Λομέκβι 3 είναι η ονομασία μιας αρχαιολογικής θέσηςστηνΚένυα, στην οποία ανακαλύφθηκαν λίθινα εργαλεία, ηλικίας 3,3 εκατομμυρίων ετών, καθιστώντας τατα παλαιότερα που έχουν βρεθεί ποτέ.
Τον Ιούλιο του 2011, μια ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής τη Σόνια Αρμάντ καιτον Τζέισον Λιούις του Πανεπιστημίου Στόουνι Μπρουκ των Ηνωμένων Πολιτειών, κατευθυνόταν προς μια τοποθεσία κοντά στηλίμνη Τουρκάνα της Κένυας, κοντά στην οποία είχαν βρεθεί παλαιότερα απολιθώματα τουανθρωπίνουKenyanthropus platyops. [1]Η ομάδα έκανε μια λάθος στροφή στη διαδρομή, καταλήγοντας σεμια προηγουμένως ανεξερεύνητη περιοχή, οπότε και αποφασίστηκε να γίνει μια μικρή επιτόπια έρευνα. Γρήγορα βρέθηκαν λίθινα ευρήματα στην τοποθεσία, την οποία ονόμασαν Λομέκβι 3 (Lomekwi 3). Η ομάδα επέστρεψε ένα χρόνο αργότερα για συστηματική ανασκαφή. Η Αρμάν παρουσίασε τα ευρήματά της στην ετήσια συνάντηση της Παλαιοανθρωπολογικής Εταιρείας στις 14 Απριλίου 2015[2]και ακολούθησε η πλήρης δημοσίευση μαζί μετα αποτελέσματα στο εξώφυλλο του επιστημονικού περιοδικού Nature, στις 21 Μαΐου 2015.[3]
Περίπου 20 καλά διατηρημένα αντικείμενα ανεσκάφησαν στη θέση Λομέκβι 3 . Στην επιφάνεια βρέθηκαν επιπλέον 130 αντικείμενα. Η ομάδα της Αρμάν κατάφερε να ταιριάξει ένα αποσπασμένο τμήμα πέτρας («απότμημα»/ flake) στην πέτρα από την οποία σκόπιμα αποσπάστηκε («πυρήνας»/ core), υποδηλώνοντας ότι ένας ανθρωπίνος είχε δημιουργήσει και απορρίψει τοεν λόγω εργαλείο σε αυτήν τη θέση. [1] Γενικά τα εργαλεία ήταν αρκετά μεγάλα - μεγαλύτερα από τα παλαιότερα γνωστά λίθινα εργαλεία, που είχαν βρεθεί στην περιοχή Γκόνα της περιφέρειας Αφάρ της Αιθιοπίας, το 1992. Το μεγαλύτερο ζυγίζει 15 κιλά και μπορεί να είχε χρησιμοποιηθεί ως αμόνι. [4] Σύμφωνα μετην Αρμάν, φαίνεται ότι οι κατασκευαστές εργαλείων είχαν επιλέξει σκόπιμα μεγάλες, βαριές και ισχυρές πέτρες, αγνοώντας μικρότερες του ίδιου υλικού, που βρέθηκαν στην περιοχή. [2]Η ίδια απέρριψε την ενδεχομένο τα εργαλεία να ήταν φυσικοί σχηματισμοί πετρωμάτων, λέγοντας «Τα αντικείμενα ήταν ξεκάθαρα αποσπασμένα και όχι το αποτέλεσμα τυχαίας θραύσης πετρωμάτων». Η ανάλυση υπέδειξε ότι οι πυρήνες περιστρέφονταν κατά την απόσπαση των αποτμημάτων. Ο σκοπός των εργαλείων που βρέθηκαν στη θέση Λομέκβι 3 δεν έχει αποσαφηνιστεί, καθώς τα οστά ζώων που βρέθηκαν στην τοποθεσία δεν φέρουν κανένα σημάδι δραστηριότητας ανθρωπίνων.
Με βάση τη στρωματογραφική θέση των θαμμένων αντικειμένων (σεμη διαταραγμένο ίζημα) ως προς δύο στρώματα ηφαιστειακής τέφρας και γνωστές μαγνητικές αντιστροφές, η Αρμάν καιη ομάδα της χρονολόγησαν τα εργαλεία ως έχοντα ηλικία 3,3 εκατομμυρίων χρόνων. [2][1][3]Τα ευρήματα του Λομέκβι αντιπροσωπεύουν, επομένως, τα παλαιότερα λίθινα εργαλεία που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ, ξεπερνώντας σε ηλικία τα εργαλεία της θέσης Γκόνα κατά 700.000 χρόνια.
