| Μέντωρ |
|---|
| Μισθοφόρος στρατηγός |
|---|
| Σατράπης των παραλίων της Ασίας |
|---|
| Περίοδος εξουσίας |
| περίπου 342 - 340 π.Χ. |
|
| Εθνικότητα | Έλληνας, Ρόδιος |
|---|
| Πατέρας | άγνωστος |
|---|
| Μητέρα | άγνωστη |
|---|
| Σύζυγος | άγνωστη |
|---|
| Επίγονοι | Θυμώνδας (;) |
|---|
Ο Μέντορας (α.ε. Μέντωρ) ήταν μισθοφόρος στρατηγός που καταγόταν από τη Ρόδο. Έμεινε γνωστός διότι πολέμησε κατά, αλλά και υπέρ του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Ώχου.
Ο Μέντορας είχε έναν αδελφό, τον Μέμνονα και μια αδελφή, της οποίας το όνομα δεν είναι γνωστό. Η αδελφή του αυτή παντρεύτηκε τον Αρτάβαζο, τον σατράπη της Φρυγίας. [1][2]
Ο Μέντορας και ο Μέμνονας ήταν στο πλευρό του Αρταβάζου όταν αποστάτησε κατά του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Ώχου. Όμως, ο Αρτάβαζος διέθετε ελάχιστους στρατιώτες. Για τον λόγο αυτό, συμμάχησε με τον Αθηναίο στρατηγό Χάρη, που ήταν επικεφαλής ολόκληρου του αθηναϊκού στρατού και μαζί κατάφεραν να νικήσουν τον στρατό των άλλων σατραπών που κινήθηκαν εναντίον του. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης ο Αρτάβαζος αντάμειψε πλουσιοπάροχα τους Αθηναίους.[3]
Στη συνέχεια συμμάχησε με τους Θηβαίους, οι οποίοι απέστειλαν 5.000 στρατιώτες υπό τον στρατηγό Παμμένη. Η συμβολή των Θηβαίων απέφερε άλλες δυο μεγάλες νίκες κατά των άλλων σατραπών. [4]
Τελικά όμως, η αποστασία απέτυχε. Έτσι ο Αρτάβαζος και ο Μέμνονας έφυγαν από την Ασία και βρέθηκαν υπό την προστασία του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου Β΄. [1] Ο Μέντορας, φαίνεται να μην τους ακολούθησε.
Η αποστασία του Αρταβάζου δεν ήταν η τελευταία φορά που ο Μέντορας έπληξε τα συμφέροντα του βασιλιά Αρταξέρξη. Ο Μέντορας στάλθηκε από τους Αιγυπτίους, επικεφαλής στρατηγός 4.000 μισθοφόρων Ελλήνων, για να βοηθήσουν την εξέγερση των πολιτών της Σιδώνας στη Φοινίκη. Οι μισθοφόροι του Μέντορα από κοινού με τους στρατιώτες του βασιλιά της πόλης, του Τέννη, κατάφεραν να εκδιώξουν από τη Φοινίκη τον συνδυασμένο στρατό του σατράπη της Συρίας, Βέλεσυ και του σατράπη της Κιλικίας, Μαζαίου. [5]
Όταν όμως κατέφθασε ο ίδιος ο Αρταξέρξης, επικεφαλής ενός μεγάλου στρατού, η κατάσταση άλλαξε. Ο Τέννης αποφάσισε να προδώσει τους πολίτες της Σιδώνας και να παραδώσει την πόλη. Αφού ενημέρωσε τον Μέντορα για το σχέδιο του, τον άφησε επικεφαλής της πόλης και πήγε να συναντήσει τον βασιλιά. Μόλις ο Αρταξέρξης βρέθηκε εντός των τειχών, διέταξε τον θάνατο του Τέννη. Οι ίδιοι οι Σιδώνιοι αυτοπυρπόλησαν την πόλη τους. [6]
Ο Μέντορας, όχι μόνο απέφυγε τη μοίρα του Τέννη, αλλά βρέθηκε να υπηρετεί τον Πέρση βασιλιά στην εκστρατεία του κατά του φαραώ Νεκτανεβὼ Β΄. Μετά την κατάληψη της Σιδώνας, ο Αρταξέρξης χώρισε τον στρατό του σε τρία μέρη. Καθένα από αυτά είχε έναν Έλληνα και έναν Πέρση επικεφαλής. Ο Μέντορας παρέμεινε επικεφαλής των μισθοφόρων που είχε και πριν και συστρατεύκηκε με τον Βαγώα, έναν έμπιστο του Αρταξέρξη, που τέθηκε επικεφαλής των Ελλήνων που υπηρετούσαν τον βασιλιά και πολλών βαρβάρων. [7]
Ο Μέντορας, που γνώριζε ότι οι πόλεις φρουρούνταν από Αιγύπτιους αλλά και Έλληνες, κατάφερε την παράδοση πολλών πόλεων, ακολουθώντας το εξής σχέδιο. Σε κάθε πόλη ανάγγελλε πως, όποιοι παραδίδονταν δίχως μάχη θα αντιμετωπίζονταν με επιείκεια, αλλά όσοι κατακτούνταν με τη βία θα είχαν την ίδια μοίρα με τους πολίτες της Σιδώνας. Αυτό προκάλεσε ιδιαίτερες έριδες μεταξύ των Ελλήνων και των Αιγυπτίων. [8]
Στην πόλη Βούβαστο μάλιστα, οι Αιγύπτιοι έκαναν συμφωνία με τον Βαγώα μυστικά από τους Έλληνες. Οι Έλληνες πάλι βρίσκονταν σε μυστική συνεννόηση με τον Μέντορα, ο οποίος τους παρακίνησε να επιτεθούν στους Αιγύπτιους μόλις μπει στην πόλη ο Βαγώας. Έτσι και έγινε και ο Βαγώας βρέθηκε αιχμάλωτος των Ελλήνων. Ο Μέντορας εξασφάλισε την απελευθέρωση του Βαγώα και οι δύο τους αντάλλαξαν όρκους ότι μελλοντικά θα συνεννοούνται πριν αναλάβουν δράση. [9]
Σύντομα ο φαραώ Νεκτανεβὼ αποθαρρύνθηκε από τις διαδοχικές παραδόσεις των πόλεων, οπότε εγκατέλειψε τη Μέμφιδα στην οποία είχε οχυρωθεί και έφυγε για την Αιθιοπία. Μετά από αυτό στην Αίγυπτο ορίστηκε σατράπης ο Φερενδάτης. [10]
Μετά την τεράστια συμβολή του στην εκστρατεία κατά των Αιγυπτίων, ο βασιλιάς Αρταξέρξης αντάμειψε πλούσια τον Μέντορα. Τον έχρισε σατράπη των παραλίων της Ασίας και στρατηγό αυτοκράτορα στον πόλεμο κατά των αποστατών. Μάλιστα, ήταν τέτοιο το κύρος του, που κατάφερε να πείσει τον Αρταξέρξη να αποδώσει χάρη στον αδελφό του τον Μέμνονα και τον Αρτάβαζο, που πριν χρόνια είχε αποστατήσει εναντίον του. Όταν κατέφτασαν κοντά του, φρόντισε ώστε τα ανίψια του από τον Αρτάβαζο να λάβουν σημαντικές θέσεις στον περσικό στρατό.
Η πρώτη του εκστρατεία ήταν κατά του Ερμία τυράννου του Αταρνέα, που είχε καταφέρει να κυριεύσει πολλές πόλεις και οχυρά. Ο Μέντορας του υποσχέθηκε ότι θα εξασφάλιζε τη συγχώρεση του βασιλιά και όταν συνάντησε τον Ερμία, τον συνέλαβε. Έγγραψε μάλιστα επιστολές προς όλες τις πόλεις που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Ερμία, στις οποίες έλεγε ότι υπήρξε συμβιβασμός με τον βασιλιά. Οι κάτοικοι πίστευσαν ότι ήταν αλήθεια και παρέδωσαν τις πόλεις τους, επειδή οι επιστολές ήταν σφραγισμένες με το δαχτυλίδι του Ερμία. Ομοίως, κατάφερε να αντιμετωπίσει όλους τους αποστάτες, είτε με τεχνάσματα, είτε με τη βία. [1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 52.
- ↑ Δημοσθένη «Κατά Αριστοκράτους», § 157.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 22.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 34.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 42.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 45.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 47.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 49.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 50.
- ↑ Διοδώρου Σικελού «Ιστορική Βιβλιοθήκη» - Βιβλίο ΙΣΤ΄, § 51.
