ΟΓιούρι Ούλουοτς (εσθονικά: Jüri Uluots, 13 Ιανουαρίου 1890 – 9 Ιανουαρίου 1945) ήταν Εσθονός πολιτικός, νομικός και πανεπιστημιακός. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Εσθονίας από τις 12 Οκτωβρίου του 1939 ως την 21η Ιουνίου του 1940. Κατά το τελευταίο διάστημα της γερμανικής κατοχής στηνΕσθονία συνεργάστηκε ανοικτά μετηναζιστική Γερμανία, συμβάλλοντας καθοριστικά στη στρατολόγηση χιλιάδων συμπατριωτών του στις δυνάμεις της Βέρμαχτ.
Γεννήθηκε το1890στο χωριό Κίρμπλα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (σήμερα ο οικισμός ανήκει στον δήμο Λίχαλα της Εσθονίας) και σπούδασε νομική στοΠανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, από όπου αποφοίτησε το 1918. Στη συνέχεια δίδαξε μέχρι το1944στη νομική σχολή τουΠανεπιστημίου του Τάρτου όπου διετέλεσε πρύτανης. Παράλληλα μετην ακαδημαϊκή του καριέρα ασχολήθηκε καιμετη δημοσιογραφία[1].
Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Εσθονίας ενεπλάκη ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας αποτελώντας μέλος του κοινοβουλίου κατά τις περιόδους 1920 - 1926, 1929 - 1932 και 1938 - 1940, ενώ όταν έγινε η πτώση της κυβέρνησης Εενπάλουτο 1932, ήταν ένας από τους πολιτικούς που προσπάθησαν ανεπιτυχώς να σχηματίσουν νέα κυβέρνηση. Πολιτικά ανήκε στο Αγροτικό Κόμμα τουΚονσταντίν Πετς[2]. Στις 12 Οκτωβρίου του 1939 ανέλαβε την πρωθυπουργία της Εσθονίας διαδεχόμενος τον Κάαρελ Εενπάλου που παραιτήθηκε έπειτα από συνεχείς διαφωνίες με τους Πετς καιΛάιντονερ, αποτελώντας τον τελευταίο χρονολογικά συνταγματικό πρωθυπουργό της χώρας πριντην εμπλοκή της στονΒ' Παγκόσμιο Πόλεμο[3].
Στις 21 Ιουνίου1940, λίγες μέρες μετά την κατάληψη της Εσθονίας από τασοβιετικά στρατεύματα, ο Ούλουοτς απομακρύνθηκε από τη θέση του πρωθυπουργού καιστη θέση του τοποθετήθηκε ο φιλοσοβιετικός λογοτέχνης και γιατρός Γιοχάνες Βάρες. Από την άλλη, σε αντίθεση μετην πλειοψηφία των πολιτικών και λοιπών επιφανών προσωπικοτήτων της χώρας (Πετς, Λάιντονερ, Εενπάλου, Άκελ, Γιάακσον, Τέεμαντ, Τούνισονκλπ) απέφυγε τη σύλληψη από τις δυνάμεις κατοχής και βάσει του άρθρου 46 του συντάγματος ανέλαβε χρέη προέδρου της δημοκρατίας ως νόμιμος αντικαταστάτης του Πετς[4] όμως η Εσθονία είχε προσαρτηθεί ντε φάκτοστηΣοβιετική Ένωση.
Όταν κατά τα τέλη Ιουλίου του1941η Εσθονία πέρασε υπό τον έλεγχο των γερμανικών στρατευμάτων - στο πλευρό των οποίων πολέμησαν πολυάριθμοι γηγενείς αντάρτες αλλά και αυτόμολοι του σοβιετικού στρατού - ο Ούλουοτς απέστειλε υπόμνημα μετο οποίο ζητούσε την ανοχή της γερμανικής πλευράς στη δημιουργία εσθονικής κυβέρνησης και στρατού μετη δέσμευση από πλευράς του πως θα δρούσαν σε στενή συνεργασία με τις αρχές κατοχής, όμως τόσο αυτή όσο καιοι επόμενες προτάσεις του απορρίφθηκαν[4][5]καιηΕσθονία πέρασε υπό άμεση γερμανική διοίκηση, με μοναδική παραχώρηση την ύπαρξη μιας κυβέρνησης-μαριονέταςμε περιορισμένες αρμοδιότητες[5].
Έπειτα από αυτές τις εξελίξεις ο Ούλουοτς επέστρεψε στην πανεπιστημιακή του έδρα. Το 1943 δέχτηκε κρούση της γερμανικής διοίκησης προκειμένου να συμμετάσχει στην κατοχική κυβέρνηση αλλά απέρριψε την πρόταση[6]. Παράλληλα φέρεται να ίδρυσε μυστική «αντιστασιακή» οργάνωση χωρίς όμως να υπάρχουν περισσότερα στοιχεία σχετικά μετη δράση της[5][7]. Στις αρχές του 1944, ενόψει της επικείμενης γερμανικής αποχώρησης, ο Ούλουοτς καιοι υποστηρικτές του συμμετείχαν μαζί με άλλες οργανώσεις στην ίδρυση της Εθνικής Επιτροπής της Δημοκρατίας της Εσθονίαςμε σκοπό την προετοιμασία της διάδοχης κατάστασης[5].
Όμως την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο (συγκεκριμένα στις 7 Φεβρουαρίου) ο Ούλουοτς με διάγγελμά τουστο - υπό γερμανικό έλεγχο - κρατικό ραδιόφωνο καιμετη σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Επιτροπής[8], κάλεσε τους συμπατριώτες τουνα καταταγούν μαζικά στις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις προκειμένου να αποτρέψουν την ανακατάληψη της Εσθονίας από τα σοβιετικά στρατεύματα που προσέγγιζαν τα σύνορα. Η ανοικτή συνεργασία του Ούλουοτς με τις δυνάμεις κατοχής καιη δημόσια έκκλησή του είχε ως επακόλουθο τη μαζική κατάταξη 38000 Εσθονών στη ναζιστική πολεμική μηχανή[3][9][10].
Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1944, εκμεταλλευόμενος την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στονΌττο Τίεφ: η νέα κυβέρνηση αυτοπροσδιορίστηκε ως συνεχιστής της προτου 1940 πολιτικής κατάστασης, κήρυξε αμέσως την ουδετερότητα την Εσθονίας και ξεκίνησε προετοιμασίες γιατην άμυνα τουΤάλιν έναντι του σοβιετικού στρατού. Παρόλα αυτά, στις 22 Σεπτεμβρίου, οι Σοβιετικοί, πουδεν αναγνώριζαν τη νομιμότητα της κυβέρνησης που διόρισε ο Ούλουοτς, εισήλθαν στην πρωτεύουσα της Εσθονίας[8]. Από την πλευρά τους, ο Ούλουοτς καιοι συνεργάτες του κατέφυγαν από τις 21 Σεπτεμβρίου στηΣουηδία[11].
Απεβίωσε το 1945 στηΣτοκχόλμη από καρκίνο του στομάχου[12]. Το 2008 τα λείψανά του μεταφέρθηκαν με επίσημη τελετή στην Εσθονία και θάφτηκαν με τιμές κοντά στη γενέτειρά του. Το 2015 η εσθονική κυβέρνηση κυκλοφόρησε σειρά γραμματοσήμων που απεικόνιζαν τον Ούλουοτς, πράξη που προκάλεσε την αντίδραση της ρωσικής πλευράς[13].