Frenezkomedio
Frenezkomedio (angle Screwball comedy) estas filma ĝenro kiu originis en la 30-aj jaroj de la 20-a jarcento, kaj el kiu evoluis la romantika komedio ĝenro.
Historio
[redakti | redakti fonton]It Happened One Night, filmo de 1934 fare de reĝisoro Frank Capra ĉefrolita de Clark Gable, estas konsiderita la unua freneza komedifilmo. Filmakademiuloj konsentas ke la klasika periodo de tiu ĝenro finiĝis en la fruaj 1940-aj jaroj, sed elementoj de la ĝenro pluvivis, kaj ankaŭ estas agnoskitaj en nuntempa kino.
Propraĵoj
[redakti | redakti fonton]Kvankam ekzistas neniu interkonsentita listo de karakterizaĵoj kiuj devas aperi en filmo de ĉi tiu ĝenro, filmoj kiuj estas konsiderataj apartenantaj al la ĝenro kutime inkluzivas farsajn situaciojn, kombinaĵon de slapstiko kun sufiĉe rapidaj dialogoj kiuj inkluzivas rapidajn kaj humurajn reagojn, kaj intrigon kiu inkluzivas rakonto pri amindumado aŭ geedziĝo. Filmkritikisto Andew Sarris difinis la frenezan komedion kiel "seksan komedion, sen la sekso."
Kiel kun farso, frenezaj komedioj ofte implikas intrigon implikantan eraran identecon, aŭ aliajn cirkonstancojn en kiuj unu aŭ pluraj roluloj provas konservi kaŝe sian veran identecon, aŭ aliajn gravajn faktojn en sekreto. Kelkfoje, en la centro de la intrigo aperos figuro de viro en virinaj vestoj (ekzemple: Bringing Up Baby, kaj Some Like It Hot).
La ĉeffiguroj en la freneza komedio estas kutime viro kaj virino, kiuj komence de la filmo ŝajnas esti malkongruaj unu kun la alia, aŭ eĉ rivaloj, amaraj malamikoj aŭ paro, kiuj antaŭe estis geedzitaj kaj divorcitaj (ekzemple: His Girl Friday). La nekongruo foje estas esprimita en la fakto, ke la viro estas de pli malalta socia statuso. Tamen, ĉe la fino, romantika rakonto formiĝas inter la du, kiu finiĝas en geedziĝo.
Sociaj klasoj estas signifa elemento en la frenezaj komedioj: la homoj de la supra klaso tendencas esti reprezentitaj en ĉi tiuj filmoj kiel dorlotitaj mallaboruloj, kiuj malfacilas administri sin kaj sian vivon en la reala mondo.
Alia kaj komuna trajto en ĉi tiu tipo de filmoj estas la rapida parolado - dialogoj inter roluloj kiuj inkluzivas rapidajn kaj spritatajn respondojn. La origino de ĉi tiu karakterizaĵo ne estas en la frenezaj komedioj, kaj ĝi povas esti trovita en aliaj klasik-Holivudaj ĝenroj kiel krimfilmoj kaj specife pri gangsteroj.
Frenezaj komedioj ankaŭ tendencas enhavi farsajn kaj ridindajn situaciojn. Ekzemple, en la filmo Bringing Up Baby, paro da la protagonistoj devas prizorgi leopardon, kiu estas konservita kiel dorlotbesto (situacio kiu estis omaĝo en pluraj poste-faritaj filmoj de la ĝenro, kiel ekzemple The Hangover).
Ekzemploj el la klasika periodo
[redakti | redakti fonton]- The Patsy (1928), reĝisorita de King Vidor, rolulita de Marion Davies, Marie Dressler, kaj Lawrence Gray
- The Front Page[1] (1931) (remade as His Girl Friday), reĝisorita de Lewis Milestone, rolulita de Adolphe Menjou kaj Pat O'Brien
- Trouble in Paradise[2][3] (1932), reĝisorita de Ernst Lubitsch, rolulita de Miriam Hopkins, Kay Francis, kaj Herbert Marshall[4]
- It Happened One Night[5][6] (1934), reĝisorita de Frank Capra, rolulita de Clark Gable kaj Claudette Colbert
- Twentieth Century[1][6] (1934), reĝisorita de Howard Hawks, rolulita de John Barrymore kaj Carole Lombard
- My Man Godfrey[5] (1936), reĝisorita de Gregory La Cava, rolulita de William Powell kaj Carole Lombard
- Cain and Mabel (1936), reĝisorita de Lloyd Bacon, rolulita de Marion Davies kaj Clark Gable
- Libeled Lady (1936), reĝisorita de Jack Conway, rolulita de Jean Harlow, William Powell, Myrna Loy, kaj Spencer Tracy
- Theodora Goes Wild[7] (1936), reĝisorita de Richard Boleslawski, rolulita de Irene Dunne kaj Melvyn Douglas
- The Awful Truth[5][6] (1937), reĝisorita de Leo McCarey, rolulita de Irene Dunne kaj Cary Grant
- Nothing Sacred[5] (1937), reĝisorita de William A. Wellman, rolulita de Carole Lombard kaj Fredric March
- Bringing Up Baby[5] (1938), reĝisorita de Howard Hawks, rolulita de Katharine Hepburn kaj Cary Grant
- Holiday (1938), reĝisorita de George Cukor, rolulita de Katharine Hepburn kaj Cary Grant
- His Girl Friday[5][6] (1940), reĝisorita de Howard Hawks, rolulita de Cary Grant kaj Rosalind Russell
- Primrose Path (1940), reĝisorita de Gregory LaCava, rolulita de Joel McCrea, Ginger Rogers, Miles Mander kaj Marjorie Rambeau
- My Favorite Wife (1940), reĝisorita de Garson Kanin, rolulita de Cary Grant kaj Irene Dunne
- The Philadelphia Story (1940), reĝisorita de George Cukor, rolulita de Katharine Hepburn, Cary Grant kaj James Stewart
- Mr. and Mrs. Smith (1941), reĝisorita de Alfred Hitchcock, rolulita de Robert Montgomery kaj Carole Lombard
- The Lady Eve[5][6] (1941), reĝisorita de Preston Sturges, rolulita de Barbara Stanwyck kaj Henry Fonda
- Ball of Fire[8][9] (1941), reĝisorita de Howard Hawks, rolulita de Barbara Stanwyck kaj Gary Cooper
- Unfinished Business (1941), reĝisorita de Gregory La Cava, rolulita de Robert Montgomery kaj Irene Dunne
- The Palm Beach Story[5] (1942), reĝisorita de Preston Sturges, rolulita de Claudette Colbert kaj Joel McCrea
- To Be or Not To Be[10] (1942) reĝisorita de Ernst Lubitsch, rolulita de Carole Lombard, Jack Benny, Robert Stack
- The More the Merrier (1943), reĝisorita de George Stevens, rolulita de Jean Arthur kaj Joel McCrea
- The Miracle of Morgan's Creek[11] (1944), reĝisorita de Preston Sturges, rolulita de Betty Hutton kaj Eddie Bracken
Aktoroj kaj aktorinoj prezentita en aŭ asociita kun screwball komedio:
- Jean Arthur
- Fred Astaire
- Ralph Bellamy
- Eric Blore
- Charles Coburn
- Claudette Colbert
- Gary Cooper
- Marion Davies
- William Demarest
- Melvyn Douglas
- Irene Dunne
- Clark Gable
- Cary Grant
- Jean Harlow
- Katharine Hepburn
- Edward Everett Horton
- Harold Lloyd
- Carole Lombard
- Myrna Loy
- Fred MacMurray
- Ray Milland
- William Powell
- Ginger Rogers
- Rosalind Russell
- Barbara Stanwyck
- James Stewart
Reĝisoroj de screwball komedioj:
Postaj ekzemploj
[redakti | redakti fonton]Pli postaj filmoj supozitaj revivigis elementojn de la klasikepokaj frenezkomedioj inkluzivas:
- Champagne for Caesar (1950), reĝisorita de Richard Whorf
- The Mating Season (1951), reĝisorita de Mitchell Leisen
- Monkey Business (1952), reĝisorita de Howard Hawks*
- How to Marry a Millionaire (1953), reĝisorita de Jean Negulesco
- The Seven Year Itch (1955), reĝisorita de Billy Wilder
- Bell, Book and Candle (1958), reĝisorita de Richard Quine
- Pillow Talk (1959), reĝisorita de Michael Gordon
- Some Like It Hot (1959), reĝisorita de Billy Wilder
- The Grass Is Greener (1960), reĝisorita de Stanley Donen
- Lover Come Back (1961), reĝisorita de Delbert Mann
- One, Two, Three (1961), reĝisorita de Billy Wilder
- It's a Mad, Mad, Mad, Mad World (1963), reĝisorita de Stanley Kramer
- Man's Favorite Sport? (1964), reĝisorita de Howard Hawks
- Send Me No Flowers (1964), reĝisorita de Norman Jewison
- Walk, Don't Run (1966), reĝisorita de Charles Walters
- What's Up, Doc? (1972), reĝisorita de Peter Bogdanovich
- For Pete's Sake (1974), reĝisorita de Peter Yates
- Heaven Can Wait (1978), reĝisorita de Warren Beatty kaj Buck Henry
- Une Femme ou Deux (Ŝablono:Translation "One Woman or Two"; 1985), reĝisorita de Daniel Vigne
- Desperately Seeking Susan (1985), reĝisorita de Susan Seidelman[12]
- Something Wild (1986), reĝisorita de Jonathan Demme
- Overboard (1987), reĝisorita de Garry Marshall
- Raising Arizona (1987), reĝisorita de Coen Brothers
- Women on the Verge of a Nervous Breakdown (1988), reĝisorita de Pedro Almodóvar
- Oscar (1991) reĝisorita de John Landis[13]
- Sólo con Tu Pareja (1991), reĝisorita de Alfonso Cuarón
- The Hudsucker Proxy (1994), reĝisorita de Joel Coen
- Flirting With Disaster (1996), reĝisorita de David O. Russell
- Runaway Bride (1999)
- Little Nicky (2000), reĝisorita de Steven Brill
- Rat Race (2001), reĝisorita de Jerry Zucker
- Intolerable Cruelty (2003), reĝisorita de Coen Brothers
- Anchorman: The Legend of Ron Burgundy (2004), reĝisorita de Adam McKay
- Miss Pettigrew Lives for a Day (2008), reĝisorita de Bharat Nalluri
- Our Idiot Brother (2011), reĝisorita de Jesse Peretz
- While We're Young (2014), reĝisorita de Noah Baumbach
- Mistress America (2015), reĝisorita de Noah Baumbach
- She's Funny That Way (2015), reĝisorita de Peter Bogdanovich
- Hail, Caesar! (2016), reĝisorita de Coen Brothers
- Chongqing Hot Pot (2016), reĝisorita de Yang Qing[14]
Fontoj
[redakti | redakti fonton]- Screwball Comedy: Defining a Film Genre, Wes reĝisorita de Gehring, 1983.
- Hollywood Screwball Comedy 1934-1945: Sex, Love, and Democratic Ideals, Grégoire Halbout, 2022.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 Tim Dirks. Comedy films: Screwball comedy. filmsite.org.
- ↑ Alberti, John. (2014) Screen Ages: A Survey of American Cinema. Taylor & Francis, p. 111. ISBN 9781317650287.
- ↑ Halbout, Grégoire. (2022) Hollywood Screwball Comedy 1934-1945. Bloomsbury Publishing. ISBN 9781501347627.
- ↑ . Trouble in Paradise: Lovers, On the Money (angle). Alirita 2022-12-03.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 10 great screwball comedy films. British Film Institute.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Robbie Collin. "Who killed the screwball comedy?", 23-a de junio 2015.
- ↑ Theodora Goes Wild (1936): Boleslawsky's Screwball Comedy Starring Irene Dunne in Oscar-Nominated Performance | Emanuel Levy.
- ↑ . The lost art of screwball comedy (angle) (2011-02-25). Alirita 2019-01-01.
- ↑ . These 21 Underrated Rom-Coms Should Be Next In Your Netflix Queue (angle). Alirita 2019-01-01.
- ↑ Haslam, Jason. (2013) The Public Intellectual and the Culture of Hope. University of Toronto Press, p. 164. ISBN 9781442641846.
- ↑ (2015) ReFocus: The Films of Preston Sturges. Edinburgh University Press, p. 118–120. ISBN 9781474406574.
- ↑ Described as a screwball comedy in Roger Ebert's contemporary review.
- ↑ Stallone's 'Oscar' Recovers From Bad Start. Arkivita el la originalo je 2012-06-12. Alirita 21-a de marto 2018.
- ↑ Marsh, James. 'Chongqing Hot Pot': HKIFF review. Screen Daily (2016-03-23). Alirita 2016-03-28.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Screwball Komedia Enkonduko Arkivigite je 2012-04-21 per la retarkivo Wayback Machine - Verda Kino Arkivigite je 2013-01-13 per la retarkivo Wayback Machine
- Hejmo de la Screwball Arkivigite je 2012-12-11 per la retarkivo Wayback Machine - Universitato de Virginio
- Screwball Komedio - filma referenco
- Screwball Komedio - Everything2
- Screwball Komedia Filmo: Difino Arkivigite je 2012-07-23 per la retarkivo Wayback Machine - wordiQ
- Grandaj Reĝisoroj: Mitchell Leisen Arkivigite je 2010-04-09 per la retarkivo Wayback Machine - Sensoj de Kino
- Kapo Super Kalkanoj - La Gardanto
- La Screwball Comedy - CINEMACLASSIC (franca)
- Screwball Comedies: Ein enzyklopädischer Artikel Arkivigite je 2012-04-20 per la retarkivo Wayback Machine - University of Hamburg (germana)