szkoda

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Old High German scado. First attested in the 14th century.

Noun

[edit]

szkoda f

  1. (attested in Greater Poland) loss; damage (loss of existing or expected material or moral value)
    • 1974 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[1], volume IV, number 20, Kalisz:
      Yaco mi Chwalislaw wszøl imena, czo mi czini griwnø *sczodi
      [Jako mi Chwalisław wziął imienia, co mi czyni grzywnę szkody]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:
      Detrimentum id est damnum iactura diminutio skodą vmnyeyschenye
      [Detrimentum id est damnum iactura diminutio szkoda umneijszenie]
  2. (attested in Lesser Poland) harm (damage to one's body)
  3. (attested in Lesser Poland) harm (moral damage)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 13:
      Ta droga gich szszcoda (scandalum) gim
      [Ta droga jich szkoda (scandalum) jim]
  4. (attested in Greater Poland) destruction of a field, forest, etc.
    • 1959 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 515, Poznań:
      Iaco ludze Micolagewi... pasø lanky, zito... y czinø mu scodø
      [Jako ludzie Mikołajewi... pasą łąki, żyto... i czynią mu szkodę]
  5. (attested in Greater Poland) place of where damage or harm was done
    • 1974 [1408], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[4], volume IV, number 292, Kalisz:
      Jaco Grzegorz... [br]al swa czasza, czso ya w swe szcodze sa[jął]
      [Jako Grzegorz... [br]ał swą ciążą, cso ją w swe szkodzie za[jął]]
  6. (attested in Greater Poland) compensation for damage
    • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 425, Poznań:
      Iz to swatczimi tey scodi, czosz Jacusska zalowal, tey gest scodi na Stanimirza dobil
      [Iż to świadczymy tej szkody, coż Jakuszka żałował, tej jest szkody na Stanimirze dobył]
  7. (attested in Greater Poland) contractual punishment (contractual penalty, compensation for failure to fulfill the contract, usually amounting to twice the value of the main legal claim)
    • 1888 [1391], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[5], Greater Poland, page 64:
      Iaco me Janussz slal do Kelcza, bi prziyal cu zaplacze, doyød sse scoda ne stala
      [Jako mie Janusz słał do Kielca, by przyjął ku zapłacie, dojąd sie szkoda nie stała]
    • 1959 [1396], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 308, Poznań:
      Jako Potrasz Margorzacze saplaczyl ysczynø y scodø
      [Jako Piotrasz Margorzacie zapłacił iścinę i szkodę]
  8. danger

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: szkoda
  • Old East Slavic: шкода (škoda)

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “szkoda”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “szkoda”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish szkoda.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈʂkɔ.da/
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Rhymes: -ɔda
  • Syllabification: szko‧da

Noun

[edit]

szkoda f

  1. damage, harm
  2. waste [with na (+ accusative) ‘what is a waste’ and genitive ‘waste of what’]
    Synonym: marna
    Wstań już! Szkoda dnia na spanie!Get up already! Sleeping is a waste of the day!

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
adjective
noun
verbs

Verb

[edit]

szkoda impf (defective)

  1. (intransitive) used to express regret or disappointment; pity, shame
    Jaka szkoda!What a pity!
    Szkoda, że nie możesz być dzisiaj z nami na przyjęciu.What a pity you can't attend our party tonight.

Conjugation

[edit]

Further reading

[edit]
  • szkoda in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • szkoda in Polish dictionaries at PWN
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “szkoda”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN