Η Ισαβέλλα ήταν μοναδική κόρη και διάδοχος του Αϋμέρ των Ταγιφέρ, κόμη του Ανγκουλέμ, και της Αλίκης κόμισσας του Κουρτεναί, κόρης τουΠέτρου των Καπετιδών. Η Αλίκη ήταν αδελφή του Λατίνου αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης Πέτρου Β΄ των Κουρτεναίκαι εγγονή τουΛουδοβίκου ΣΤ΄ της Γαλλίας. Η Ισαβέλλα, μετον πρώτο σύζυγό της Ιωάννη τον Ακτήμονα απέκτησε 5 παιδιά, ανάμεσα τους τον μετέπειτα βασιλιά Ερρίκο Γ΄, μετον δεύτερο σύζυγο της Ούγο Ι΄ κύριο του Λουζινιάν, Ε΄ κόμη του Μάρς, απέκτησε άλλα 9 παιδιά.
Ο γάμος της Ισαβέλλας μετον Ιωάννη έγινε στις 24 Αυγούστου 1200 στοΑνγκουλέμ έναν χρόνο μετά την ακύρωση του πρώτου γάμου τουμετην Ισαβέλλα του Γκλόστερ.[9]Η Ισαβέλλα έγινε κόμισσα του Ανγκουλέμ στις 16 Ιουνίου 1202 κληρονομώντας τον τίτλο από τον πατέρα της την εποχή την οποία ήταν βασίλισσα της Αγγλίας. Στέφθηκε βασίλισσα της Αγγλίας σε μεγαλοπρεπή τελετή στις 8 Οκτωβρίου 1200 στο αβαείο του Ουεστμίνστερ στοΛονδίνο.[10]Η Ισαβέλλα πριν παντρευτεί τον
Ιωάννη είχε αρραβωνιαστεί τον Ούγο Θ΄ του Λουζινιάν, κόμη του Μάρς πατέρα του μετέπειτα δεύτερου συζύγου της.[11]ΟΦίλιππος Β΄ της Γαλλίας εξοργισμένος από τον γάμο έκανε κατάσχεση των Γαλλικών εδαφών του Ιωάννη.
Την εποχή που παντρεύτηκε τον Ιωάννη η μόλις 12χρονη Ισαβέλλα ήταν πασίγνωστη γιατην ομορφιά της και πολλοί ιστορικοί της εποχής της την παρομοίαζαν μετηνΩραία Ελένη. [12]Η Ισαβέλλα ανκαι πολύ νεώτερη από τον σύζυγο της είχε την ίδια εκπληκτική ψυχραιμία μετον ίδιο. Ο Ιωάννης ο Ακτήμονας ήταν εντυπωσιασμένος από την ομορφιά της και συνήθιζε να βρίσκεται μαζί της στο κρεβάτι μέχρι το μεσημέρι παραμελώντας τα βασιλικά του καθήκοντα, ο γάμος παρόλα αυτά δεν έγινε λόγω έρωτα αλλά για πολιτικούς λόγους ώστε να εξασφαλίσει συμμαχίες στη Γαλλία. Η πεθερά της Ελεονώρα της Ακουιτανίαςτη δέχθηκε με μεγάλη ευχαρίστηση σαν νύφη, αλλά ο Φίλιππος Αύγουστος έβαλε στόχο να καταλάβει όλα τα εδάφη των Πλανταγενετών στο Γαλλικό έδαφος.[13]Η Ισαβέλλα ήταν γνωστή στο Αγγλικό κοινό σαν«σειρήνα» επειδή οι τόνοι της φωνής της ήταν ταυτισμένοι με τους νόμους της κοινής γνώμης.[14]
Στις 1 Οκτωβρίου 1207 στο κάστρο του Ουίντσεστερ η Ισαβέλλα γέννησε το πρώτο της παιδί τον μελλοντικό Ερρίκο Γ΄ της Αγγλίας ο οποίος πήρε το όνομα του παππού τουΕρρίκου Β΄στη συνέχεια γέννησε άλλον έναν γιοτον Ριχάρδο και 3 κόρες τις Ιωάννα, Ελεονόρα και Ισαβέλλα.
Όταν πέθανε ο Ιωάννης τον Οκτώβριο του 1216 ο διάδοχος του Ερρίκος ήταν 9 ετών αλλά το στέμμα είχε αφαιρεθεί από τον Ιωάννη κατά τη διάρκεια τουΑ΄ Βαρονικού Πολέμου, είχε κλαπεί ο θησαυρός καιτο στέμμα τουγι' αυτό ο μικρός Ερρίκος ορκίστηκε μετο δικό της διάδημα.[15]Τον Ιούλιο του 1217 πριν περάσει ούτε ένας χρόνος από τη στέψη τουγιου της αποφάσισε να αφήσει τον μικρό Ερρίκο υπό την προστασία του Γουίλλιαμ Μαρσάλ, 1ου κόμη του Πέμπροκ καινα επιστρέψει στηΓαλλίαστα πατρικά της εδάφη στο Ανγκουλέμ.
Συναντήθηκε στο Λουζινιάν μετον Ούγο Ι΄ κόμη του Λουζινιάν γιοτου παλιού μνηστήρα της Ούγου Θ΄ πριν παντρευτεί τον Ιωάννη τον Ακτήμονα με προορισμό να παντρέψει τη μεγαλύτερη κόρη της Ιωάννα με εκείνον. Ο Ούγος εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ μετη νεανικότητα της Ισαβέλλας που προτίμησε τη μητέρα από την κόρη.[16]Η μικρή Ιωάννα βρήκε άλλο μνηστήρα τονΑλέξανδρο Β΄ της Σκωτίαςτον οποίο παντρεύτηκε (1221).
Η Ισαβέλλα παντρεύτηκε δεύτερη φορά χωρίς τη συναίνεση της Αγγλικής αντιβασιλείας που είχε εξουσίες όχι μονάχα να καθορίσει τον επόμενο μνηστήρα της βασιλομήτωρος αλλά καινα αποφασίσει ανη βασιλομήτωρ έχει δικαίωμα να ξαναπαντρευτεί. Η Ισαβέλλα το περιφρόνησε προκλητικά γι' αυτό έγινε κατάσχεση της περιουσίας της και σταμάτησε να πληρώνεται τη σύνταξη της, η Ισαβέλλα απείλησε την Αγγλική αντιβασιλεία να κρατήσει τη μικρή Ιωάννα στη Γαλλία. Το συμβούλιο απάντησε με επιστολές στον πάπα μετην υπογραφή του μικρού Ερρίκου ζητώντας τον αφορισμό της μητέρας του αλλά τελικά αποφάσισαν να συμφιλιωθούν μαζί της επειδή φοβήθηκαν τον πόλεμο μετηΣκωτία. H Ισαβέλλα δέχθηκε τα μεταλλεία κασσιτέρου στο Ντεβόν καιτα έσοδα του Αιλέσμπουρι για 4 χρόνια σαν αποζημίωση γιατη σύνταξη πουδεν της είχε πληρωθεί.[17]
Η Ισαβέλλα περιγράφεται από ιστορικούς σαν ιδιότροπη και προκλητική, ασχολήθηκε ελάχιστα μετα βασιλικά καθήκοντα της βασιλομήτωρος και δημιούργησε μεγάλες αντιπάθειες της Γαλλικής βασιλικής αυλής απέναντι της.[18][19] Όταν η Ισαβέλλα κλήθηκαν μετον δεύτερο σύζυγο της στη Γαλλική βασιλική αυλή να δώσουν όρκο υποτέλειας στον αδελφό του βασιλιά Λουδοβίκου Θ΄Αλφόνσο κόμη του Πουατιέ (1241) η βασιλομήτωρ Λευκή της Καστίληςτην πρόσβαλε άσχημα, από τότε εξοργισμένη είχε μέχρι το τέλος της ζωής της μοναδικό στόχο να κάνει κακό στον βασιλιά Λουδοβίκο. Η Ισαβέλλα μαζί μετον σύζυγο της και διακεκριμένους ευγενείς όπως ο Ραϊμόνδος Ζ΄ της Τουλούζης συνωμότησαν εναντίον του Γαλλικού στέμματος ώστε να καταλάβουν όλες τις περιοχές της νότιας και δυτικής Γαλλίας, είχε καιτην υποστήριξη τουγιου της Ερρίκου Γ΄ αλλά τελικά δεν ήρθε η βοήθεια την οποία της υποσχέθηκε.[20][21] Μετά την αποτυχία της συνωμοσίας καιτην ειρήνη που έκλεισε μετον σύζυγο της Ούγο (1244) δυο μάγειροι της βασιλικής αυλής αποπειράθηκαν να δηλητηριάσουν τον Γάλλο βασιλιά, ύστερα από σκληρή ανάκριση οι μάγειροι ομολόγησαν ότι τους είχε πληρώσει η Ισαβέλλα. Η Ισαβέλλα δραπέτευσε στο αβαείο του Φοντεβρώ καικαι πέθανε στις 4 Ιουνίου 1246.[22]
Η ταφή της έγινε αρχικά στο νεκροταφείο της μονής σαν τιμωρία γιατα αμαρτήματα της, όταν ο γιος της Ερρίκος Γ΄ επισκέφτηκε τον τάφο της σοκαρίστηκε και διέταξε να μεταφέρουν τη μητέρα τουστο εσωτερικό. Τοποθετήθηκε δίπλα από τους βασιλείς Ερρίκο Β΄ της ΑγγλίαςκαιΕλεονώρα της Ακουιτανίας, τα παιδιά της από τον δεύτερο γάμο της δεν βρήκαν καμιά υποστήριξη στη Γαλλία δραπετεύοντας στην αυλή του ετεροθαλούς αδελφού τους Ερρίκου Γ΄.
↑Nicholas Vincent, « Isabella, suo jure countess of Angouleme (c.1188–1246) », Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, January 2006.
Costain, Thomas B. The Conquering Family, Doubleday and Company, Inc., Graden City, New York, 1949, 1962
Costain, Thomas B. The Magnificent Century, Doubleday and Company, Inc., Garden City, New York, 1959
Goldstone, Nancy (2007). Four Queens: The Provençal Sisters who ruled Europe. New York: Viking Penguin. ISBN 9780670038435.
Pertz Chronica ævi Suevici (Monumenta Germaniæ Historica, Scriptores 23) (1874): 874 (Chron. of Alberic de Trois-Fontaines: “… que domna Petro de Cortenaio, regis *Philippi patruo, peperit comitem Petrum Comitem Autissiodorensem et Robertum de Cortenaio et quendam Guilelmum et sorores eorum. Una Alaydis comiti Guilelmo Ioviniaci peperit comitem Petrum, et post Engolismensi comiti peperit Isabellam modernam Anglie reginam …”).
Lainé, Erica. Isabella of Angoulême (The Tangled Queen Book 1), SilverWood Books Ltd 2015
Castaigne, Jean François. Isabelle d’Angoulême, Comtesse-Reine, Angoulême, 1836.
Richardson, H.G. The Marriage and Coronation of Isabelle of Angoulême, in The English Historical Review, September 1946.
Snellgrove, Harold. The Lusignans in England, 1247–1258, in University of New Mexico Publications in History, #2, 1950.
Bard, Rachel. Isabella: Queen Without a Conscience, 2007.(A historical novel)