Aryabhata
| Aryabhata | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskonomo | आर्यभट |
| Naskiĝo | 30-an de novembro 475 en Pataliputra, Gupta imperio |
| Morto | 1-an de januaro 550 (74-jaraĝa) en Pataliputra, Gupta imperio |
| Okupo | |
| Okupo | astronomo matematikisto astrologo 
|
| Verkoj | Āryabhaṭīya Arya Siddhanta Āryabhaṭa numeration Āryabhaṭa's sine table |
Arĝabato aŭ Aryabhata (sanskrite आर्यभट, laŭ IAST: Āryabhaṭa) aŭ Aryabhata la 1-a[1][2] (476–550 p.K.)[3][4] estis la unua el la ĉefaj matematikistoj kaj astronomoj el la klasika epoko de la hindia matematiko kaj de la hindia astronomio. Liaj verkoj estas la Āryabhaṭīya (499, kiam li estis 23-jaraĝa)[5] kaj la Arya-siddhanta.
Pro sia eksplicita mencio de la relativeco de movo, li estas kvualifikita ankaŭ kiel frua fizikisto.[6]
Aryabhata estas la aŭtoro de kelkaj traktaĵoj pri matematiko kaj astronomio, kelkaj el kiuj perdiĝis. Lia ĉefa verko, Aryabhatiya, nome kompendio de matematiko kaj astronomio, estis etende referencita en la hindia matematika verkaro kaj survivis ĝis la moderna epoko. La matematika parto de Aryabhatiya inkludas enkavon de aritmetiko, algebro, ebena kaj sfera trigonometrio. Ĝi inkludas enkavon ankaŭ de ĉenaj frakcioj, kvadrataj ekvacioj, serioj de sumoj de potencoj kaj tabelon de sinusoj.
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ O'Connor, J J; Robertson, E F. "Aryabhata the Elder". www-history.mcs.st-andrews.ac.uk. Arkivita el la originalo en 11a de Julio 2015. [1] Alirita la 23an de Julio 2018.
- ↑ Britannica Educational Publishing (15a de Aŭgusto 2010). The Britannica Guide to Numbers and Measurement. The Rosen Publishing Group. pp. 97–. ISBN 978-1-61530-218-5. [2] Alirita la 23an de Julio 2018.
- ↑ Bharati Ray (1a de Septembro 2009). Different Types of History. Pearson Education India. pp. 95–. ISBN 978-81-317-1818-6. [3] Alirita la 23an de Julio 2018.
- ↑ B. S. Yadav (28a de Oktobro 2010). Ancient Indian Leaps Into Mathematics. Springer. pp. 88–. ISBN 978-0-8176-4694-3. [4] Alirita la 23an de Julio 2018.
- ↑ Heidi Roupp (1997). Teaching World History: A Resource Book. M.E. Sharpe. pp. 112–. ISBN 978-1-56324-420-9. Alirita la 23an de Julio 2018.
- ↑ S. Kak, Aryabhatiya. Encyclopedia of India, 2005