« Ĝenerale, konsiderante altecon, staturon kaj ondajn harojn, mi klare similas al la patro. Se paroli pri vizaĝtrajtoj, pri memorkapablo kaj intelekto ĝenerale, mi pli similas al la panjo. »
« А вообще, судя по росту, по комплекции и по волнистым волосам, я явно в отца. Если говорить о чертах лица, о памяти и вообще об умственных способностях, то — больше в маму. »
« La patro konstante kondukadis min al diversaj amuziĝoj, inkluzive de restoracioj, vojaĝoj al Krasnaja Polana, renkontiĝo kun amikoj. Verŝajne mi helpis al li komunikiĝi — kiel iu logaĵo. La patro estis libera homo, li ne loĝis kun ni. »
« Отец постоянно водил на различные увеселительные мероприятия, включая рестораны, поездки в Красную Поляну, встречу с друзьями. Наверное, я ему помогал общаться — как какая-то приманка. Отец свободный был человек, с нами не жил. »
« [pri si mem en 1985] Neniu politika vivo. Kvankam mi havis interesiĝon pri ĝi. Stabile disidenta percepto de la vivo, skeptika rilato al Gorbaĉov — post lia ukazo pri lukto kontraŭ drinkado kaj alkoholismo mi komprenis, ke li malbone konas siajn proprajn landon kaj homojn. »
« [о себе в 26 лет] Никакой политической жизни. Хотя интерес к ней был. Устойчиво диссидентское восприятие жизни, скептическое отношение к Горбачеву — после его Указа о борьбе с пьянством и алкоголизмом я понял, что он плохо знает свою собственную страну и людей. »
«Sento de la sorto, de destino estas absoluta. Mi ne scias kio okazos al mi morgaŭ, kaj mi pretas por ĉio. La vivo estas ĥaosa procezo. Tio okazas ĉar mi ne sentas min persono, influanta la iron de la historio, kiel ofte opinias iuj aliaj politikistoj. Mi estas sablero, eble ne la plej eta en tiu ĉi oceano, sed tamen sablero. Ĝi povas iel rezisti en detaloj, sed ĝenerale ne kapablas ŝanĝi la vivon kaj la sorton. »
« Чувство судьбы, предопределенности — абсолютное. Я не знаю, что со мной будет завтра, и готов ко всему. Жизнь — хаотический процесс. Дело в том, что я себя не ощущаю личностью, влияющей на ход истории, как зачастую думают некоторые другие политики. Я — песчинка, может быть, не самая мелкая, какие есть в этом океане предопределенности, но все-таки — песчинка. Она может как-то сопротивляться в деталях, но глобально не может изменять жизнь и судьбу. »
« Упрямство — не очень хорошая черта. Склонность к компромиссам у меня сильнее, чем упрямство. Но если вопрос носит абсолютно принципиальный характер, если буду чувствовать угрызения совести, то я буду настаивать до конца. »
« […] mi povas diri kial en Rusio estas la plej interesaj homoj. “Tie” la vivo ĉie estas reglamentita kaj estas tre klaraj reguloj. Tio estas ne interese, Enue. Mankas eksciteco. »
« […] могу сказать, почему в России самые интересные люди. «Там» везде регламентированная жизнь и очень четкие правила. Это неинтересно. Скучно. Нет азарта. »
« Estis multe da frenezaj agoj. Infanaĝe ekzemple mi forlasadis hejmon, opiniante ke mi iĝis plenkreska kaj povas vivi sen la patrino. Po kelkajn tagojn mi loĝis en iuj subterejoj, gajnadis monon malŝarĝante aŭtojn kun lakto kaj acidkremo. Kontraŭ 50 kopekoj aŭ botelo da kefiro. »
« Много было безумных поступков. В детстве, например, уходил из дома, считая, что стал взрослым и могу прожить без матери. По нескольку дней жил в каких-то подвалах, зарабатывал деньги, разгружая машины с молоком и сметаной. За 50 копеек или бутылку кефира. »
« Se mi tre forte laciĝis, sonĝoj estas senordaj, se ne tre — mi sonĝas diversajn historiojn, foje eĉ tute ekzotajn. Jen ekzemple: sidante rajde sur ĉasaviadilo mi gvidas operacon pri savado de Jelcin kontraŭ Dudajev. Kial sur ĉasaviadilo, estas malklare. »
« Если очень сильно устал, сны бывают какие-то беспорядочные, если не очень — снятся разные сюжеты, иногда даже совсем экзотические. Вот, например: сидя на истребителе верхом, руковожу операцией по спасению Ельцина от Дудаева. Почему на истребителе, непонятно. »
« Mi ne konsideras min serioze kredantahomo. Por mi iri al preĝejo ne signifas adori konkretan dion. Tio estas ĉefe puriga rito. Preĝejo estas loko, kie oni povas ekpensi pri siaj propraj aferoj kaj agoj. Pri tio kiel oni kondutos estonte. »
« Я не считаю себя серьезно верующим человеком. Для меня пойти в церковь не означает поклоняться конкретному божеству. Скорее, это какой-то обряд очищения. Церковь — место, где можно подумать о своих собственных делах и поступках. О том, как ты будешь вести себя впредь. »
« Ĉar laŭ zodiako mi estas Pesilo, do certe mi preferas troviĝi en la stato de kombinanto. Sed se oni premos min al la muro, mi devos transformiĝi je rektlinia luktanto. »
« Поскольку я по знаку Зодиака — Весы, то, конечно, предпочитаю находиться в состоянии комбинатора. Но уж если меня припрут к стенке, то я вынужден превращаться в прямолинейного борца. »
« [pri Miĥail Gorbaĉov] Li ne estis murdita, feliĉe, sed li kaj Jegor Gajdar estas la damnitaj homoj. Gorbaĉov en malpli alta grado ol Gajdar, sed kun tempopaso ankaŭ de Gajdar falos la damno. La afero konsistas ne en detaloj, sed en la principo. Ĉiuj kiuj deziris pliordigi Rusion, erarante kaj stumblante ĉe tio, sed deziris sincere — ĉiuj ili estis rifuzataj de Rusio. Ĉiuj. »
« [о М. С. Горбачеве]. Он не был убит, слава Богу, но и он, и Егор Гайдар — проклятые людии. Горбачев в меньшей степени, чем Гайдар, но со временем и с Гайдара спадет проклятие. Тут дело не в деталях, а в принципе. Все, кто хотел обустроить Россию, ошибаясь и спотыкаясь при этом, но хотел искренне, — все они Россией отторгались. Все. »
« La sola afero kiu varmigas la animon: unu rusa homo, loĝanta en Parizo, diris al mi ke ĉiu socio evoluas de barbareco al trivialeco. Ni nun estas en la stato de barbareco. Ili estas en la stato de trivialeco. Kaj ne estas klare kio estas pli bone. »
« Единственное, что греет душу: один русский человек, живущий в Париже, сказал мне, что любое общество движется от варварства к пошлости. Мы сейчас — в состоянии варварства. Они — в состоянии пошлости. И еще непонятно, что лучше. »
«Maljusteco estis videbla per nuda okulo: mia patro estis altranga partia-mastruma kadrulo, kvankam mi opinias ke li estis eĉ ne iom pli inteligenta, nek pli talenta ol mia patrino, kiu laboris kiel ordinara kuracistino. Ĉe tio la vivniveloj, la vivmanieroj mem estis nekompareblaj. Vivprincipoj kaj idealoj de miaj gepatroj estis radikale diferencaj unu de la alia… »
« Несправедливость была видна невооруженным глазом: отец мой был высокопоставленным партийно-хозяйственным работником, хотя считаю, что он нисколько не умнее и не талантливее, чем моя мать, которая работала рядовым врачом. При этом уровень жизни, сам образ жизни был несравнимым. Жизненные принципы и идеалы моих родителей коренным образом отличались друг от друга… »
« La ŝtato estas institucio direktita kontraŭ egoismo. Ĝi devas ne subpremi, sed limigi. Se la ŝtato neglektas principon de limigado de la egoismaj streboj, tiam estiĝas sociaj revolucioj. »
« Государство — институт, направленный против эгоизма. Оно должно не подавлять, а ограничивать. Если государство пренебрегает принципом ограничения эгоистических устремлений, то тогда возникают социальные революции. »
« Certe la tempo nun estas malklara. Kiaj reformistaj iniciatoj? Neniuj reformistaj agoj okazis! Oni liberigis la prezojn. Oni deklaris ke ĉiuj estas liberaj. Ĉu tio estas reformoj? Reformoj estas kiam oni poiomete malstreĉas la kondukrimenon kaj konstante reguligas streĉogradon. Necesas diferencigi liberecon kaj forlasitecon! Ĝenerale sen la ŝtata entrudiĝo transiro al libera socio ne eblas. »
« Конечно, время сейчас невнятное. Какие там реформаторские начинания? Никаких реформаторских мероприятий не было! Отпустили цены. Объявили, что все свободны. Это разве реформы? Реформы — это когда с поводка спускают медленно и все время регулируют степень натяжения. Надо отличать свободу от беспризорности! Вообще без государственного вмешательства переход к свободному обществу невозможен. »
« En la usona armeo estas jena devizo: armeo de Usono defendas demokration kaj liberecon en la tuta mondo. Ĉio estas klare. por la rusia armeo, mi opinias, defendo de la interesoj de Rusio en la tuta mondo estus konvena devizo. La usonanoj havas klare imperiismanideologion. Kvankam kiel ĉiam ĉe la usonanoj ĝi estas ĉirkaŭvolvita je tre simpatia pakaĵo: demokratio, libereco… Kaj nia armeo devas esti garantianto de la interesoj de Rusio. De ĉia Rusio, ĉu demokratia aŭ alia. Tiu ĉi devizo mankas nun. »
« В американской армии лозунг такой: армия США защищает демократию и свободу во всем мире. Все понятно. Для российской армии, я думаю, защита интересов России во всем мире была бы подходящим лозунгом. У американцев явно имперская идеология. Хотя она, как всегда у американцев, обвернута в очень симпатичную оболочку: демократия, свобода… А наша армия должна быть гарантом интересов России. Любой России, демократической или иной. Вот этого лозунга сегодня нет. »
« La plej bela kion ni ĉi tie elpensis estas liberaj ekonomiaj zonoj en militfabrikoj. Bedaŭrinde ili tre malrapide evoluas. Mi ne povas kompreni kial. Ĉu ŝtatoficistoj malhelpas, administra strukturo estas komplika, io alia… Sed la ideo mem estas tre eleganta… Mi opiniis ke ĉio funkcios kiel en formikejo. Sed ankoraŭ ne. »
« Самое красивое, что мы тут придумали, это свободные экономические зоны на оборонных заводах. К сожалению, они очень медленно развиваются. Я не могу понять почему. Чиновники там мешают, структура управления сложная, еще что-то… Но сама идея очень элегантная… Я думал, что все будет работать, как в муравейнике. Но пока — нет. »
« Plejparto de la homoj en la tuta mondo estas konformistoj. Tio estas normale. Tio kreas stabilecon en la socio […] Do konformismo, de mia vidpunkto, ne estas negativa trajto de la homo. Tio estas precipe eco de ekvilibrigita socio. De la socio, en kiu revoluciaj ŝanĝoj ne estas konsiderataj bono. »
« Большинство людей во всем мире — конформисты. Это нормально. Это создает стабильность в обществе […] Так что конформизм, с моей точки зрения, не является отрицательным качеством человека. Скорее это свойство уравновешенного общества. Общества, в котором революционные перемены не воспринимаются как благо. »
«Komunismo estis necesa por la mondo por ke la mondo ne forturnu de la vojo de natura evoluo. Sed kial ĝuste Rusio estis elektita kiel testejo por tiu ĉi kruela utopio, mi ne scias. Tio estis decidata ie en ĉielo. »
« Коммунизм был нужен миру, чтобы мир не свернул с дороги естественного развития. Но почему именно Россия была избрана в качестве плацдарма для жестокой утопии, я не знаю. Это где-то на небесах решалось. »
« “Ekzistas opinio” estas terura esprimo. Ĝi kamuflas sekretajn planojn de tiu, kiu prononcas tiujn ĉi vortojn, aŭ montras malkuraĝon, aŭ signifas orgojlan rilaton de estraro al la popolo kiel al ŝafaro. “Ekzistas opinio” estas vortumo de manipulado de la socia konscio. Nun tiu ĉi esprimo estas malmulte uzata, ĝi restis en pasinteco. Sed nun estas vortumoj eĉ ne iom pli bonaj. Ekzemple “laŭ opinio de analizistoj…”. Aŭ “ekspertoj opinias…” Efektive mi scias kiel naskiĝas tiaj esprimoj. Kutime ili signifas nur opinion de konkreta ĵurnalisto aŭ politikologo aŭ sociologo, sciencisto. Opinion, kiu tute ne estas komune akceptita, sed kiun oni deziras trudi al la homoj. Kaj ĝi estas trudata senpersone, ĉar ĝi estas identigata kun neniu. Mankas kun kiu diskuti! Pro tio ĝi efikas. »
« «Есть мнение» — ужасное изречение. Оно либо камуфлирует тайные замыслы того, кто эти слова произносит, либо показывает трусость, либо означает чванливое отношение начальства к народу как к быдлу. «Есть мнение» — формула манипуляции общественным сознанием. Сейчас это выражение мало употребляется, оно осталось в прошлом. Но сегодня есть формулы ничуть не лучше. Например, «по мнению аналитиков…» Или «эксперты считают…» На самом деле я знаю, как рождаются подобные изречения. Как правило, они означают всего лишь мнение конкретного журналиста, или политолога, или социолога, ученого. Мнение, которое отнюдь не является общепринятым, но которое хочется навязать людям. И оно навязывается обезличенно, потому что ни с кем не идентифицируется. Не с кем спорить! Потому и действует. »
«Liberalismo por Rusio estas oble pli efika kuracilo ol altigita ĝis absurda nivelo ŝtatismo. Ĉe tio la plej efika estas kiam liberalismo estas atingata per ne liberalaj metodoj (ni rememoru ekzemple Petron la Grandan kaj Stolipinon). »
« Либерализм для России гораздо более целебное лекарство, чем доведенное до абсурда государственничество. Причем наиболее эффектно, когда либерализм достигается не либеральными мерами (вспомним хотя бы Петра Великого и Столыпина). »
« [pri Boris Jelcin] Unuflanke, li estas siaspeca grandega rusa virego. De alia flanko — sufiĉe senpripensa, senzorga homo, ofte kuraĝa, ofte dormanta kiel urso. Ĉio ĉi karakterizas la rusan homon. »
« [о Б. Н. Ельцине]. С одной стороны, такой огромный русский мужик. С другой — достаточно бесшабашный, беспечный человек, часто храбрый, часто, как медведь, спящий. Это все характеризует русского человека. »
« Tute malsimilas al la rusa caroGorbaĉov. Absolute! Maldecidema, babilema, al ĉiuj komplezema, malkapabla al kuraĝaj agoj… Ne caro. Kaj lia tempo ankaŭ estis ne cara. Kaj Nikolao la 2-a estis la sama. Ili kun Gorbaĉov estas similaj. Kaj interalie la sorto de Rusio similas al la karakteroj de tiuj ĉi homoj. Ĉe Nikolao, post lia abdiko, la lando disfalis kaj eksplodis milito. Ĉe Gorbaĉov okazis la samo. »
« Совсем не похож на русского царя Горбачев. Абсолютно! Нерешительный, говорливый, и нашим и вашим, неспособный на какие-то отчаянные поступки… Не царь. И время его не царское было. И Николай II такой же был. Они с Горбачевым похожи. И, кстати, судьба России сходна с характерами этих людей. При Николае, после его отречения от престола, страна развалилась и развязалась война. При Горбачеве случилось то же самое. »
«Privata posedo faras la homon sendependa. Se la ŝtato estas interesita ke la civitanoj estu sendependaj kaj liberaj, ĝi devas disvolvigi privatan posedon. Alia tasko de la ŝtato estas fari tiel ke tiu ĉi privata posedo ne koncentriĝu je la manoj de unu homo. »
« Частная собственность делает человека независимым. Если государство заинтересовано в том, чтобы граждане были независимы и свободны, оно должно развивать частную собственность. Другая задача государства — сделать так, чтобы эта собственность не сконцентрировалась в одних руках. »
«Gorbaĉov estas historia persono. Mi ne scias je kioma grado li persone, surbaze de siaj internaj konvinkoj, ne sub influo de la cirkonstancoj, faris decidojn. Mi opinias ke li faris tion en mizera grado. Li precipe memorigis al mi iun grandan objekton, kiu trafis oceanan ondon […] Sed! Li trovis en si fortojn kaj kuraĝon ne fari grandajn stultaĵojn. Kaj li ne provis haltigi la iron de la historio. Kaj pro tio li sendube estas historia homo. »
« Горбачев — историческая личность. Я не знаю, в какой мере он лично, исходя лишь из своих внутренних убеждений, а не под воздействием обстоятельств, принимал решения. Думаю, что в ничтожной мере он это делал. Он больше мне напоминал некий предмет, крупный предмет, который оказался на океанской волне […] Но! Он нашел в себе силы и мужество больших глупостей не делать. И не пытался остановить ход истории. И потому он, безусловно, исторический человек. »
« Kiel ĉiu historia persono, Gorbaĉov estas tre kontraŭdira. Foje oni povas eĉ diri ke li estas malsimpatia. Li evidente nenion komprenas je ekonomio. Por li tio estas siaspeca enigmo de naturo, kiun ne eblas solvi. Ja tia lin naskis la patro kaj la patrino. Kaj li cetere ne kaŝas tion. »
« Как всякая историческая личность, Горбачев очень противоречив. Иногда даже можно сказать, что одиозен. Он, видимо, совершенно ничего не понимает в экономике. Для него это такая загадка природы, которую не дано разгадать. Уж таким его родили отец и мать. И он, кстати, не скрывает этого. »
« [pri Miĥail Gorbaĉov] Mi vere kompatas lin. Ĉar se li, posedante grandegan potencon de la Ĝenerala sekretario kaj poste de prezidanto, farus almenaŭ ion similan al tio kion faris Deng Xiaoping en Ĉinio, mi opinias ke la lando ne estus nun en la ruinoj. »
« [о М. С. Горбачеве] Мне его по-настоящему жалко. Потому, если бы он, обладая гигантской властью Генерального секретаря и позже президента, делал хотя бы нечто подобное тому, что делал Дэн Сяопин в Китае, я думаю, страна не была бы сейчас у разбитого корыта. »
«Jelcin estas vera rusa caro. Jen ĉio, kun ĉiuj plusoj kaj minusoj. Kun senpripenseco, kun diboĉoj, kun decidemo kaj braveco, foje kun timemo — kvankam malofte. Malsame ol “malicaj” rusaj caroj Jelcin estas “bonkora” rusa caro. Kaj tute ne rankora. Iel aŭ tiel lia staturo ludas rolon — tia grandega virego urala. »
« Ельцин — настоящий русский царь. Вот и все, со всеми плюсами и минусами. С бесшабашностью, с загулами, с решительностью и отвагой, иногда с робостью — хотя редко. В отличие от «злых» русских царей Ельцин — «добрый» русский царь. И незлопамятный совсем. Все-таки его комплекция играет роль — такой огромный мужик, уральский. »
« [о выборах в Верховный Совет СССР в 1989 году] Тогда была наивная идея, что, провозгласив государственный суверенитет, можно будет избавиться от нерешительного Горбачева и его политики, сохранив при этом Советский Союз. Думаю, это и двигало Ельциным в тот момент. На самом деле вместе с водой выплеснули и ребенка. Борьба с Горбачевым закончилась развалом СССР. Для Ельцина это, безусловно, была личная трагедия. »
« [pri vizito de Boris Jelcin al la urbo Niĵnij Novgorod la 13-an de aŭgusto 1994] Ĝuste tiam, dum tiu ĉi renkontiĝo, li proponis al mi iĝi la sekva prezidanto. Certe temis pri ŝerco. Preskaŭ klaŭnado! Sed tamen tiu ĉi ŝerco ricevis grandan resonancon. »
« [визит Б. Н. Ельцина в Нижний Новгород 13 августа 1994 года] Именно тогда, в эту встречу, он предложил мне стать следующим президентом России. Шутка, конечно. Почти клоунада! Но тем не менее эта шутка получила очень большой резонанс. »
« [pri konduto de Boris Jelcin dum foriro de la trupoj el Germanio en aŭgusto 1994] Mi estis kun li en Berlino, kiam oni forkondukis la trupojn. Tie li kondutis tre malbone. Terure. Pri tio ĉiuj scias. Ni konversaciis tre rigore, al Jelcin malplaĉis ke mi permesas al mi riproĉi lin, sed tamen li ekhavis neniun ofendiĝon. Kaj post unu monato ni kune estis en Usono kun oficiala vizito, tie ni ankaŭ multe komunikiĝis unu kun la alia. »
« [про поведение Ельцина во время вывода войск из Германии в августе 1994 года] Я был вместе с ним в Берлине, когда выводили войска. Там он вел себя очень плохо. Ужасно. Об этом все знают. Мы с ним беседовали очень жестко, Ельцину не понравилось, что я позволяю себе делать ему замечания, но тем не менее никакой обиды не затаил. И через месяц мы с ним вместе были в Соединенных Штатах с официальным визитом, там тоже много общались друг с другом. »
«Korĵakov, kiu estis apud Jelcin konstante, ne estis estro de gardistaro. Li estis la “vivmaniero”. Mi pensas ke Jelcin ekfartis malbone nur post ekscii ke mankas Korĵakov apude. »
« Коржаков, который был рядом с Ельциным постоянно, не был начальником охраны. Он был «образом жизни». Я думаю, что Ельцин начинал чувствовать недомогание, лишь только узнавал, что Коржакова нет рядом. »
« [pri Viktor Ĉernomirdin] Bona homo, mi pensas. Sufiĉe rapide pensanta, eble ne komplete preta por laboro de ĉefministro en krizaj kondiĉoj. Kial? Ne pro tio ke malsufiĉas sperto al li. Sperton li interalie havas grandegan. Sed pro tio ke li longan tempon deziris resti mastrumanto, dum oni ĉiutage puŝadis lin en politikon, kaj li longe rezistis. »
« [о В. С. Черномырдине] Хороший человек, по-моему. Достаточно быстро соображающий, может быть, не совсем подготовленный для работы премьер-министром в условиях кризиса. Почему? Не потому, что ему не хватает опыта. Опыт у него, кстати, огромный. А потому, что он хотел оставаться хозяйственником, между тем его каждый день толкали в политику, и он долго сопротивлялся. »
« Mi absolute ne kredas je babilado ke Ĉernomirdin havas grandegajn riĉaĵojn kaj lukson. Laŭ mia opinio, ĝuste li havas sufiĉe modestan vivmanieron. Ne puritanan certe, sed modestan. »
« Абсолютно не верю в разговоры о том, что у Черномырдина — огромные богатства и роскошь. По-моему, он как раз ведет достаточно скромный образ жизни. Не пуританский, конечно, но скромный. »
«Ĉernomirdin estas homo tre fidela al Jelcin. La homo, havanta altrangulan etikon en la plej bona senco de tiu ĉi vorto. Do la homo fidinda. Li povas ion ne scii, pri io erari, sed li ne povas perfidi. Por Jelcin li estas vera trovaĵo. Kaj Jelcin, posedante grandan intuicion, finfine komprenis tion. »
« Черномырдин — человек, очень преданный Ельцину. Человек, обладающий номенклатурной этикой в самом лучшем смысле этого слова. То есть человек надежный. Он может чего-то не знать, в чем-то ошибаться, но предать он не может. Для Ельцина он — настоящая находка. И Ельцин, обладая недюжинной интуицией, в конце концов это понял. »
«Jegor Timuroviĉ Gajdar estas edukita, inteligenta, honesta homo. Kiom ajn strange tio sonas, li estas sufiĉe rigora. Kiam oni vidas lin sur ekrano de televidilo, li ne impresas kiel homo rigora. Sed efektive estas tiel. Rigora, neŝanceligebla kaj samtempe naiva, ne tre bone konanta rusian realon. »
« Егор Тимурович Гайдар — образованный, интеллигентный, порядочный человек. Как ни странно, достаточно жесткий. Когда его видишь на экране телевизора, он не производит впечатления человека жесткого. Но на самом деле это так. Жесткий, непоколебимый и одновременно наивный и не очень хорошо знающий российскую действительность. »
« [pri Jegor Gajdar] Koncerne lian nuntempan politikan agadon, ĝi estas ne tute klara kaj komprenebla. Foje ŝajnas al mi, ke lin movas iuj idealismaj imagoj pri la politika agado. Kvankam kiam oni komunikiĝas kun li persone, iĝas klare ke li kondutas tute pragmate. »
« [о Е. Т. Гайдаре] Что касается его нынешней политической деятельности, то она не совсем ясна и понятна. Иногда мне кажется, что им движут какие-то идеалистические представления о политической деятельности. Хотя, когда общаешься с ним один на один, выясняется, что совершенно прагматично себя ведет. »
« Tiam, aŭtune 1991, mallongan tempon ekzistis la Interrespublika Ekonomia Komitato, kaj tiam Javlinskij preparis interkonsenton pri ekonomia kunlaboro. En Almato aŭ ie alie, mi ne memoras, tiu ĉi interkonsento estis subskribita de la estroj de dek respublikoj. Ankoraŭ antaŭ la disfalo de Sovetunio, ankoraŭ antaŭ la Unio de Sendependaj Ŝtatoj — pri tio malmultaj scias nun. Javlinskij tiam estis absolute absorbita de tiu ideo, la ideo de kreado de banka unio, de unueca pagunio. Li konvinkadis min ke la aprobo de tiu ĉi interkonsento konservos la ŝtaton kiel unuecan tuton. Al mi dume ŝajnis ke la ideo estas nerealigebla. »
« Вот тогда, осенью 1991 года, непродолжительное время существовал этот Межреспубликанский экономический комитет, и тогда Явлинским было подготовлено соглашение об экономическом сотрудничестве. То ли в Алма-Ате, то ли где-то еще, не помню, это соглашение было подписано главами десяти республик. Еще до развала СССР, еще до СНГ — об этом сейчас мало кто знает. Явлинский был тогда абсолютно поглощен этой идеей, идеей создания банковского союза, единого платежного союза. Убеждал меня в том, что одобрение этого соглашения сохранит государство как единое целое. Мне между тем казалось, что идея не осуществима. »
« Mi povas diri ke Javlinskij estas absolute neprofitema homo. Due, li estas tre edukita, kapabla interalie al kompromisoj, al rapida percepto de tute nova por si sfero. »
« Могу сказать, что Явлинский — абсолютно бескорыстный человек. Второе — очень грамотный, способный, кстати сказать, к компромиссам, способный к быстрому восприятию совсем новой для него сферы. »
« [pri Vladimir Ĵirinovskij] Inteligenta homo. Kun klinikaj specifaĵoj. Absolute senprincipa — tio estas ne mia observaĵo, tion diras homoj kiuj ofte komunikiĝas kun li. Li pretas ŝanĝi siajn proprajn decidojn je rekte kontraŭaj se necesos. Li tre amas lukson. Ĉi tion evidente influis malfacila infanaĝo. Li klare kaj libere prezentas siajn pensojn, sed ĉe tio li orientiĝas je creta tipo de la homoj. Ne nur je “socia fundo”, sed ankaŭ je mense malsanaj homoj […] Ĝenerale li estas danĝera homo por la lando. »
« [о В. В. Жириновском] Умный человек. С клиническими особенностями. Абсолютно беспринципный — это отнюдь не мое наблюдение, это говорят люди, которые с ним часто общаются. Готов изменить свои собственные решения на прямо противоположные, если потребуется. Очень любит роскошь. Тут, как видно, тяжелое детство сказалось. Ясно и свободно излагает свои мысли, но при этом ориентируется на совершенно определенных людей. Не только на «социальное дно», но и просто на психически нездоровых людей […] В принципе, опасный человек для страны. »
« [pri Anatolij Ĉubajs] …ŝajnas al mi ke li estas homo honesta kaj nekoruptebla […] kiam ni renkontiĝis kun Ĉubajs, mi ekvidis lian trivitan, “Ĵiguli”, duone rustiĝintan. Mi ne pensas ke Ĉubajs plenumis speciale por mi “atrakcion de mizero”. Mi pensas ke li trankvile traktis tion. »
« [об А. Чубайсе] …мне кажется, что он человек честный и неподкупный […] когда мы встретились с Чубайсом, я увидел его задрипанный, помятый «Жигуленок», наполовину проржавевший. Я не думаю, что Чубайс исполнял специально для меня «аттракцион нищеты». Я думаю, что он к этому спокойно относился. »
« [pri Aleksandr Lebed] Li agrable impresis min. La homo edukita, rimarkinda, bone esprimanta siajn pensojn, kio, necesas diri, estas sufiĉe malofta afero inter la militistoj. Kaj neordinara. Mi estimas lin pro tio ke li sukcesis pacigi la konfliktojn en Ĉednestrio kaj Ĉeĉenio. »
« [про А. И. Лебедя] Он произвел на меня приятное впечатление. Человек образованный, колоритный, хорошо излагающий свои мысли, что, надо сказать, довольно большая редкость для военных. И неординарный. Уважаю его за то, что сумел привести к миру конфликт в Приднестровье и Чечне. »
« [pri Aleksandr Lebed] Homoj deziras scii kio ŝanĝiĝos en ilia ĉiutaga vivo post la alveno de Lebed je aktuala potenco. Ĝis nun liaj ekonomiaj ŝanceliĝoj de liberaluloNajŝul ĝis la ŝtatisto Glazjev antaŭsignas nenion bonan tiukampe. »
« [про А. И. Лебедя] Люди хотят знать, что изменится в их повседневной жизни с приходом Лебедя в действующую власть. Пока его экономические метания от либерала Найшуля до государственника Глазьева ничего хорошего в этом плане не предвещают. »
« [pri Jurij Luĵkov] Vivoĝoja, inteligenta, ne drinkema homo. Singarda politikisto, kiu ĉiam ŝajnigas ke li estas mastrumanto, la ĉefa konstruisto kaj purigisto de Moskvo. Tiu ĉi lia imago, tute belega kaj tre necesa por Rusio, faras Luĵkovon elstara guberniestro surfone de la aliaj. »
« [о Ю. М. Лужкове] Жизнерадостный, умный, непьющий человек. Осторожный политический деятель, которые все время делает вид, что он — хозяйственник, главный строитель и чистильщик Москвы. Этот его образ, совершенно прекрасный и очень нужный для России, делает Лужкова выдающимся губернатором на фоне других. »
« Oni povas diri kaj rememori ion ajn malbonan, sed la katedralo de Kristo Savinto staros eterne. Kaj ĝi estas monumento al Luĵkov. Li tion scias perfekte. »
« Могут говорить и вспоминать о чем угодно плохом, но Храм Христа Спасителя будет стоять вечно. И это — памятник Лужкову. Он это отлично знает. »
« Al Luĵkov fakte la reformoj ne necesas. La reformoj komenciĝas tiam kiam elĉerpiĝas mono. Sed ĉe Luĵkov mono ne elĉerpiĝas. Do ŝajnas ke ne necesas fari ion ajn kaj ĉio bonege evoluos. Tiusence Luĵkov certe troviĝas en escepta situacio. »
« […] Лужкову, по большому счету, реформы не нужны. Реформы начинаются тогда, когда заканчиваются деньги. А у Лужкова деньги не заканчиваются. Поэтому вроде бы делать ничего не надо, и все будет прекрасно развиваться. В этом смысле Лужков, конечно, находится в исключительном положении. »
« [о Э. Э. Росселе] Очень незаурядный человек и по-своему талантливый политик, сильно эксплуатирующий идею хорошего чиновника и плохого. Хороший — это тот, который в Свердловской области, плохой — тот, который в Москве. Отсюда — идея федерализма, доведенная до крайности, так, как это было с провозглашением Уральской республики. Отсюда, на мой взгляд, и успех на выборах. »
« [о Маргарет Тэтчер] Ненавидит чиновников и бюрократию, особенно бюрократию в Брюсселе. Много раз жаловалась мне на Европейское Сообщество. Выступает за «самостийную» Великобританию. »
« [pri Bill Clinton] Simpatia homo! Kaj, kiel multaj usonanoj, sufiĉe naive traktanta la vivon. Interalie de Rusio. Clinton simple estas produkto de la usona sistemo. La pura usonano — kiel prezidento kaj homo. La mondon li vidas en duuma kodo: jes — ne. Bone — malbone. Rusion li vidas (kaj interalie min) nur tra prismo de la usonaj interesoj. Li blinde kredas je demokratiaj principoj [...] Laŭ mia opinio, li je profundo de sia animo estas konvinkita ke la usonaj demokratio, ekonomia libereco kaj social-kapitalismo estas tio kion bezonas la tuta mondo. Do certa mesiismo en li sendube haveblas. »
« [о Билле Клинтоне] Симпатичный человек! И, как многие американцы, довольно наивно смотрящий на жизнь. России, в частности. Клинтон — просто продукт американской системы. В чистом виде американец — и президент, и человек. Мир воспринимается им в двоичном коде: да — нет. Хорошо — плохо. К России относится (и, в частности, ко мне) только сквозь призму американских интересов. Слепо верит в демократические принципы […] По-моему, в глубине души убежден, что американская демократия, экономическая свобода и социал-капитализм — это то, что нужно всему остальному миру. То есть определенное мессианство в нем есть, безусловно. »
« [pri George Soros] Li estas tre riĉa homo. Li elspezas por filantropio erojn de procento de siaj enspezoj. Eĉ ne procentojn, sed erojn de procento. Por li tio estas nulo. Ĉar li estas homo maljuna kaj sentimentala, li deziras lasi post si spuron en la mondo. Li havas tian statuson, ke temas pri la spuro en la mondo, ne en lando. Li okupiĝas pri filantropio, mizera kompare al liaj riĉaĵoj, sed havanta grandegan resonancon en Orienta Eŭropo [...] Samtempe li kombinas sian filantropan agadon kun kolosa krueleco en la valorpapera merkato. En la ordinara kapitalisma merkato. »
« [о Дж. Соросе] Он очень богатый человек. Он тратит на благотворительность доли процента своих доходов. Не проценты даже, а доли процента. Для него это — ноль. Поскольку человек он пожилой и сентиментальный, он хочет оставить после себя след в мире. У него такой статус, что речь идет о следе не в стране, а в мире. И он занимается благотворительностью, ничтожной по сравнению с его богатством, но имеющей огромный резонанс в Восточной Европе […] Вместе с тем сочетает свою благотворительную деятельность с колоссальной жестокостью на фондовом рынке. Обычном капиталистическом рынке. »
« [pri Nikita Miĥalkov] Elstara rusa homo. Tre talenta reĝisoro. Terure laborkapabla, li povas labori po dudek horojn tage. Li pretas eltiri la animon el siaj kolegoj kun kiuj li laboras, el siaj subuloj. La homo tre honorama kaj ofje egoisma. Konformisto. Maliculoj en Moskvo ĝenerale opinias ke la Miĥalkov-familio, speciale la patro, estas familio de perfiduloj. »
« [о Н. С. Михалкове] Выдающийся русский человек. Очень талантливый режиссер. Страшно работоспособный, может работать по двадцать часов в сутки. Готов вытащить душу из своих коллег, с которыми он трудится, из своих подчиненных. Человек очень честолюбивый и иногда эгоистичный. Конформист. Злые языки в Москве вообще считают, что семья Михалковых, особенно отец, — семья предателей. »
« Mia privata aŭto estas “Ĵiguli”, la sesa modelo. Eĉ ne unu foje mi veturis en ĝi. Por kio se mi havas personan aŭton en mia laboro? La afero konsistas en tio ke mi havas gardistaron kaj mi ne povas veturi en “Ĵiguli”. Eble mi vendos tiun ĉi aŭton kaj aĉetos “Volga”. Sed mi pli ŝatas Mitsubishi Pajero. Ne pro tio ke mi adoras la japanajn aŭtojn, sed simple pro tio ke ĝi tre kongruas al mia spirito. Kaj al la spirito de la rusiaj vojoj. »
« Моя личная машина — «Жигули», шестая модель. Ни разу не выезжал на ней. Зачем, если у меня есть персональная машина? Дело в том, что у меня есть охрана, и я не могу ездить на «Жигулях». Может быть, я продам эту машину и куплю «Волгу». Но больше всего мне нравится Mitsubishi Pajero. Не потому/, что я преклоняюсь перед японскими машинами, а просто потому, что она очень отвечает моему духу. И духу российских дорог. »
« Ĉe ni la telefono estas atributo de la potenco. Ĉiu estro havas sur sia tablo gigantan nombron de telefonoj. La prezidanto estas feliĉa escepto: li preskaŭ ne havas la telefonojn surtable. Ŝajnas ke nur unu. Por li sufiĉas. »
« У нас телефон — атрибут власти. Каждый начальник имеет на своем столе гигантское количество телефонов. Президент — счастливое исключение: у него практически нет телефонов на столе. Всего один, кажется. Ему достаточно. »
« Ĉiu festo havas siajn guston kaj odoron. Sed la plej grava por mi, la plej ĝoja kaj feliĉa estas la Venkotago. Mi opinias ke tio estas la festo por ĉiuj. Por la homoj de la tuta mondo. Mi estas certa ke per tiu ĉi venkoRusio kaj la sovetiapopolo plenumis sian historian mision tiel kiel neniu popolo iam ajn plenumis. Nia popolo savis la mondon. Mi ne komprenas kiam iuj agantoj provas trakti tion alie. »
« У каждого праздника — свой вкус и запах. Но самый главный для меня, самый радостный и счастливый — День Победы. Я считаю, что это праздник для всех. Для всех людей мира. Уверен, что этой победой Россия и советский народ выполнили свою историческую миссию так, как ни один народ никогда не выполнял. Наш народ спас мир. Не понимаю, когда некоторые деятели пытаются смотреть на это иначе. »
