Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... (αγγλικά: When Harry Met Sally…) είναι αμερικανική αισθηματική κωμωδία παραγωγής 1989, σε σκηνοθεσία Ρομπ Ράινερ καισεσενάριο της Νόρα Έφρον. Πρωταγωνιστούν οΜπίλι Κρίσταλστο ρόλο του Χάρι καιηΜεγκ Ράιανστο ρόλο της Σάλι. Η ιστορία ακολουθεί τους δύο αυτούς χαρακτήρες από τη στιγμή που γνωρίζονται λίγο πριν κάνουν ένα οδικό ταξίδι μαζί καιτων τυχαίων συναντήσεών τους στηΝέα Υόρκη μέσα σε δώδεκα χρόνια. Η ταινία θέτει το ερώτημα ανοι άνδρες καιοι γυναίκες μπορούν να είναι μόνο φίλοι.
Η προέλευση της ταινίας προήρθε από την επιστροφή του Ράινερ στην εργένικη ζωή μετά από ένα διαζύγιο. Μια συνέντευξη της Έφρον μετον Ράινερ έδωσε τη βάση γιατο χαρακτήρα του Χάρι. Η Σάλι βασίστηκε στην Έφρον καισε μερικές φίλες της. Ο Κρίσταλ αφού συμφώνησε γιατη συμμετοχή τουστο πρότζεκτ έκανε τις δικές του συνεισφορές στο σενάριο, κάνοντας το Χάρι πιο αστείο. Η Έφρον έδωσε τη βασική δομή της ταινίας με μεγάλο μέρος του διαλόγου να βασίζεται στην πραγματική φιλία των Ράινερ και Κρίσταλ.
ΗColumbia Pictures κυκλοφόρησε την ταινία σε επιλεγμένες πόλεις, επιτρέποντας θετικά σχόλια από στόμα σε στόμα να κεντρίσουν το ενδιαφέρον και αργότερα η διανομή έγινε ευρύτερη. Η ταινία έλαβε θετικά σχόλια από τους κριτικούς[1]και απέφερε 93,2 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικανικό box office.[2]Η Έφρον βραβεύτηκε μεBAFTA Πρωτότυπου Σεναρίου[3]και έλαβε υποψηφιότητα γιαΌσκαρ[4]καιΧρυσή Σφαίρα.[5]ΤοΑμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου έχει συμπεριλάβει την ταινία σε πέντε λίστες, μεταξύ των οποίων AFI 100 Χρόνια... 100 Γέλια στην 23η θέση[6]και AFI 10 Top 10 Ρομαντικές Κωμωδίες στην 6η θέση.[7]
Η ταινία πλαισιώνεται με συνεντεύξεις ηλικιωμένων ζευγαριών που λένε ιστορίες για τις σχέσεις τους. Πολλές ιστορίες ειπώνονται κατά τη διάρκεια της ταινίας.
Η ιστορία αρχίζει το 1977. Ο Χάρι Μπερνς καιη Σάλι Ολμπράιτ τελειώνουν το κολέγιο στο Πανεπιστήμιο τουΣικάγοκαι γνωρίζονται όταν καιοι δύο έχουν ανάγκη να μοιραστούν ένα αυτοκίνητο γιανα ταξιδέψουν στηΝέα Υόρκη, όπου η Σάλι θα φοιτήσει σε σχολή δημοσιογραφίας καιο Χάρι θα ξεκινήσει την καριέρα του. Εκείνη την περίοδο, ο Χάρι έχει σχέση μεμια φίλη της Σάλι, την Αμάντα.
Το βασικό θέμα της ταινίας προκύπτει από τις διαφορετικές ιδέες τους σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού. Ο Χάρι έχει την άποψη ότι οι άνδρες καιοι γυναίκες δεν μπορούν να είναι φίλοι, επειδή τοσεξ μπαίνει πάντα στη μέση... ακόμα καιμε αυτές που βρίσκει μη ελκυστικές. Η Σάλι διαφωνεί, υποστηρίζοντας ότι οι άνδρες καιοι γυναίκες μπορούν να είναι φίλοι χωρίς να κάνουν σεξ. Στο δρόμο, σεμια στάση σε ένα εστιατόριο, η Σάλι αγανακτεί όταν ο Χάρι της λέει ότι τη βρίσκει ελκυστική καιτον κατηγορεί ότι της την πέφτει. Όταν φτάνουν στη Νέα Υόρκη οι δρόμοι τους χωρίζουν με όχι τόσο ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις.
Πέντε χρόνια αργότερα, θα συναντηθούν σε ένα αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης και βρίσκονται στο ίδιο αεροπλάνο. Καιοι δύο έχουν σχέση. Η Σάλι μόλις άρχισε να βγαίνει μετονΤζο, ο οποίος τυχαίνει να είναι παλιός φίλος του Χάρι καιο Χάρι είναι αρραβωνιασμένος μετην Έλεν, κάτι που εκπλήσσει την Σάλι. Ο Χάρι της προτείνει να γίνουν φίλοι, αναγκάζοντάς τοννα εμβαθύνει κι άλλο στον κανόνα του σχετικά μετη φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν μπορούν ποτέ είναι μόνο φίλοι, επειδή τοσεξθαμπειστη μέση. Παρά τις υποδείξεις του Χάρι γιατην εξαίρεση στον κανόνα, οι δρόμοι τους ξαναχωρίζουν καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δενθα γίνουν φίλοι.
Ο Χάρι καιη Σάλι συναντιούνται ακόμη μια φορά πέντε χρόνια αργότερα, σε ένα βιβλιοπωλείο της Νέας Υόρκης. Πίνουν μαζί ένα καφέ και μιλάνε για τις προηγούμενες σχέσεις τους, οι οποίες έχουν τώρα τελειώσει. Μετά τον καφέ, πηγαίνουν μια βόλτα και αποφασίζουν να γίνουν φίλοι. Αργότερα έχουν βραδινές τηλεφωνικές συνομιλίες, πηγαίνουν για δείπνο και περνούν πολύ χρόνο μαζί. Οι προηγούμενες ερωτικές τους εμπειρίες συνεχίζουν να τονίζουν τη διαφορετική τους προσέγγιση όσoν αφορά στις σχέσεις καιτοσεξ.
Κατά τη διάρκεια ενός πάρτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο Χάρι καιη Σάλι αισθάνονται έλξη ο ένας γιατον άλλον. Ανκαι παραμένουν φίλοι, γνωρίζουν τους φίλους τους, τη Μαρί φίλη της Σάλι καιτον Τζες, φίλο του Χάρι. Οι τέσσερίς τους πηγαίνουν σε ένα εστιατόριο, όπου οι Μαρί και Τζες τα βρίσκουν και αργότερα αρραβωνιάζονται. Μια νύχτα, η Σάλι λέει κλαίγοντας στο Χάρι ότι ο πρώην της οΤζο παντρεύεται τη νομική του βοηθό. Ο Χάρι ορμά στο διαμέρισμά της γιανατην παρηγορήσει. Εκείνο το βράδυ κάνουν σεξκαι ακολουθεί μια αμήχανη στιγμή το επόμενο πρωί, όπου ο Χάρι φεύγει βιαστικά σε κατάσταση αγωνίας. Αυτό δημιουργεί εντάσεις στη σχέση τους. Τα ξαναβρίσκουν για τρεις εβδομάδες μέχρι πουθα διαφωνήσουν έντονα στο γαμήλιο δείπνο των Μαρί και Τζες. Μετά τον καυγά, ο Χάρι επανειλημμένα προσπαθεί νατα ξαναβρεί μετη φίλη τουτη Σάλι.
Στη συνέχεια σε ένα άλλο πάρτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, το ίδιο έτος, η Σάλι αισθάνεται μόνη χωρίς το Χάρι. Εντω μεταξύ, ο Χάρι περνάει την παραμονή μόνος τους. Καθώς η Σάλι αποφασίζει να φύγει από το πάρτι νωρίς, εμφανίζεται ο Χάρι και της εκφράζει την αγάπη τουγι' αυτήν. Τα φτιάχνουν και φιλιούνται.
Η τελευταία σκηνή, στην οποία ζευγάρια συζητούν ιστορίες από τις σχέσεις τους, ο Χάρι καιη Σάλι μιλάνε γιατο γάμο τους.
Το 1984, ο σκηνοθέτης Ρομπ Ράινερ, ο παραγωγός Άντι Σάιμαν καιη σεναριογράφος Νόρα Έφρον συναντιούνται στη Νέα Υόρκη γιανα αναπτύξουν μαζί ένα πρότζεκτ.[9]Ο Ράινερ είπε μια ιδέα καιη Έφρον την απέρριψε.[10]Η δεύτερη συνάντησή τους κατέληξε σεμια μεγάλη συζήτηση γιατην εργένικη ζωή των Σάιμαν και Ράινερ. Ο Ράινερ θυμάται "Ήμουν στη μέση της εργένικης ζωής μου. Ήμουν πρόσφατα χωρισμένος. Βγήκα ραντεβού αρκετές φορές, όλες τους καταστροφικές, μπερδεμένες σχέσεις, η μία μετά την άλλη".[11]Την επόμενη φορά που συναντήθηκαν, ο Ράινερ είπε ότι πάντα ήθελε να κάνει μια ταινία για δύο ανθρώπους που γίνονται φίλοι αλλά δεν κάνουν σεξ γιατί ξέρουν ότι θα χαλάσει τη φιλία τους, αλλά παρ' όλα αυτά κάνουν σεξ. Η ιδέα άρεσε στην Έφρον καιο Ράινερ έκλεισε συμφωνία με ένα στούντιο.[9]
Η Έφρον προχώρησε σε συνεντεύξεις με τους Ράινερ και Σάιμαν σχετικά με τις ζωές τους ώστε να αποκτήσει υλικό γιανα αντλήσει έμπνευση γιατο σενάριο. Αυτές οι συνεντεύξεις έδωσαν τη βάση γιατο Χάρι καθώς και μεγάλο μέρος των διαλόγων. Η Σάλι βασίστηκε στην Έφρον καισε μερικές φίλες της.[9] Έγραψε αρκετά προσχέδια μετο πέρασμα των χρόνων ενώ ο Ράινερ γύρισε τις ταινίες Στάσου Πλάι Μου (Stand By Me, 1986) καιΤρελές Ιστορίες Έρωτα και Φαντασίας (The Princess Bride, 1987).[10]ΟΜπίλι Κρίσταλ συμφώνησε να συμμετάσχει στην ταινία όταν ο τίτλος της ήταν ακόμα Boy Meets Girl. Ο Κρίσταλ έκανε τις δικές του συνεισφορές στο σενάριο, κάνοντας το Χάρι πιο αστείο.[12]
Όταν η Έφρον δεν μπορούσε να γράψει, μιλούσε με άτομα που εργάζονταν στην εταιρία παραγωγής. Κάποιες από αυτές τις συνεντεύξεις εμφανίστηκαν στην ταινία, ανκαι γυρίστηκαν με αληθινούς ηθοποιούς. Η Έφρον έδωσε τη βασική δομή της ταινίας με μεγάλο μέρος των διαλόγων να είναι βασισμένοι στην πραγματική φιλία μεταξύ των Ράινερ και Κρίσταλ.[13] Αρχικά η Έφρον ήθελε ο τίτλος της ταινίας να είναι How They Metκαι επεξεργάστηκε αρκετούς ακόμα τίτλους. Ο Ράινερ ξεκίνησε μέχρι και διαγωνισμό μετο συνεργείο - όποιος θα έβρισκε τον τίτλο θα κέρδιζε μια κούτα με σαμπάνιες.[10]Η ταινία αρχικά τελείωνε με τους Χάρι και Σάλι να παραμένουν φίλοι αλλά τελικά η Έφρον μαζί μετον Ράινερ συνειδητοποίησαν ότι τοπιο κατάλληλο φινάλε θα ήταν να παντρευτούν ανκαι παραδέχτηκαν ότι αυτό δεν ήταν τοπιο ρεαλιστικό αποτέλεσμα.[14]
Στο ερώτημα που θέτει η ταινία ανοι άνδρες καιοι γυναίκες μπορούν να είναι μόνο φίλοι, ηΜεγκ Ράιαν απάντησε "Ναι, οι άνδρες καιοι γυναίκες μπορούν να είναι μόνο φίλοι. Έχω πολλούς πλατωνικούς φίλους καιτοσεξδεν μπαίνει στη μέση". Ο Κρίσταλ είπε "Είμαι λίγο πιο αισιόδοξος από το Χάρι. Αλλά πιστεύω ότι είναι δύσκολο. Οι άνδρες βασικά συμπεριφέρονται σαν αδέσποτα μπροστά σε ένα σούπερ μάρκετ. Έχω όντως πλατωνικές φίλες, αλλά όχι πολύ καλές, καλές, καλές φίλες".[15]
Η ταινία είναι πιθανόν πιο γνωστή γιατη σκηνή στο εστιατόριο. Ο Χάρι καιη Σάλι διαφωνούν γιατην ικανότητα του άνδρα να καταλάβει πότε μια γυναίκα προσποιείται οργασμό. Η Σάλι ισχυρίζεται ότι οι άνδρες δεν μπορούν να καταλάβουν τη διαφορά καιγιανατο αποδείξει προσποιείται μέσα στο εστιατόριο έναν οργασμό. Η σκηνή τελειώνει μετη Σάλι να συνεχίζει ήσυχα το γεύμα της ενώ μια άλλη πελάτισα, πουτην υποδύθηκε η Εστέλ Ράινερ - μητέρα τουΡομπ Ράινερ, δίνει την παραγγελία της λέγοντας τη διάσημη ατάκα "Θα πάρω ότι πήρε κι αυτή". Όταν η Εστέλ Ράινερ απεβίωσε το 2008 η εφημερίδα The New York Times αναφέρθηκε σε αυτήν ως τη γυναίκα που είπε μία από τις διασημότερες αστείες ατάκες στην ιστορία του κινηματογράφου.[16]Η σκηνή γυρίστηκε ξανά και ξανά καιη Ράιαν προσποιήθηκε ψεύτικους οργασμούς για ώρες.[14]
Η κλασική αυτή σκηνή γεννήθηκε όταν η ταινία άρχιζε να εστιάζει υπερβολικά στο Χάρι. Ο Κρίσταλ θυμάται ότι είπε τότε "Χρειαζόμαστε κάτι να μιλήσει η Σάλι, καιη Νόρα τότε είπε 'Λοιπόν, ο ψεύτικος οργασμός είναι κάτι πολύ καλό', και αμέσως όλοι είπαμε 'Το θέμα είναι καλό' καιηΜεγκ συμφώνησε και μιλήσαμε μαζί της γιατη φύση της ιδέας καιη ίδια είπε 'Γιατί ναμην προσποιηθώ έναν;'".[9]Η Ράιαν πρότεινε η σκηνή να λάβει χώρα σε ένα εστιατόριο καιο Κρίσταλ σκέφτηκε την ατάκα "Θα πάρω ότι πήρε κι αυτή". Το 2005, η ατάκα συμπεριλήφθηκε στη λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Κινηματογραφικές Ατάκες τουΑμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου στην 33η θέση. Ο Ράινερ θυμάται ότι σεμια δοκιμαστική προβολή της ταινίας, όλες οι γυναίκες στη σκηνή του οργασμού ξέσπασαν σε γέλια ενώ οι άνδρες παρέμειναν σιωπηλοί.[10]
Με προϋπολογισμό 16.000.000 δολάρια[17], η ταινία Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... έκανε άνοιγμα τριημέρου στην 3η θέση με 8,8 εκατομμύρια δολάρια.[2]Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 93,2 εκατομμύρια δολάρια.[2]
Καταλαμβάνει την 23η θέση στην κατηγορία AFI 100 Χρόνια... 100 Γέλια.[6]
Καταλαμβάνει την 25ηστην κατηγορία ΑFI 100 Χρόνια... 100 Πάθη.[18]
Καταλαμβάνει την 60ηστην κατηγορία ΑFI 100 Χρόνια... 100 Τραγούδια γιατο τραγούδι "It Had To Be You" τωνΦρανκ Σινάτρακαι Χάρι Κόνικ Τζούνιορ.[19]
Καταλαμβάνει την 33ηστην κατηγορία ΑFI 100 Χρόνια... 100 Κινηματογραφικές Ατάκες γιατην ατάκα "Θα πάρω ότι πήρε κι αυτή" ("I'll have what she's having").[20]
Καταλαμβάνει την 6ηστην κατηγορία AFI 10 Top 10 Ρομαντικές Κωμωδίες.[7]