ΗAdidas AG (στα γερμανικά προφέρεται: [ˈadiˌdas], αναφέρεται ως adidas από το 1949) είναι μια γερμανική πολυεθνική εταιρεία με έδρα στοΧέρτσογκεναουραχ της Βαυαρίας, που σχεδιάζει και κατασκευάζει παπούτσια, ρούχα και αξεσουάρ. Είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αθλητικών ειδών στην Ευρώπη καιο δεύτερος μεγαλύτερος στον κόσμο.[1]
Η Adidas AG είναι ηεταιρεία χαρτοφυλακίουγιατον όμιλο Adidas, ο οποίος αποτελείται επίσης από την εταιρεία αθλητικών ειδών Reebok, την εταιρεία γκολφTaylorMade-Adidas (συμπεριλαμβανομένης της Ashworth), το 9,1% της FC Bayern München AGκαι της Runtastic, μιας αυστριακής εταιρείας τεχνολογίας γυμναστηρίου. Τα έσοδα της Adidas γιατο 2016 έφτασαν τα 19.290.000.000 ευρώ.[2]
Η Adidas ιδρύθηκε στις 18 Αυγούστου 1949 από τονΆντολφ Ντάσλερ, μετά το ξέσπασμα τουGebrüder Dassler Schuhfabrik ανάμεσα σ'αυτόν καιτον μεγαλύτερο αδερφό τουΡούντολφ.[3]Ο Ρούντολφ είχε προηγουμένως ιδρύσει τηνPuma, η οποία γρήγορα έγινε ο επιχειρηματικός ανταγωνιστής της Adidas καιη οποία έχει επίσης έδρα τοΧέρτσογκεναουραχ. Τα σχέδια της εταιρείας γιατην ένδυση καιτην υπόδυση τυπικά περιλαμβάνουν τρεις παράλληλες γραμμές ενώ το ίδιο μοτίβο παρουσιάζεται καιστο σημερινό επίσημο λογότυπο της Adidas. Το εμπορικό όνομα της εταιρείας δεν περιέχει κεφαλαία γράμματα.
Ο Κρίστοφ φον Βίλελμ Ντάσλερ ήταν εργάτης σε ένα εργοστάσιο υπόδυσης ενώ η γυναίκα του Παουλίνε διηύθυνε ένα μικρό πλυντήριο ρούχων σεμια πόλη τουΧέρτσογκεναουραχ, 20 χλμ (12.4 μίλια) από την πόλη της Νυρεμβέργης. Αφού εγκατέλειψε το σχολείο, ο γιος τους Ρούντολφ Ντάσλερ ακολούθησε τον πατέρα τουστο εργοστάσιο υποδημάτων. Όταν επέστρεψε από τη στρατιωτική θητεία του κατά τονΑ' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ρούντολφ προσελήφθη σε ένα εργοστάσιο πορσελάνης και αργότερα σεμια εταιρεία χονδρικής πώλησης δέρματος στη Νυρεμβέργη.
Ο Άντολφ Ντάσλερ ξεκίνησε να παράγει τα δικά του αθλητικά παπούτσια στην επιχείρηση της μητέρας τουστοΧέρτσογκεναουραχ μετά την επιστροφή του από τονΑ' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον Ιούλιο του 1924, ο αδερφός του Ρούντολφ επέστρεψε στοΧέρτσογκεναουραχγιανα συμμετάσχει στην επιχείρηση του νεότερου αδερφού τουη οποία μετονομάστηκε σεGebrüder Dassler Schuhfabrik (Εργοστάσιο Παπουτσιών των Αδερφών Ντάσλερ) και ευδοκίμησε. Τα αδέρφια ξεκίνησαν την εταιρεία στο πλυντήριο της μητέρας τους αλλά εκείνη την εποχή, η ηλεκτρική ενέργεια στην πόλη ήταν αναξιόπιστη καιτα αδέρφια κάποιες φορές έπρεπε να χρησιμοποιήσουν μια ισχύ από ένα ποδήλατο γιανα λειτουργήσει ο εξοπλισμός τους.
Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, ο Άντολφ Ντάσλερ ταξίδεψε από τη Βαυαρία μέχρι το ολυμπιακό χωριό σε έναν από τους πρώτους αυτοκινητοδρόμους του κόσμου μεμια βαλίτσα γεμάτη ακίδες και έπεισε τον αμερικανό σπρίντερ Τζέσε Όουενς να τις χρησιμοποιήσει, έτσι έγινε ο πρώτος χορηγός για έναν αφροαμερικανό. Ακολουθώντας τα τέσσερα χρυσά μετάλια του Όουενς, η επιτυχία αυτού του τελευταίου ενδυνάμωσε την καλή φήμη των παπουτσιών του Ντάσλερ ανάμεσα στους πιο διάσημους αθλητές του κόσμου. Γράμματα από όλο τον κόσμο κατέφταναν στα γραφεία των αδερφών Ντάσλερ καιοι προπονητές άλλων εθνικών ομάδων ενδιαφέρθηκαν γιατα παπούτσια τους. Η επιχείρηση εκτινάχθηκε καιοι Ντάσλερ πωλούσαν 200.000 ζεύγη παπουτσιών κάθε χρόνο πριντον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ένα αυξανόμενο ρήγμα ανάμεσα στα αδέρφια έφτασε σε οριακό σημείο μετά τη βομβιστική επίθεση των συμμαχικών δυνάμεων το 1943, όταν ο Άντι καιη σύζυγός του αναζήτησαν καταφύγιο σε έναν χώρο όπου βρίσκονταν ήδη ο Ρούντολφ καιη οικογένειά του : "Οι γκρινιάρηδες ήρθαν πάλι", είπε ο Άντι αναφερόμενος στα πολεμικά αεροπλάνα των Συμμάχων αλλά ο Ρούντολφ ήταν απόλυτα πεπεισμένος ότι ο Άντι αναφερόταν στον ίδιο καιστην οικογένειά του. Όταν ο Ρούντολφ συνελήφθη αργότερα από τους Αμερικανούς στρατιώτες και κατηγορήθηκε ότι ήταν μέλος των SS, ενώ δεν ήταν, ένιωθε σίγουρος ότι ο αδερφός τουτον είχε καταδώσει.
Το εργοστάσιο Ντόλμπιουρι, το οποίο χρησιμοποιήθηκε γιατην κατασκευή όπλων ενάντια στα τανκς κατά τη διάρκεια του πολέμου, καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τις αμερικανικές δυνάμεις τον Απρίλιο του 1945 αλλά διασώθηκε όταν η σύζυγος του Άντυ Ντάσλερ έπεισε τους GI ότι η εταιρεία καιοι υπάλληλοί της ενδιαφέρονταν μόνο γιατην κατασκευή αθλητικών παπουτσιών. Οι αμερικανικές κατοχικές δυνάμεις έγιναν αργότερα οι σημαντικότεροι αγοραστές των υποδημάτων των αδελφών Ντάσλερ.
Τα αδέρφια Ντάσλερ διαχώρισαν τις επιχειρήσεις τους το 1947 μετον Ρούντι να δημιουργεί μια καινούρια επιχείρηση την οποία ονόμασε Ruda - από τα αρχικά Rudolf Dassler, ύστερα μετονομάστηκε σε Puma - καιτον Άντυ να δημιουργεί μια εταιρεία που ονομάστηκε επισήμως Adidas AG στις 18 Αυγούστου 1949. Ανκαι αποτελεί δημοφιλή αστικό μύθο ότι το όνομα Adidas είναι ένα αρτικόλεξο του All Day I Dream About Sports, στην πραγματικότητα το όνομα της εταιρείας αποτελεί ένα πορτρέτο που αποτελείται από το Adi (ψευφώνυμο του Άντολφ) καιτο Das (από το Ντάσλερ).
Η Puma καιη Adidas ξεκίνησαν μια έντονη επιχειρηματική αντιπαράθεση μετά τον διαχωρισμό των αδερφών Ντάσλερ. Πράγματι η πόλη τουΧέρτσογκεναουραχ διαχωρίστησε πάνω στο θέμα και έλαβε το ψευδώνυμο "η πόλη των λυγισμένων λαιμών" - οι άνθρωποι κοίταζαν στο έδαφος γιαναδουνποια παπούτσια φορούσαν οι ξένοι. Ακόμα καιοιδυο ποδοσφαιρικοί σύλλογοι της πόλης είχαν διαιρεθεί : η ποδοσφαιρική ομάδα ΑΣΦ Χέρτσογκεναουραχ υποστήριζε την Adidas ενώ η ομάδα ΦΚ Χέρτσογκεναουραχ υποστήριζε τα παπούτσια του Ρούντολφ. Όταν οι θαυμαστές προσκαλούνταν στο σπίτι του Ρούντολφ, φορούσαν σκόπιμα τα παπούτσια της Adidas. Ο Ρούντολφ τους έλεγε να πάνε στο υπόγειο καινα πάρουν ένα δωρεάν ζευγάρι παπούτσια Puma. Ταδυο αδέρφια δεν συμφιλιώθηκαν ποτέ παρόλο πουκαιοιδυο είναι σήμερα θαμμένοι στο ίδιο νεκροταφείο ενώ βρίσκονται σεμια απόσταση όσο το δυνατόν πιο μακριά γίνεται.
Το 1948, στον πρώτο ποδοσφαιρικό αγώνα που πραγματοποιήθηκε μετά τονΒ' Παγκόσμιο Πόλεμο, αρκετά μέλη της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Δυτικής Γερμανίας φορούσαν μπότες Puma, συμπεριλαμβανομένου του Χέρμπερτ Μπουρντένσκι, σκόρερ του πρώτου μεταπολεμικού γκολ της ομάδας της Δυτικής Γερμανίας. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952, ο δρομέας των 1500 μέτρων Γιόσι Μπάρτελ από το Λουξεμβούργο κέρδισε το πρώτο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο γιατην Puma στο Ελσίνκι της Φινλανδίας.
Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1960 η Puma πλήρωσε τον γερμανό σπρίντερ Άρμιν Χάρυ γιανα φορέσει παπούτσια Puma στον τελικό των 100 μέτρων. Ο Χάρυ είχε πριν φορέσει τα Adidas και ζήτησε από τον Άντολφ να πληρωθεί αλλά η Adidas απέρριψε το αίτημα. Ο γερμανός κέρδισε το χρυσό μετάλλιο μετην Puma αλλά στη συνέχεια εμφανίστηκε μετην Adidas κατά την τελετή απονομής των μεταλλίων, προκαλώντας σοκσταδυο αδέρφια Ντάσλερ. Ο Χάρυ ήλπιζε να λάβει μετρητά και από τους δυο αλλά ο Άντυ εξοργίστηκε τόσο πολύ ώστε καταράστηκε τον ολυμπιονίκη.
Το 1952, μετά τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, η Adidas απέκτησε τον εταιρικό της λογότυπο με τις τρεις παράλληλες γραμμές, δημιουργία της εταιρείας αθλητικών ειδών Karhu Sports με αντάλλαγμα δυο μπουκάλια ουίσκι καιτο ποσό των 1600 ευρώ.[4][5]
Εργοστάσιο παραγωγής και εκποίησης στο Χέρτσογκεναουραχ
Η Adidas λειτουργεί ως Aktiengesellschaft (αντίστοιχη της Ανώνυμης Εταιρείας). Είναι εγγεγραμμένη επίσημα από το 1949 στο γερμανικό εμπορικό επιμελητήριο.