Γεωγραφικά οι δημοτικές ενότητες ταυτίζονται με τις επικράτειες τωνΟ.Τ.Α.που συγχωνεύθηκαν. Για παράδειγμα, ο νέος Δήμος Ζίτσας διαιρείται στις δημοτικές ενότητες Εκάλης, Ευρυμενών, Ζίτσας, Μολοσσών και Πασαρώνος, οι οποίες αντιστοιχούν στους πέντε καταργημένους καποδιστριακούς δήμους.
Διοικητικά δεν αποτελούν αυτοδιοικούμενο θεσμό ούτε διαθέτουν δικό τους συμβούλιο, αλλά σε μία ή περισσότερες ενότητες μπορεί να διοριστεί ένας αντιδήμαρχος[2] (με απόφαση τουδημάρχου), ο οποίος θα έχει την όποια αρμοδιότητα του μεταβιβάζεται γιατη συγκεκριμένη δημοτική ενότητα (άρθρο 59§4).
Οι δημοτικές ενότητες υποδιαιρούνται σεΚοινότητες, οι οποίες αντιστοιχούν στα πρώην δημοτικά διαμερίσματα (του προγράμματος Καποδίστριας) των συνενωθέντων δήμων ή που αναφέρονται σε μεγαλύτερες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις (πρώην δημοτικά διαμερίσματα ή οικισμούς με πάνω από 2.000 κατοίκους). Μέχρι την 1 Σεπτεμβρίου 2019 διαιρούνταν σεΔημοτικέςκαιΤοπικές κοινότητες.