Dubna (rivero)
| Dubna | |
| rivero | |
 Naturrezervejo «Dubna inundebenaĵo»
| |
| Lando |  Latvio
|
|---|---|
| Alfluantoj | |
| - maldekstraj alfluantoj | Kolupe |
| - dekstraj alfluantoj | Feimanka, Ūša |
| Urbo | 1
|
| Fonto | Lago Cārmins |
| - alteco | 158,6 m |
| - koordinatoj | 56° 02′ 20″ N 27° 10′ 21″ O / 56.03889 °N, 27.17250 °O (mapo) |
| Enfluejo | Daŭgavo |
| - situo | Līvāni, Latvio |
| - alteco | 83 m |
| - koordinatoj | 56° 21′ 46″ N 26° 09′ 45″ O / 56.36278 °N, 26.16250 °O (mapo) |
| Longo[1] | 105 km (65 mi) |
| Akvokolektejo | 2 785 km² (278 500 ha) |
| Ĉiujara drenaĵo | >0,5 km³ |
 Mapo de riverfluo
| |
 Vikimedia Komunejo: Dubna River (Latvia)
| |
Dubna estas rivero de orienta Latvio, kiu longas 105 kilometrojn kaj enfluas al Daŭgavo.[1] Ĝi fluas tra distriktoj Krāslava, Augšdaugava, Preiļi kaj Līvāni.
Vojo
[redakti | redakti fonton]La kurso de la rivero estas dividita en akre malsaman Supra kaj Malsupra Dubna (Augšdubna kaj Lejasdubna).[2] En la rivero loĝas ezokoj, perkoj, plotoj, ankaŭ en la malsupra parto troviĝas bramoj kaj sandroj. Laŭflue naturrezervejo «Dubna flusebenaĵo», ĉe la fonto Cārmaņa laga naturparko.
Augšdubna
[redakti | redakti fonton]En la supraj fluoj, la rivero fluas tra la Dagda montetoj rapide, kaj kelkfoje estas 20 m larĝa post la fonto en lago Cārmins. Al la lagoj Višķi kaj Lukna, ĝia deklivo estas 66 m (0,95 m/km), la lito estas ŝtona kaj la bordoj estas ofte krutaj. La monteta areo kontraŭflue siatempe permesis la konstruadon de multaj akvomuelejoj sur Dubna kaj ĝiaj alfluantoj. Sub la lago Aksenovas konserviĝis digoj aŭ restaĵoj de iamaj muelejoj: 2-a km post la lago - Kudiņi muelejo, 6-a km Stasķeviči muelejo, 13-a km Ubodišķu muelejo, 19-a km Šķivišķi muelejo.[2] La supra parto estas malfacile navigebla kun boatoj pro la multaj digoj (inkluzive malgrandajn hidroelektrajn centralojn) kaj falintaj arboj en la rivero.[3] Ĝi fluas tra lagoj Zosns, Sakovas, Aksenovas, Višķu kaj Lukna.
Lejasdubna
[redakti | redakti fonton]Post la Lukna lago, la deklivo de Dubna estas nur 10 m (0,20 m/km).[2] La ĉirkaŭa tereno en la Malsupra Dubna sekcio ankaŭ ebenigas, kaj la tero najbara al la rivero estis inundita en printempoj. En la 16-a jarcento, ekzistis tiom da kastoroj ĉe la Vārkava rivero ke ĝi estis menciita en la inspektado de Rēzekne kastelo.[4] En la pasinteco, sur la bordoj estis multaj kverkoj, kiuj poste estis dehakitaj kaj nun la rivero fluas ĉefe tra herbejoj. En la pasinteco, la rivero kaj ĝiaj alfluantoj estis uzitaj por ekspedado kaj sendado de varoj al Rigo ekde Livonia tempoj,[5] sed poste fariĝis ŝtopitaj kaj fine de la 19-a jarcento nur arboj estis flositaj dum la lastaj 40 kilometroj.[6] La 62 km longaj Dubna laŭfluaj reguliglaboroj en 1930-aj jaroj estis unu el la plej grandaj en Latvio en tiu tempo. Poste, dum la Latva SSR, aldonaj laboroj estis faritaj - poldero kaj digo estis konstruitaj laŭflue de Višķi, profundigita lito laŭ la Ūša estuaro. En la malsupra parto, la larĝo kelkloke atingas 100 metrojn, la profundo ĝis 4,5 metroj.[6][4] Hodiaŭ, la rivero estas tre superkreskita kaj nesufiĉe purigita de akvoherbo. La reĝimo de la rivero en la pli malaltaj fluoj estas signife influita de la malgranda hidroelektra centralo en Līvāni.[5]
Baseno
[redakti | redakti fonton]Kontraŭflue de la baseno ekzistas multaj interligitaj lagoj, inkluzive Sīvers, Drīdzis, Lielais Gauslis, Ārdavas, Bierža, Ata, Aulejs. Estas entute 193 lagoj en la baseno.[7][8] Ekzistas malsamaj versioj de la fonto kaj la longo kaj baseno, respektive.[2][6]
La plej grandaj alfluantoj
[redakti | redakti fonton]- Feimanka (72 km),
- Ūša (62 km),
- Kolupe (32 km),
- Jaša (28 km).
Dimensioj
[redakti | redakti fonton]- kompleta longeco: 105 km
- diferenco de alteco: 76 m (0,7 m/km)
Setlejoj trafluataj
[redakti | redakti fonton]- Višķi
- Špoģi
- Vecvārkava
- Rožupe
- Līvāni
Transporto
[redakti | redakti fonton]La riveron trapasas fervojaj linioj Rigo-Daugavpils kaj Rēzekne-Daugavpils, la Eŭropa ŝoseo E262/A13 en la sekcio Rēzekne-Daugavpils, la ŝtata aŭtovojo A6 en la sekcio Jēkabpils-Daugavpils, regionaj vojoj P62 Krāslava—Madona, P58 Viļāni-Špoģi, P63 Līvāni—Preiļi kaj pluraj lokaj vojoj.
Bildoj
[redakti | redakti fonton]-
Voja P58 ponto proksime de Špoģi. -
Proksime de Vārkava. -
En Pelēču paroĥo. -
Līvāni akvomuelejo. -
Kontraŭflue proksime de la digo Šķivišķi.
.jpg)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 LĢIA. Vietvārdu datubāze - Datumbazo de loknomoj
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Upes.lv. Dubna baseno (latve)
- ↑ Laivas.lv. Dubna: Sīveris — Višķi Laivas.lv. Laivas.lv. Dubna: Sīveris — Višķi[rompita ligilo] (latve)
- ↑ 4,0 4,1 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (t. II, s. 193) (pola)
- ↑ 5,0 5,1 Pusdzīva upe. Kas glābs? - Līvāni biblioteko. Duonviva rivero. Kiu savos? Arkivigite je 2021-02-24 per la retarkivo Wayback Machine (latve)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Дубна, приток Западной Двины // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907. Enciklopedieca Vortaro de Brockhaus kaj Efron (ruse)
- ↑ Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, p.1-413.
- ↑ Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, p. 2-671.