Arkeo (luno)
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Arkeo. |
| Arkeo | |
| Natura satelito de Jupitero (XLIII) | |
 | |
| satelito de Jupitero | |
|---|---|
| Oficiala nomo | Jupitero XLIII[1] |
| Aliaj nomoj | S/2002 J 1 |
| Nomita laŭ | Arche vd |
| Malkovro | |
| Malkovrinto | Teamo de Scott S. Sheppard[1] |
| Dato de malkovro | 31-a de oktobro 2002[1] |
| Loko de malkovro | Mauna Kea[1] |
| Orbitaj ecoj | |
| Granda duonakso | 22 931 000 km |
| Discentreco | 0,2588 |
| Meza anomaliangulo | 126,7° vd |
| Klinangulo | 165° (rilate al la ekliptiko) |
| Periodo | 723,9 tagoj |
| Longitudo de suprenira nodo |
350,7° vd |
| Argum. de periapsido | 161,1° vd |
| Fizikaj ecoj | |
| Diametro | ~3 km (averaĝe)[2] |
| Maso - Denso - Surfaca falakcelo |
~4,5 × 1013 kg ~2,6 × 103 kg/m3[2] (hipoteze) 0,0012 m/s2 |
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj | |
| Albedo Geometria albedo |
~0,04[2] (hipoteze) 0,04 vd |
| Observaj ecoj | |
| Videbla magnitudo | 22,8[2] |
Arkeo estas neregula satelito de Jupitero, kiu havas retrogradan orbiton.
Malkovro
[redakti | redakti fonton]Ĝin malkovris Scott S. Sheppard kaj lia teamo de la Universitato de Havajo, post observoj inter la 31-a de oktobro kaj la 5-a de decembro 2002.
Ili anoncis la 18-an de decembro 2002 ĝian malkovron[3]. Ĝi tiam ricevis la maldaŭran nomon S/2002 J 1 (unua jupitera satelito malkovrita en 2002).
Nomo
[redakti | redakti fonton]La 30-an de marto 2005, ĝi ricevis, aprobite de IAU[4], la nomon Arkeo[5]: Arkeo aŭ Arĥeo (greke: Αρχή) estis unu el la kvar praaj muzoj de la helena mitologio. (Laŭ Cicerono, iliaj nomoj estis Telksino, Arkeo, Meleteo kaj Aedeo.)
Orbito
[redakti | redakti fonton]Ĝiaj orbitaj elementoj, anigas ĝin al la karmea grupo, grupo de retrogradaj lunoj kies orbitoj havas grandajn duonaksojn inter 22 900 000 kaj 24 100 000 km, klinangulojn inter 164,9° kaj 165,5° rilate al la Jupitera ekvatoro, kaj discentrecojn inter 0,23 et 0,27.
-
Diagramo montranta la orbitojn de la neregulaj jupiteraj satelitoj. La karmea grupo estas videbla apud la centro. -
Diagramo montranta la orbitajn inklinaciojn de la lunoj de la karmea grupo en funkcio de la granda duonakso.
Notoj kaj referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Planetary Satellite Physical Parameters En ĉi-tiu listo, Arkeo estas notata sub S/2002 J 1 (angle)
- ↑ IAUC 7900: Sats OF JUPITER; XTE J0929-314; C/2002 C1 (angle)
- ↑ IAUC 8177: Sats OF (22); Sats OF JUPITER, SATURN, URANUS (angle)
- ↑ Angle, ĝi ricevis la nomon de Arche, laŭ regulo kiu volas, ke la nomo de retrogradaj lunoj finiĝu per "e" (tio, kiu estas neebla en esperanto)
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- pole Arkeo, el "Księżyce planet Układu Słonecznego" Arkivigite je 2010-02-23 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Arkeo (angla versio) Arkivigite je 2010-05-21 per la retarkivo Wayback Machine
- france Arkeo, el la paĝaro de Jean-Michel
- germane La karmea grupo (el "Projekto Luno")
| ||||||||||||||||||
