ΟΆγιος Βαρθολομαίος (γαλλικά: Saint-Barthélemy, προφέρεται Σεν-Μπαρτελεμί, επισήμως: Κοινότητα του Αγίου Βαρθολομαίου,[3]γαλλικά: Collectivité de Saint-Barthélemy), είναι πρώην αποικία της Σουηδίας, σήμερα προτεκτοράτο της Γαλλίαςπου δημιουργήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 2007, αποτελούμενη κυρίως από τη νήσο του Αγίου Βαρθολομαίου και διάφορες άλλες νησίδες. Είναι μια από τις τέσσερις περιοχές τωνΜικρών Αντιλλών της Καραϊβικήςπου αποτελούν τις Γαλλικές Δυτικές Ινδίες. Έχει συνολική έκταση 21 τ.χλμ.και πληθυσμό 10.464[1] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση γιατο 2024 (κατατάσσεται 233η). Πρωτεύουσα είναι ηΓουσταβία.
Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού πιθανότατα ήταν οιΤαΐνοκαιοιΑραουάκοι, οι οποίοι ονόμαζαν το νησί «Ouanalao»,[5]ανκαι πιστεύεται ότι το νησί δεν κατοικήθηκε μόνιμα λόγω της έλλειψης πηγών νερού καιτου εδάφους του.[6]Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στο νησί το 1493.[5]Οι σποραδικές επισκέψεις συνεχίστηκαν γιατα επόμενα εκατό χρόνια έως ότου άρχισε να λαμβάνει χώρα ο επίσημος αποικισμός του.[7]
Μέχρι το 1648 στο νησί είχαν εγκατασταθεί Γάλλοι, ενθαρρυνόμενοι από τονΦιλίπ ντε Λονγκβιλιέρ ντε Πουανσί, τον υπολοχαγό-κυβερνήτη της Γαλλικής Εταιρείας Δυτικών Ινδιών, αρχικά περίπου 50 έως 60 άποικοι, αργότερα ο πληθυσμός αυξήθηκε από μικρότερους αριθμούς που προέρχονταν από τονΆγιο Χριστόφορο.[8][9]Με επικεφαλής τονΖακΖεντ (Jacques Gentes), οι νέες αφίξεις άρχισαν να καλλιεργούν κακάο. Ωστόσο, ο οικισμός δέχθηκε επίθεση από τους Καραΐβουςτο 1656 και εγκαταλείφθηκε για λίγο.[5][8][10]
ΟΝτε Πουανσί ήταν ο κυρίαρχος διοικητής αυτής της περιόδου και μέλος τουΤάγματος του Αγίου Ιωάννη. Διευκόλυνε τη μεταβίβαση κυριότητας από τη γαλλική «Εταιρεία Αμερικανικών Νήσων» (γαλλικά: Compagnie des Îles de l'Amérique) στο Τάγμα. Συνέχισε να κυβερνά το νησί μέχρι τον θάνατό τουτο 1660. Πέντε χρόνια αργότερα, αγοράστηκε από τηΓαλλική Εταιρεία Δυτικών Ινδιών μαζί μετα άλλα αγαθά του Τάγματος στην Καραϊβική.[5][8] Μέχρι το 1674, η εταιρεία διαλύθηκε καιτα νησιά έγιναν μέρος του Γαλλικού Βασιλείου και προστέθηκαν στην αποικία της Γουαδελούπης.[10][8]
Σφραγίδα του κυβερνήτη της σουηδικής αποικίας, 1784–1877Ιστορικά τεταρτημόρια (1801)Άποψη του Αγίου Βαρθολομαίου
Το νησί αποδείχθηκε οικονομικά ανεπιτυχές και υποτάχθηκε σε δραστηριότητες πειρατών (κυρίως ο Ντανιέλ Μοντμπάρς γνωστός και ως «Μοντμπάρς ο εξολοθρευτής»), καθώς καιοι λεηλασίες των Βρετανών, πουτου επιτέθηκαν το 1744.[5][8] Θεωρώντας έτσι ότι δεν έχει μεγάλη αξία, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ δίνει το νησί στηΣουηδίατο 1784 ως αντάλλαγμα για προνόμια συναλλαγών στοΓκέτεμποργκ.[11][8] Αυτή η αλλαγή κυριαρχίας έφερε την πρόοδο καιτην ευημερία καθώς οι Σουηδοί κήρυξαν τηΓουσταβία (που πήρε το όνομά της από τον Σουηδό βασιλιά) ελεύθερο λιμάνι, κατάλληλο για εμπόριο από τους Ευρωπαίους για αγαθά, συμπεριλαμβανομένου του λαθρεμπορίου.[12][8][5]
Ηδουλεία ασκήθηκε στον Άγιο Βαρθολομαίο σύμφωνα μετο διάταγμα γιατην αστυνομία των σκλάβων καιτων ελεύθερων έγχρωμων ανθρώπων[13]του 1787. Στις 9 Οκτωβρίου του 1847 παραχωρήθηκε στους τελευταίους νόμιμους σκλάβους στη σουηδική αποικία του Αγίου Βαρθολομαίου η ελευθερία τους από το κράτος.[14][8] Δεδομένου ότι το νησί δεν ήταν περιοχή φυτείας, οι απελευθερωμένοι σκλάβοι υπέστησαν οικονομικές δυσκολίες λόγω έλλειψης ευκαιριών για απασχόληση.[15][εκκρεμεί παραπομπή]
Το 1852, ένας καταστροφικός τυφώνας[εκκρεμεί παραπομπή] έπληξε το νησί και μετά ακολούθησε και πυρκαγιά.[8]Η οικονομία υπέφερε, και έτσι η Σουηδία προσπάθησε να απαλλαγεί από το νησί.[8] Μετά από δημοψήφισμα το 1877, η Σουηδία επέστρεψε το νησί στη Γαλλία το 1878,[16]το οποίο διοικήθηκε ως τμήμα της Γουαδελούπης.[11][8]
Στις 19 Μαρτίου του 1946, οι κάτοικοι του νησιού έγιναν Γάλλοι πολίτες με πλήρη δικαιώματα.[5]Με λίγες οικονομικές προοπτικές στα νησιά, πολλοί άντρες από τον Άγιο Βαρθολομαίο έπιασαν δουλειά στονΆγιο Θωμάγιανα στηρίξουν τις οικογένειές τους.[8]Ο οργανωμένος τουρισμός καιτα ξενοδοχεία ξεκίνησαν σοβαρά τη δεκαετία του 1960 και αναπτύχθηκαν στη δεκαετία του 1970 και μετά, ειδικά μετά την κατασκευή της λωρίδας προσγείωσης του νησιού που μπορούσε να φιλοξενήσει αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους.[8]Το νησί σύντομα έγινε γνωστό ως πολυτελής προορισμός υψηλής ποιότητας, όπου σύχναζαν πολλές διασημότητες, όπως ηΓκρέτα Γκάρμπο, οΧάουαρντ Χιουζ, οΝτέιβιντ Ροκφέλερ, οΤσέβι Τσέις, οΣτιβ ΜάρτινκαιοΤζόνι Χαλιντέι.[5]Η αύξηση του αριθμού των τουριστών οδήγησε σε αύξηση του βιοτικού επιπέδου και γρήγορο εκσυγχρονισμό.[8]
Ο Άγιος Βαρθολομαίος ήταν για πολλά χρόνια μια γαλλική κοινότητα μέρος της Γουαδελούπης, η οποία είναι μια υπερπόντια περιοχή και τμήμα της Γαλλίας. Μέσω δημοψηφίσματος το 2003, οι κάτοικοι των νησιών ζήτησαν διαχωρισμό από τη διοικητική δικαιοδοσία της Γουαδελούπης, και αυτό τελικά επιτεύχθηκε το 2007.[8]Το νησί του Αγίου Βαρθολομαίου έγινε μια υπερπόντια συλλογικότητα (COM). Ένα διοικητικό εδαφικό συμβούλιο εκλέχθηκε γιατη διοίκησή του, το οποίο έχει παράσχει στο νησί έναν ορισμένο βαθμό αυτονομίας. Ένας γερουσιαστής εκπροσωπεί το νησί στοΠαρίσι. Ο Άγιος Βαρθολομαίος διατήρησε το καθεστώς του ελεύθερου λιμανιού.[17][18]Ο Άγιος Βαρθολομαίος έπαψε να είναι μια εξόχως απόκεντρη περιοχή και έφυγε από τηνΕΕ, γιανα γίνει ΥΧΕ, (Υπερπόντια Χώρα ή Επικράτεια) την 1η Ιανουαρίου του 2012.
Το νησί υπέστη ζημιές από τοντυφώνα Ίρματον Σεπτέμβριο του 2017, αλλά ανέκαμψε γρήγορα και στις αρχές του 2018 οι μεταφορές καιη ηλεκτρική ενέργεια λειτουργούσαν σε μεγάλο βαθμό.[5]
Το νησί αποτελεί υπερπόντια κοινότητα της Γαλλίας και μέρος της Γουαδελούπης, η οποία είναι υπερπόντιος νομός και περιοχή της Γαλλίας, συνεπώς ανήκει στηνΕΕ. Το 2003 σε δημοψήφισμα οι κάτοικοι του νησιού ενέκριναν την απόσχισή τους από τηΓουαδελούπηκαιτη δημιουργία ξεχωριστής υπερπόντιας κοινότητας της Γαλλίας. Ύστερα από απόφαση του γαλλικού Κοινοβουλίου, στις 22 Φεβρουαρίουτου 2007 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος γιατην παραχώρηση καθεστώτος επικράτειας στο νησί του Αγίου Βαρθολομαίου. Νομάρχης είναι ο Βενσάν Μπερτόν (από τις 28 Μαρτίου 2022) και Πρόεδρος του Εδαφικού Συμβουλίου (εξελέγη στις 16 Ιουλίου του 2007) οΜπρούνο Μαγκρά.
Ο Άγιος Βαρθολομαίος δεν έχει καλλιεργήσιμο έδαφος ούτε πόσιμο νερό. Αρχικά ήταν εμπορικός σταθμός και σταθμός ανεφοδιασμού κουρσάρων. Σήμερα η οικονομία του νησιού βασίζεται στοντουρισμό. Το νησί είναι διάσημο για τις 22 παραλίεςτου, πολλές από τις οποίες προστατεύονται από κοραλλιογενείς υφάλους, καθώς καιγια θαλάσσια σπορ, όπως οικαταδύσεις[22]. Ιδιαίτερης αισθητικής είναι καιτα κτίρια του νησιού, με εμφανή τη σουηδική επιρροή.
Αφίξεις στο νησί γίνονται είτε με πλοίο της γραμμής από τονΆγιο Μαρτίνο ή αεροπλάνο. Το μοναδικό αεροδρόμιο του νησιού είναι στοΣενΖαν. Η προσέγγιση του αεροδρομίου είναι δύσκολη, καθώς οι πιλότοι πρέπει να περάσουν ξυστά πάνω από μια πλαγιά με σπίτια γιανα προσγειωθούν. Στις 24 Μαρτίου 2001, ένα αεροπλάνο συνετρίβη κατά τη διαδικασία προσέγγισης του αεροδρομίου, με αποτέλεσμα να πεθάνουν όλοι οι επεμβαίνοντες και ένα άτομο στο έδαφος[23]. Οι πιλότοι χρειάζονται ειδική άδεια γιανα προσγειωθούν στο αεροδρόμιο.
↑There currently is not enough archeological evidence to give a more detailed description about the pre-Columbian presence; see Sebastiaan Knippenberg, 'Much To Choose From: The Use and Distribution of Siliceous Stone in the Lesser Antilles' in Corinne L. Hofman, Anne van Duijvenbode (eds.), Communities in Contact: Essays in Archaeology, Ethnohistory & Ethnography of the Amerindian Circum-Caribbean (Sidestone Press, Leiden, 2011) p. 175.
↑Julianne Maher, 'Fishermen, Farmers, Traders: Language and Economic History on St. Barthélemy, French West Indies' in Language in Society, Vol. 25, No. 3 (Sep. 1996), pp. 374–406.
↑ 10,010,1Reinhard H. Luthin, 'St. Bartholomew: Sweden's Colonial and Diplomatic Adventure in the Caribbean' in The Hispanic American Historical Review, Vol. 14, No. 3 (Aug. 1934), pp. 307–324.
↑Ordinance concerning the Police of Slaves and free Coloured People. Source: 'Mémoire St Barth', Saint-Barthélemy. Memoirestbarth.com; Francine M. Mayer, and Carolyn E. Fick, "Before and After Emancipation: Slaves and Free Coloreds of Saint-Barthélemy (French West Indies) in The 19th Century." Scandinavian Journal of History 1993 18 (4): 251–273.
↑« 9 octobre » (1847) Source: 'Mémoire St Barth', Saint-Barthélemy. Memoirestbarth.com(in γαλλική).
