Συνηθισμένες παρενέργειες του φαρμάκου είναι ηναυτίακαι αλλεργικές αντιδράσεις.[1] Λαμβανόμενο, όπως γίνεται συχνά, μαζί μεκλαβουλανικό οξύ (ως αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ, γνωστό συχνά μετην εμπορική ονομασία Augmentin) μπορεί να προκαλέσει διάρροια.[3]Δεν πρέπει να λαμβάνεται από όσους έχουν αλλεργία στηνπενικιλλίνη.[1] Είναι ανεκτή η χορήγηση σε ανθρώπους μενεφρική ανεπάρκεια, αλλά η δοσολογία ίσως πρέπει να είναι μειωμένη κατά περίσταση.[1]Η χρήση κατά τηνεγκυμοσύνηκαιτονθηλασμόδεν φαίνεται να βλάπτει.[1]Η αμοξικιλλίνη ανήκει στην οικογένεια αντιβιοτικών της β-λακτάμης, όπως καιη πενικιλλίνη.[1] Περιλαμβάνεται στονΠρότυπο Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων τουΠΟΥ, που περιέχει τα πλέον αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα που χρειάζεται ένα σύστημα υγείας.[4] Είναι ένα από τα συνηθέστερα συνταγογραφούμενα αντιβιοτικά σε παιδιά.[5] Καθώς είναι διαθέσιμο και ως γενόσημο φάρμακο,[1] έχει χονδρικό κόστος στον αναπτυσσόμενο κόσμο μόλις 2 έως 4 λεπτά τουευρώ ανά χάπι.[6] Στις ΗΠΑτο 2016 ήταν το 28ο συχνότερα συνταγογραφούμενο φάρμακο, με περισσότερες από 28 εκατομμύρια συνταγές.[7]
Τα βρέφη με οξεία ωτίτιδα μέσου ωτός που είναι μικρότερα των 6 μηνών σε ηλικία, θεραπεύονται συνήθως με αμοξικιλλίνη. Σε ηλικία μεγαλύτερη των δύο ετών, οι μικροί ασθενείς δεν επωφελούνται από τη χορήγηση αμοξικιλλίνης ή άλλου αντιβιοτικού.[8] Παλαιότερα στην ωτίτιδα χορηγούνταν τρεις δόσεις την ημέρα, ενώ σήμερα υπάρχουν ενδείξεις ότι η χορήγηση δύο φορές ή και μόνο μία φορά την ημέρα έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα.[9]
Μόνη της ή σε συνδυασμό με κλαβουλανικό οξύ, η αμοξικιλλίνη συστήνεται ως το φάρμακο πρώτης επιλογής γιατη βακτηριογενή ιγμορίτιδακαι άλλες μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος. Οι περισσότερες ιγμορίτιδες ωστόσο προκαλούνται από ιούς, για τους οποίους τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα.[10]Η αμοξικιλλίνη συνιστάται ως η προτιμώμενη θεραπεία πρώτης γραμμής γιατην πνευμονία σε ενήλικες, είτε από μόνη της, είτε (σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις) σε συνδυασμό με μία μακρολίδη.[11]ΟΠαγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά την αμοξικιλλίνη ως φάρμακο πρώτης γραμμής γιατη «μη βαριά ("severe")» πνευμονία.[12] Προληπτικά η αμοξικιλλίνη χορηγείται μετά την έκθεση-εισπνοή σπορίων άνθρακαγιατην αποτροπή της εμφανίσεως ή της προόδου της νόσου.
Η αμοξικιλλίνη θεραπεύει τηβορρελίωση ή νόσο του Lyme (Λάιμ). Η αποτελεσματικότητα καιη ασφάλεια της χορηγήσεώς της δεν είναι καλύτερη ή χειρότερη από αυτή άλλων κοινών αντιβιοτικών.[14]
Περιπτωσιακά η αμοξικιλλίνη χορηγείται γιατην αντιμετώπιση δερματικών μολύνσεων, όπως η κοινή ακμή.[15] Συχνά φέρνει αποτέλεσμα σε περιπτώσεις ακμής που έχουν μικρή ανταπόκριση στη χορήγηση άλλων αντιβιοτικών, όπως της δοξυκυκλίνηςκαι της μινοκυκλίνης.[16]
Η αμοξικιλλίνη συνιστάται από τονΠαγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) γιατη θεραπεία παιδιών με συμπτώματα πνευμονίαςτων οποίων οι γονείς δεν μπορούν ή δεν θέλουν νατα στείλουν σε νοσοκομείο. Σε συνδυασμό μετηγενταμυκίνη συνιστάται για παιδιά με συμπτώματα και άλλων σοβαρών μολυσματικών ασθενειών όταν δεν είναι δυνατή η μεταφορά τους σε νοσοκομείο.[17]
Η αποτροπή της βακτηριακής ενδοκαρδίτιδαςσε ανθρώπους υψηλού κινδύνου με οδοντιατρικές επεμβάσεις, της μολύνσεως από στρεπτόκοκκο της πνευμονίαςκαι μολύνσεων σε ανθρώπους χωρίς σπλήνα, συγκαταλέγονται επίσης στις χρήσεις της αμοξικιλλίνης. Ωστόσο, οι αρμόδιες βρετανικές αρχές συστήνουν ναμη χορηγείται ως προφύλαξη γιατη λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα.[18] Αυτές οι συστάσεις δεν φαίνεται να έχουν επηρεάσει τη συχνότητα των μολύνσεων γιατη λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα.[19]
Η αμοξικιλλίνη διασπάται σε κάποιο βαθμό από βακτήρια που παράγουν β-λακταμάσηκαι έτσι είναι ανθεκτικά στα περισσότερα αντιβιοτικά β-λακτάμης, όπως είναι καιηπενικιλλίνη. Γιατον λόγο αυτόν, συνδυάζεται συχνά μετοκλαβουλανικό οξύ, μια ουσία που αναστέλλει τη δράση της β-λακταμάσης. Αυτός ο συνδυασμός αποκαλείται συνήθως «co-amoxiclav» (μια εμπορική ονομασία είναι «Augmentin»).[20]
Οιπαρενέργειες της αμοξικιλλίνης είναι παρόμοιες με εκείνες των άλλων αντιβιοτικών β-λακτάμης: ναυτία, τάση προς έμετο, αλλεργικές αντιδράσεις, κολίτιδακαι λιγότερο συχνά διάρροια. Σπάνιες παρενέργειες είναι οι διανοητικές αλλαγές, η αϋπνία, η σύγχυση, το άγχος, η ευαισθησία στο φως καιστον ήχο.
Από τα παραπάνω ιδιαιτέρως επικίνδυνη είναι η αλλεργική αντίδραση, που μπορεί να είναι πολύ αιφνίδια και έντονη. Πρέπει να αναζητηθεί επείγουσα ιατρική περίθαλψη το ταχύτερο δυνατόν. Τα πρώτα σημάδια της είναι συνήθως το κοκκίνισμα καιη φαγούρα του δέρματος (συχνά ξεκινά από τις άκρες των δακτύλων και απλώνεται γρήγορα), καθώς και αίσθημα πυρετού, ναυτία και έμετος. Ακόμα και άλλα παρόμοια συμπτώματα που φαίνονται ύποπτα πρέπει να παίρνονται στα σοβαρά καθώς ηαναφυλακτικές αντιδράσεις του οργανισμού μπορούν να αποβούν θανατηφόρες σε ανθρώπους αλλεργικούς σε αυτή την κατηγορία αντιβιοτικών. Ωστόσο, πιο ήπια αλλεργικά συμπτώματα, όπως μια παροδική φαγούρα, μπορεί να συμβούν οποτεδήποτε κατά τη θεραπεία μετο αντιβιοτικό, ακόμα και έως μία εβδομάδα μετά την παύση της χορηγήσεώς του.
Η χρήση του συνδυασμού αμοξικιλλίνης και κλαβουλανικού οξέος για περισσότερο από μία εβδομάδα έχει προκαλέσει ήπια ηπατίτιδασε κάποιους ασθενείς. Μερικά μικρά παιδιά που έχουν καταπιεί πολλά χάπια (υπερβολική δόση) έχουν παρουσιάσει λήθαργό, εμέτους και νεφρική δυσλειτουργία.[22][23]
Το 3% έως 10% των παιδιών που παίρνουν αμοξικιλλίνη αναπτύσσουν αργότερα (περισσότερο από 72 ώρες μετά την έναρξη της χορηγήσεως) ένα δερματικό εξάνθημα, που κάποτε αναφέρεται ως «εξάνθημα της αμοξικιλλίνης» (ανκαιστα ίδια ακριβώς ποσοστά έχει παρατηρηθεί και από τη χορήγηση αμπικιλλίνης).
Το εξάνθημα περιγράφεται ως maculopapular ή morbilliform, δηλαδή παρόμοιο με αυτό της ιλαράς, αναφερόμενο στη διεθνή ιατρική βιβλιογραφία ως «amoxicillin-induced morbilliform rash».[24]). Αρχίζει από τον κορμό και μπορεί να εξαπλωθεί από εκεί. Είναι απίθανο να αποτελεί γνήσια αλλεργική αντίδραση καιδεν συνιστά αντένδειξη γιατη μελλοντική χρήση του φαρμάκου, ούτε θα έπρεπε να σταματά η τρέχουσα χρήση. Ωστόσο, αυτό το συχνό εξάνθημα καιμια επικίνδυνη αλλεργική αντίδραση συγχέονται και χρειάζεται συχνά ένας καλός γιατρός ώστε να ταυτοποιήσει σωστά τοποιο από τα δύο φαινόμενα είναι.[25]
Τομη αλλεργικό εξάνθημα αμοξικιλλίνης μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη γιαλοιμώδη μονοπυρήνωση: Μελέτες υποδεικνύουν ότι το 80 έως 90% των ασθενών με οξεία μόλυνση από τονιό Epstein-Barrπου ακολουθούν θεραπεία με αμοξικιλλίνη ή αμπικιλλίνη αναπτύσσουν τέτοιο εξάνθημα.[26]
Μη αλλεργικό εξάνθημα αμοξικιλλίνης 8 ημέρες μετά την πρώτη δόση και 24 ώρες μετά την έναρξη του εξανθήματος
Οκτώ ώρες μετά την πρώτη φωτογραφία, οι μεμονωμένες κηλίδες μεγάλωσαν και άρχισαν να ενώνονται.
23 ώρες μετά την πρώτη φωτογραφία, το χρώμα έχει εξασθενήσει καιοι κηλίδες είναι συνενωμένες.
Η αμοξικιλλίνη ανακαλύφθηκε το1958, αλλά αναπτύχθηκε ως φάρμακο μαζί με αρκετά άλλα ημισυνθετικά παράγωγα του 6-αμινοπενικιλλανικού οξέος (6-APA) από τη βρετανική εταιρεία Beecham Group στην Αγγλία κατά τη δεκαετία του 1960. Το φάρμακο έγινε διαθέσιμο για ιατρική χρήση το1972και ήταν η δεύτερη αμινοπενικιλλίνηπου έφθασε στην αγορά (μετά τηναμπικιλλίνητο 1961).[27][28][29]Το «Co-amoxiclav» (βλ. παραπάνω) έγινε διαθέσιμο από το 1981.[28]
↑«Once or twice daily versus three times daily amoxicillin with or without clavulanate for the treatment of acute otitis media». Cochrane Database Syst Rev (12): CD004975. Δεκέμβριος 2013. doi:10.1002/14651858.CD004975.pub3. PMID24338106.
↑Geddes, A.M. (Δεκέμβριος 2007). «Introduction: historical perspective and development of amoxicillin/clavulanate». Int. J. Antimicrob. Agents30 (Suppl 2): S109–12. doi:10.1016/j.ijantimicag.2007.07.015. PMID17900874.
↑ 28,028,1Raviña, E (2014). The Evolution of Drug Discovery. Weinheim: Wiley-VCH. σελ. 262. ISBN9783527326693.
Οκτώ ώρες μετά
23 ώρες μετά
