Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/02/2020.
Εξαφανισμένη γλώσσα (αποκαλείται επίσης νεκρή γλώσσα) είναι εκείνη πουδε διαθέτει πλέον φυσικούς ομιλητές. Τυπικά τούτο συμβαίνει όταν μια γλώσσα περνά στο στάδιο τουγλωσσικού θανάτου μέσω της άμεσης αντικατάστασής της με κάποια άλλη, όπως συνέβη για παράδειγμα μετηνΚοπτική, που αντικαταστάθηκε από τηνΑραβική, και πολλές γλώσσες των γηγενών της Αμερικής, των οποίων οι γλώσσες αντικαταστάθηκαν από τηνΑγγλική, τηΓαλλική, τηνΙσπανική ή τηνΠορτογαλική.
Η εξαφάνιση μιας γλώσσας συμβαίνει, επίσης, όταν η γλώσσα διέρχεται φάση ταχείας εξέλιξης ή αφομοίωσης έως ότου τελικά δίνει τη θέση της στο απότοκο αυτής της εξέλιξης, που θεωρείται διαφορετική γλώσσα (ή γλωσσική οικογένεια). Σε αυτή την περίπτωση ανήκει ηΛατινική. Είναι εξαφανισμένη (νεκρή) γλώσσα αλλά είναι γονέας των σύγχρονων ρομανικών γλωσσών. Κατά τον ίδιο τρόπο ηΣανσκριτική γλώσσα είναι γονέας τωνΙνδοάριων γλωσσώνκαιηαρχαία αγγλική γονέας της σύγχρονης αγγλικής.
Η γλώσσα που έχει ζώντες ομιλητές ονομάζεται ζωντανή γλώσσα. Σύμφωνα μετοEthnologue υπάρχουν 6.912 γνωστές ζωντανές γλώσσες.[1]
Σε μία τουλάχιστον γνωστή περίπτωση, αυτήν της Εβραϊκής, έγινε επιτυχημένη προσπάθεια αναβίωσης μιας λειτουργικής γλώσσας. Υπήρξαν και άλλες προσπάθειες αναγέννησης γλωσσών (Μανξ, Κοπτική καιΚορνουαλική), αλλά η επιτυχία αυτών των προσπαθειών είναι μάλλον αμφίβολη, καθώς είναι εμφανές -τουλάχιστον από πολιτικής άποψης- ότι δεν είναι δυνατόν να γίνουν γηγενείς γλώσσες μιας κοινότητας ομιλητών.
Τσιτσιπής, Λουκάς Δ., "Γλωσσική συρρίκνωση", στο: Χριστίδης, Α.-Φ. (εκδ.), Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός γιατη Γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 2001
Brenzinger, Matthias (ed.) (1992) Language Death: Factual and Theoretical Explorations with Special Reference to East Africa. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
Campbell, Lyle; & Mithun, Marianne (Eds.). (1979). The languages of native America: Historical and comparative assessment. Austin: University of Texas Press.
Dorian, Nancy C. (1978). Fate of morphological complexity in language death: Evidence from East Sutherland Gaelic. Language, 54 (3), 590-609.
Dorian, Nancy C. (1981). Language death: The life cycle of a Scottish Gaelic dialect. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Dressler, Wolfgand & Wodak-Leodolter, Ruth (eds.) (1977) Language death (International Journal of the Sociology of Language vol. 12). The Hague: Mouton.
Gordon, Raymond G., Jr. (Ed.). (2005). Ethnologue: Languages of the world (15th ed.). Dallas, TX: SIL International. ISBN 1-55671-159-X. (Online version: http://www.ethnologue.com).
Mithun, Marianne. (1999). The languages of Native North America. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-23228-7 (hbk); ISBN 0-521-29875-X.
Mohan, Peggy; & Zador, Paul. (1986). Discontinuity in a life cycle: The death of Trinidad Bhojpuri. Language, 62 (2), 291-319.
Sasse, Hans-Jürgen (1992) 'Theory of language death', in Brenzinger (ed.) Language Death, pp. 7–30.
Schilling-Estes, Natalie; & Wolfram, Walt. (1999). Alternative models of dialect death: Dissipation vs. concentration. Language, 75 (3), 486-521.
Sebeok, Thomas A. (Ed.). (1973). Linguistics in North America (parts 1 & 2). Current trends in linguistics (Vol. 10). The Hauge: Mouton. (Reprinted as Sebeok 1976).
Skutnabb-Kangas, Tove. (2000). Linguistic genocide in education or worldwide diversity and human rights? Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. ISBN 0-8058-3468-0.
