Viggo Mortensen

Viggo Mortensen
	; (2020) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Viggo Peter Mortensen
Jaiotza	Watertown, 1958ko urriaren 20a (66 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak ; Danimarka
Bizilekua	Espainia; Danimarka; Ameriketako Estatu Batuak; Esbjerg; Kopenhage; New York; Venezuela; Argentina
Lehen hizkuntza	ingelesa; gaztelania
Familia
Aita	Viggo Peter Mortensen
Ama	Grace Gamble Atkinson
Ezkontidea(k)	Exene Cervenka (1987 - 1998)
Bikotekidea(k)	ikusi Ariadna Gil;
Hezkuntza
Heziketa	St. Lawrence University (en)
Hizkuntzak	ingelesa; gaztelania; italiera; daniera; frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	zinema aktorea, argazkilaria, poeta, idazlea, abeslaria, musikagilea, margolaria, telebista-aktorea, zinema ekoizlea, jazz musikaria, film-zuzendaria eta gidoilaria
Lan nabarmenak	ikusi Far from Men (en) ; Captain Fantastic; Green Book; The Lord of the Rings trilogy (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Knight of the Order of the Dannebrog ; Bodil Honorary Award (2015) ; Aktoreen Sindikatuaren Sariak (2003) ; Satellite Awards ; Donostia Saria (Zinemaldia) (2020) ; Golden Boot Awards (2007) ; Sitges Grand Honorary Award (2009) ;
Kidetza	Òmnium Cultural
Genero artistikoa	Westerna
Musika instrumentua	ahotsa; giltzadia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata

Viggo Peter Mortensen, Jr. (New York, 1958ko urriaren 20 - ), daniar-estatubatuar^[1] aktore, poeta, musikari eta argazkilaria da^[2]. The Lord of the Rings (Eraztunen jauna) trilogian^[3], Aragorn-en pertsonaia antzezteagatik ezaguna da baina, horrez gain, hirutan ere izendatu dute Oscar sarietarako, film hauetan egindako lanagatik: Eastern Promises (Ekialdeko promesak, David Cronenberg, 2007)^[4], Captain Fantastic (Matt Ross, 2016)^[5] eta Green Book (Peter Farrelly, 2018).

2020an, Donostia saria jaso zuen Donostia Zinemaldiaren 68. edizioan^[6], bere ibilbidearen aitorpen gisa, eta Falling filma aurkeztu zuen, zuzendari gisa duen lehen lana.^[7]

Biografia

Viggo Mortensen New Yorken jaio zen, 1958an (aita danimarkarra du eta ama, estatubatuarra^[8]). Argentinan bizi izan zen haurtzaroan eta han gaztelania ikasi, baina beste zenbait hizkuntza ere hitz egiten ditu. 1982an, jaioterrira itzulita, arte dramatikoa ikasi zuen Warren Robertsonekin eta antzerkigintzan lan egin zuen^[9].

Zinemako lehen lana Harrison Ford aktorearekin egin zuen, Witness^[10] (Lekuko, Peter Wier, 1985) izenburuko polizia-intrigan, amish baten paperean. Harrezkero, Mortensenek 50 bat filmetan parte hartu du, anitz zinemagileren aginduetara: David Cronenberg, Peter Weir, Jane Campion, Peter Jackson, Gus Van Sant, Brian de Palma, Agustín Díaz Yanes, Ana Piterbarg, Lisandro Alonso, David Oelhoffen, Peter Farrelly eta Matt Ross, besteak beste.^[7]

Bibliografia

Mortensenek poesiari, argazkigintza eta margolaritzari buruzko zenbait liburu idatzi ditu^[9]. Hona hemen zerrenda:

Ten Last Night - (1993).
Recent Forgeries - (1998)
Errant Vine - (2000)
Hole in the Sun - (2002)
SignLanguage - (2002)
Coincidence of Memory - (2002)
Mo Te Upoko-o-te-ika / For Wellington - (2003)
45301 - (2003)
Un hueco en el sol - (2003)
Miyelo - (2003)
The Horse is Good - (2004)
Linger – (2005).
I Forget You For Ever – (2006).
Skovbo – (2008).
Sådanset – (2008).
Canciones de Invierno – Winter Songs – (2010).
That Turned Ugly Fast – (2015)
Ramas Para Un Nido – (2017).

Diskografia^[1]

Filmagintza

Urtea	Filma	Pertsonaia
1985	Witness	Moses Hochleitner
1985	The Purple Rose of Cairo
1987	Salvation!	Jerome Stample
1988	Prison	Burke/Forsythe Electrocution
1988	Fresh Horses	Green
1990	Once in a Blue Moon
	Tripwire	Hans
	Leatherface: Texas Chainsaw Massacre III	Tex
	Young Guns II	John W. Poe
	The Reflecting Skin	Cameron Dove
1991	The Indian Runner	Frank Roberts
1993	Boiling Point	Ronnie
	Ruby Cairo	John E. 'Johnny' Faro
	Carlito's Way	Lalin
	The Young Americans	Carl Frazer
	American Yakuza	Nick Davis/David Brandt
1994	The Crew	Phillip
	Floundering	Homeless Man
	Ewangelia wedlug Harry'ego	Wes
1995	Gimlet	Hombre
	Crimson Tide	Peter 'WEAPS' Ince tenientea
	The Passion of Darkly Noon	Clay
	Black Velvet Pantsuit	Worthless Junkie
	The Prophecy	Lucifer
1996	Albino Alligator	Guy Foucard
	Daylight	Roy Nord
	The Portrait of a Lady	Caspar Goodwood
1997	Vanishing Point	Jimmy Kowalski
	G.I. Jane	John James 'Jack' Urgayle Nagusia
	La pistola de mi hermano	Juanito
1998	A Perfect Murder	David Shaw
1998	Psycho	Samuel 'Sam' Loomis
1999	A Walk on the Moon	Walker Jerome
2000	28 Days	Eddie Boone
2001	The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring	Aragorn
2002	The Lord of the Rings: The Two Towers
2003	The Lord of the Rings: The Return of the King
2004	Hidalgo	Frank Hopkins
2005	A History of Violence	Tom Stall/Joey Cusack
2006	Alatriste	Diego Alatriste y Tenorio
2007	Eastern Promises	Nikolai Luzhin
2008	Appaloosa	Everett Hitch
2008	Good	Halder
2009	The Road	Gizona
2011	A Dangerous Method	Sigmund Freud
2012	On The Road	Old Bull Lee
2012	Todos tenemos un plan	Agustín / Pedro (bikiak)
2014	The Two Faces of January	Chester MacFarland
	Jauja	Gunnar Dinesen
	Loin des hommes	Daru
2016	Captain Fantastic	Ben
2016	The Revolution Televised	Kontalaria
2018	Green Book	Tony Lip
2020	Falling^[11]	John Peterson (zuzendaria eta gidoigilea halaber)

Erreferentziak

↑ ^a ^b «IGN: Viggo Mortensen & Buckethead» web.archive.org 2008-07-24 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ «Biografia de Viggo Mortensen» www.biografiasyvidas.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ (Gaztelaniaz) Zorrilla, Mikel. (2020-12-08). «'El señor de los anillos': Viggo Mortensen comenta una escena nunca vista de la trilogía en la que Aragorn "estaba afeitado y embellecido"» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ (Gaztelaniaz) Caviaro, Juan Luis. (2011-11-24). «'Promesas del Este', otra buena película de David Cronenberg» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ (Gaztelaniaz) Zorrilla, Mikel. (2016-09-19). «Hablamos con Viggo Mortensen y Matt Ross por el estreno de 'Captain Fantastic'» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ (Gaztelaniaz) «El palmarés completo del 68 Festival de Cine de San Sebastián» El Diario Vasco 2020-09-26 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ ^a ^b «Donostia Zinemaldia» sansebastianfestival (Noiz kontsultatua: 2020-06-22).
↑ «ARTICLE: Viggo Mortensen gets nude for 'Eastern Promises' fight scene (The Virginian-Pilot - HamptonRoads.com/PilotOnline.com)» web.archive.org 2007-10-12 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ ^a ^b (Gaztelaniaz) «Edad, biografía de Viggo Mortensen» Last.fm (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ (Ingelesez) «Viggo Mortensen in Witness» Brego.net 1985-02-01 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
↑ (Gaztelaniaz) RTVE.es, Noah Benalal |. (2020-09-24). «Seis cosas que no sabías de Viggo Mortensen» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

Kanpo estekak

Viggo Mortensen aktorearen IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)

Datuak: Q171363
Multimedia: Viggo Mortensen / Q171363

Artikulu hau New Yorkeko estatuko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[#1-1] «IGN: Viggo Mortensen & Buckethead» web.archive.org 2008-07-24 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[2] «Biografia de Viggo Mortensen» www.biografiasyvidas.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[3] (Gaztelaniaz) Zorrilla, Mikel. (2020-12-08). «'El señor de los anillos': Viggo Mortensen comenta una escena nunca vista de la trilogía en la que Aragorn "estaba afeitado y embellecido"» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[4] (Gaztelaniaz) Caviaro, Juan Luis. (2011-11-24). «'Promesas del Este', otra buena película de David Cronenberg» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[5] (Gaztelaniaz) Zorrilla, Mikel. (2016-09-19). «Hablamos con Viggo Mortensen y Matt Ross por el estreno de 'Captain Fantastic'» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[6] (Gaztelaniaz) «El palmarés completo del 68 Festival de Cine de San Sebastián» El Diario Vasco 2020-09-26 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[:0-7] «Donostia Zinemaldia» sansebastianfestival (Noiz kontsultatua: 2020-06-22).

[8] «ARTICLE: Viggo Mortensen gets nude for 'Eastern Promises' fight scene (The Virginian-Pilot - HamptonRoads.com/PilotOnline.com)» web.archive.org 2007-10-12 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[#2-9] (Gaztelaniaz) «Edad, biografía de Viggo Mortensen» Last.fm (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[10] (Ingelesez) «Viggo Mortensen in Witness» Brego.net 1985-02-01 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[11] (Gaztelaniaz) RTVE.es, Noah Benalal |. (2020-09-24). «Seis cosas que no sabías de Viggo Mortensen» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]