Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και Προφήτου Ηλία Άνω Νευροκοπίου
Ιεραρχία
Μητροπολίτης
Σεραφείμ (Ζελιάζκωφ Ντινκώφ)
ΗΙερά Μητρόπολις Νευροκοπίου (βουλγαρικά: Неврокопска Света Митрополия) είναι σημαντική πρώην επισκοπή τουΟικουμενικού Πατριαρχείουκαι σημερινή επαρχία της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η μητρόπολη εδρεύει στοΓκότσε Ντέλτσεφ (Άνω Νευροκόπι) της Νότιας Βουλγαρίας και Μητροπολίτης της από τις 19 Ιανουαρίου 2014 είναι ο Σεραφείμ (Ζελιάζκωφ Ντινκώφ).
Η ιστορία του Χριστιανισμού στην περιοχή ξεκινά μετο κήρυγμα τουΑποστόλου ΠαύλουστηνΑμφίπολη, κατά τη δεύτερη αποστολική περιοδεία του (49-52 μ.Χ).
Επί Βυζαντίου υπήρχε η επισκοπή Νικοπόλεως (Νευροκοπίου). Αυτή άλλοτε είναι ανεξάρτητη, άλλοτε για εθνικούς και γεωγραφικούς λόγους υπαγόταν ή συνενωνόταν μεμια από τις γειτονικές Μητροπόλεις Μελενίκου, Ζιχνών, Σερρών, Φιλίππων ή Δράμας. Πριντην ανάδειξη της αρχιεπισκοπής Ζιχνών σε μητρόπολη το 1329, ανήκε στους Φιλίππους, κατόπιν υπήχθη στη Ζιχνών και αργότερα στη Σερρών. Στα μέσα του 15ου αιώνα ανυψώθηκε σε Μητρόπολη[1].
Τον Ιούλιο του 1655, με απόφαση του Πατριάρχη Ιωαννίκιου Β΄, η Μητρόπολη Ζιχνών ενώνεται μετη Μητρόπολη Νευροκοπίου[2], ενώ τον Δεκέμβριο του 1663 επί Πατριάρχου Διονυσίου Γ΄η Μητρόπολη Ζιχνών προσαρτάται στη Μητρόπολη Δράμας - Φιλίππων μετην ονομασία Μητρόπολη Δράμας - Φιλίππων - Ζιχνών[3].
Μπεράτι διορισμού του Εξαρχικού Μητροπολίτη Ιλαρίωνα, 1894.
Στις 27 Οκτωβρίου 1882, επί Πατριάρχου Ιωακείμ Γ΄, ιδρύθηκε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Νευροκοπίου. Αυτή περιέλαβε στη δικαιοδοσία της από την Μητρόπολη Δράμας τις περιφέρειες Νευροκοπίου (σημερινό Γκότσε Ντέλτσεφ Βουλγαρίας) και Ζυρνόβου (σημερινό Κάτω Νευροκόπι Δράμας) και από την Μητρόπολη Σαμακοβίου το τμήμα Ραζλοκίου (Razlog), το οποίο δεν είχε περιληφθεί στη Βουλγαρική Ηγεμονία. Η Αρχιεπισκοπή ανυψώθηκε σε Μητρόπολη το 1888.
Το 1894 ιδρύθηκε η Μητρόπολη Νευροκοπίου της Βουλγαρικής Εξαρχίας μετην άδεια της Οθωμανικής κυβέρνησης. Στις 24 Απριλίου του ίδιου έτους χειροτονήθηκε ο πρώτος Μητροπολίτης Νευροκόπσκι Ιλαρίων (Πεντσέφ Ιβάνωφ), ο οποίος έγινε θερμά δεκτός από ολόκληρο τον βουλγαρικό πληθυσμό.
Κατά τονΑ' Παγκόσμιο Πόλεμο, στις 17 Αυγούστου 1916, βουλγαρικά στρατεύματα εισήλθαν σε ελληνικό έδαφος και στις 6 Σεπτεμβρίου τρία κατεχόμενα χωριά ανατέθηκαν πνευματικά στη Μητρόπολη Νευροκοπίου[4].
Το 1921, η έδρα της Μητρόπολης μεταφέρθηκε από το (Άνω) Νευροκόπι στην Γκόρνα Τζουμάγια καιτο 1928 επέστρεψε στο Νευροκόπι. Τα επόμενα χρόνια, η έδρα μεταφέρθηκε πολλές φορές μεταξύ Νευροκοπίου και Γκόρνα Τζουμάγια. Το 1951, μετο νέο καταστατικό της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εγκαταστάθηκε στην Γκόρνα Τζουμάγια, που είχε μετονομαστεί σεΜπλαγκόεβγκραντ, ενώ το 1994, μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, η έδρα επέστρεψε στο Νευροκόπι.
Βούλγαροι Μητροπολίτες που χειροτονούνταν από την Εξαρχία συνέχισαν να θεωρούνται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο σχισματικοί ως το 1945. Μετά την άρση του σχίσματος το 1945, η Ιερά Μητρόπολις Νευροκοπίου αποτελεί μέρος της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (από το 1953 Πατριαρχείο Βουλγαρίας).
Το μέρος της παλαιάς Μητρόπολης Νευροκοπίου, δηλαδή η περιφέρεια Ζυρνόβου (σημερινό Κάτω Νευροκόπι Δράμας) που περιήλθε στην Ελληνική επικράτεια, επανενώθηκε το 1958 μετη Μητρόπολη Ζιχνών[5]και έκτοτε συναποτελούν τηνΜητρόπολη Ζιχνών και Νευροκοπίου.
Τον Ιούλιο του 1655 καθαιρείται από τον Πατριάρχη Ιωαννίκιο Β'. Τον ίδιο μήνα και έτος εκδίδεται τόμος συνοδικός από τον ίδιο Πατριάρχη γιατην ένωση των μητροπόλεων Νευροκοπίου και Ζιχνών[2]
↑Цокова, Полина (2009). «Дейността на Неврокопската митрополия в периода на войните 1912 - 1919 година». Исторически преглед (София: Институт по история при БАН) 65 (1-2): 98.
