Ο ντετέκτιβ (ορθότερα: ντιτέκτιβ) είναι ένας ερευνητής, συνήθως ένα μέλος της επιβολής του νόμου. Κάποιοι είναι ιδιώτες και μπορεί να είναι γνωστοί ως ιδιωτικοί ανακριτές, όπως o Ντετέκτιβ Ζώον Ace Ventura.
Κυρίως στα μυθιστορήματα, detective είναι το πρόσωπο που λύνει τα εγκλήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα ιστορικά εγκλήματα, εξετάζοντας και αξιολογώντας τα στοιχεία και προσωπικά αρχεία, για να αποκαλύψει την ταυτότητά και/ή ίχνη του εγκληματία.
Σε ορισμένα τμήματα της αστυνομίας, η θέση του ντετέκτιβ επιτυγχάνεται περνώντας από μια γραπτή δοκιμασία όταν ένα άτομο συμπληρώνει τις προϋποθέσεις ως αξιωματικός της αστυνομίας. Σε πολλά άλλα συστήματα αστυνόμευσης, ντετέκτιβ είναι απόφοιτοι που συμμετέχουν άμεσα από την πολιτική ζωή χωρίς πρώτα να υπηρετούν ως ένστολοι αστυνομικοί. Κάποιοι άνθρωποι υποστηρίζουν ότι ο ντετέκτιβ κάνει μια εντελώς διαφορετική εργασία και συνεπώς απαιτούν τελείως διαφορετική εκπαίδευση, προσόντα, ικανότητες και από τους ένστολους αστυνομικούς. Το αντίθετο επιχείρημα είναι ότι χωρίς προηγούμενη υπηρεσία ως ένστολοι αξιωματικοί, οι ντετέκτιβ δεν έχουν αρκετά μεγάλη αίσθηση του προτύπου των αστυνομικών διαδικασιών και θα δυσκολεύονται να συνεργαστούν με ένστολους συναδέλφους.
Τα γραφεία ντετέκτιβ (ερευνητών) στις μεγάλες αστυνομικές υπηρεσίες είναι οργανωμένα σε διάφορα τάγματα ή τμήματα, καθένα από τα οποία ειδικεύεται στην έρευνα σε ένα συγκεκριμένο τύπο εγκλήματος ή ένα συγκεκριμένο τύπο μυστικής επιχείρησης, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν: ανθρωποκτονίες, ληστείες, διαρρήξεις, κλοπές, οργανωμένα εγκλήματα, αγνοουμένων, εγκληματικότητα, απάτη, ναρκωτικά, σεξουαλική επίθεση, ηλεκτρονικό έγκλημα, βία και πολλά άλλα.
Σε ορισμένες χώρες, η πρακτική του ντετέκτιβ δεν είναι ακόμα αναγνωρισμένη ενώπιον των δικαστηρίων και των δικαστικών διαδικασιών. Μία από αυτές τις χώρες είναι η Πορτογαλία, όπου όποια απόδειξη προσκομίζεται χάνει κάθε σημασία όταν συλλέγεται από ένα ιδιωτικό ντετέκτιβ. Ακόμα και υπό αυτήν την περίσταση, η πρακτική της δραστηριότητας αυτής είναι η ζήτηση και κυβερνώνται από έναν κώδικα δεοντολογίας.[1]Κάποιος ιδιωτικός ντετέκτιβ μπορεί να μεταμφιεστεί έτσι ώστε κανείς δεν μπορεί να τον αναγνωρίσει.
Το πρώτο ιδιωτικό detective agency ιδρύθηκε από τον Eugène François Vidocq στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1800, ο οποίος είχε επίσης ηγηθεί μιας αστυνομικής υπηρεσίας πέραν του ποινικού ο ίδιος. Η αστυνομία ντετέκτιβ ήταν πρωτοπόρος στην Αγγλία από το Bow Street και αργότερα η Μητροπολιτική Αστυνομική Υπηρεσία στην ευρύτερη περιοχή του Λονδίνου[2]. Η πρώτη αστυνομία ντετέκτιβ του συγκροτήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδρύθηκε το 1846 στη Βοστόνη[3].
