ΟΜαζντακισμός ήταν ένα θρησκευτικό κίνημα, που αναπτύχθηκε στο Ιράν τον 6ο αιώνα μ.Χ., καιτο οποίο ήταν παρακλάδι τουΖωροαστρισμού. Σχετικά μετο κίνημα του μαζντακισμού υπάρχουν μαρτυρίες σε Συριακές, Περσικές, Αραβικές και Βυζαντινές πηγές.[1]Η θρησκεία έχει χαρακτηριστεί ως ένα από ταπιο αξιοσημείωτα παραδείγματα του νεότερου κομμουνισμού.[2]
Η θρησκεία ιδρύθηκε στις αρχές της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών από τον Zardusht, ένα Ζωροαστριστη μομπαντο οποίος ήταν σύγχρονος τουΜάνη (δ. 274).[3] Ωστόσο, πήρε το όνομά του από τονπιο εξέχοντα υπέρμαχο του, Μαζντάκ, ο οποίος ήταν μια ισχυρή και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Καβάδη Α΄ (βασ. 488-531).[4]
Ο Μασδακισμός έχει συγκεράσει στοιχεία τουΖωροαστρισμούκαιτουΜανιχαϊσμού. Οι οπαδοί του ήταν υπέρ της ειρήνης, της κοινοκτημοσύνης και της κοινογαμίας. Αυτά τα χαρακτηριστικά έκαναν πολλούς μελετητές να θεωρήσουν τον Μασδακισμό ως ένα είδος πρώιμου σοσιαλισμού.[5] Βασική αρχή στη θεολογία του είναι ο δυαλισμός. Υπάρχουν δύο βασικά στοιχεία το καλό καιτο κακό, το φως καιτο σκότος, η ύλη καιτο πνεύμα. Το φως δραμε ελεύθερη βούληση, ενώ το σκότος δρα κατά τύχη. Κατά τυχαίο τρόπο το καλό καιτο κακό αναμείχθηκαν και δημιουργήθηκε ο κόσμος. Υπάρχει μία ατέρμονη πάλη ανάμεσα στο καλό καιτο κακό. Υπάρχουν τρία στοιχεία του φωτός (το νερό, η φωτιά καιηγη).[6] Επίσης, υπάρχουν τέσσερις δυνάμεις του θεού του φωτός, δηλαδή η χαρά, η κατανόηση, η διάκριση καιη διαφύλαξη. Υπάρχουν επίσης, τέσσερις δυνάμεις του κακού (η άγνοια, η λήθη, η ανοησία καιη θλίψη).[7]Οι πιστοί πρέπει να ελευθερώσουν το φως στον κόσμο με τις καλές τους πράξεις. Οι οπαδοί ζούσαν ασκητική ζωή, απαγορευόταν να φάνε κρέας και έπρεπε να είναι ευγενικοί και επιεικείς προς τους εχθρούς τους.[8]
Πρόδρομοι του Μασδακισμού θεωρούνται από τους επιστήμονες ο Μπούντος, που έζησε στην Ρώμη την εποχή του Διοκλητιανού και δίδαξε ένα είδος Μανιχαϊσμού καιο Ζαραντούστ, ένας Ζωροάστρης κληρικός, που έζησε τον 5ο αιώνα μ.Χ.[1][6]ΟΜασδάκ προσηλύτισε τον βασιλιά των Σασσανιδών Καβάντ Α' (488-496 και 499-531), ο οποίος έκανε κοινωνικές μεταρρυθμίσεις επηρεασμένος από τις ιδέες του Μασδακισμού. Οι αντιλήψεις του Μασδακισμού για κοινοκτημοσύνη και κοινογαμία αύξησαν την αντίδραση των ευγενών καιτων κληρικών του Ζωροαστρισμού με αποτέλεσμα ο βασιλιάς Καβάντ να εγκαταλείψει τους Μασδακιστές, οι οποίοι εξοντώθηκαν από τονγιοτου Καβάντ τον Χοσρόβ Α'.[9]Ο Μασδακισμός επιβίωσε ως ένα βαθμό στο Ιράν στην περίοδο του Ισλάμ και επηρέασε κάποιες ισλαμικές αιρέσεις.[9]
