ΤοΤικάλ (Tikal) είναι αρχαία πόλη τωνΜάγιαη οποία βρίσκεται στο τροπικό δάσος της βόρειας Γουατεμάλας.[1] To Τικάλ ήταν πρωτεύουσα ενός από των ισχυρότερων βασιλείων των αρχαίων Μάγια.[2] Είναι ένας από τους μεγαλύτερους αρχαιολογικούς χώρους και αστικά κέντρα του προκολομβιανού πολιτισμού των Μάγια. Γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο βρίσκονται υγροβιότοποι, σαβάνακαι τροπικά δάση πλατύφυλλων και φοινίκων όπου διαβιούν πάνω από 100 είδη θηλαστικών, 330 είδη πτηνών και 2000 είδη ανώτερων φυτών.[3]
Ανκαιη μνημειακή αρχιτεκτονική του χρονολογείται από τον 4ο αιώνα ΠΚΕ, το Τικάλ έφτασε στο απόγειό του κατά τη διάρκεια της κλασσικής εποχής, π. 200 με 900 μ.Χ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η πόλη κυριαρχούσε σε μεγάλο τμήμα της περιοχής των Μάγια πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά, ενώ αλληλοεπιδρούσε με περιοχές σε όλη τηΜεσοαμερική, όπως τοΤεοτιχουάκανστην κοιλάδα του Μεξικού, το οποίο πιθανόν το Τικάλ κατέκτησε τον 4ο αιώνα ΚΕ.[4] Μετά το τέλος της κλασσικής περιόδου, υπάρχουν στοιχεία ότι τα ανάκτορα κάηκαν, ενώ παράλληλα ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται, μέχρι την εγκατάλειψη του χώρο στο τέλος του 10ου αιώνα.
Ανκαιη ύπαρξη των ερειπίων ήταν γνωστή στους ντόπιους, ο χώρος έγινε ευρύτερα γνωστός στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν ο Αμπρόσιο Τουτ ανέφερε την ύπαρξη ερειπίων στη La Gaceta, μια εφημερίδα της Γουατεμάλας, η οποία ονόμασε το χώρο Τικάλ. Μετά την αναδημοσίευση της αναφοράς στο περιοδικό της Επιστημονικής Ακαδημίας του Βερολίνου το 1853, οι αρχαιολόγοι και κυνηγοί θησαυρών άρχισαν να επισκέπτονται το δάσος. Η καταγραφή του χώρου άρχισε τη δεκαετία του 1880. Εκτεταμένες ανασκαφές έλαβαν χώρα από το 1956 μέχρι το 1970 από τοπανεπιστήμιο της Πενσιλβανία.[5] To 1979, το Εθνικό Πάρκο Τικάλ ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από τηνUNESCOκαι είναι μικτό.[6]
Στον πυρήνα του χώρου βρίσκεται η Μεγάλη Πλατεία, με δύο μεγάλους ναούς-πυραμίδες στην ανατολική και δυτική πλευρά. Στη βόρεια πλευρά βρίσκεται η βόρεια ακρόπολη και νότια η κεντρική ακρόπολη. Δυτικά της νότιας ακρόπολης βρίσκεται η πλατεία των εφτά ναών και ακόμη πιο δυτικά το συγκρότημα του χαμένου κόσμου. Άλλα ενδιαφέροντα σημεία είναι τα συγκροτήματα των διπλών πυραμίδων, καθώς καιοι δομές ύδρευσης.[3]
Hammond, Norman (2000). «The Maya Lowlands: Pioneer Farmers to Merchant Princes». Στο: Richard E.W. Adams· Murdo J. Macleod. The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas, Vol. II: Mesoamerica, part 1. Cambridge, UK: Cambridge University Press. σελίδες 197–249. ISBN0-521-35165-0. OCLC33359444.
Martin, Simon· Nikolai Grube (2008). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya (2η αναθεωρημένη έκδοση). London and New York: Thames & Hudson. ISBN978-0-500-28726-2. OCLC191753193.
Γουατεμάλα
. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05113-5. OCLC 48753878.