Ataujia
Ataujia metalezko azal batean gubilez eginiko ildo batean zilarrezko edo urrezko hariak txertatzearen artisau teknika bat da, damaskinatuaren aurrekaria.[1][2]
Izena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ataujia at-tawsiya hitz arabiarretik dator (adornatzea); Errenazimendu garaian teknika asko hedatu zen, eta horren erakusgarri dira beste hizkuntzetan ere gorde izan diren zenbait arkaismo: tausia (italiarrez), atauxia (katalanez), tauchie (frantsesez), ataujía (espainiarrez), tauschierung (alemanez), tauxia (portugesez), eta tauzóvani (txekiarrez).[3]
Teknika
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ataujia zurgintzan erabiltzen den tarazea lanaren parekoa da, baina metalean eginik. Hau da: oinarrizko metal batean jangune bat egitea, jangune hori beste metal batez betetzeko.[4][5]
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zelten garaitik erabilia bazen ere,[6] Al Andalus garaian indar handia hartu zuen, batez ere Toledon, arte hispaniar-arabiarraren ezaugarri bihurtzeraino.[2] XVI. mendean oraindik ezaguna zen,[1] baina gerora galdu egin zen. XIX. mendean artisau eibartarrek berreskuratu eta hobetu zuten,[7] teknika berriari damaskinatu izena emanez.[8] Azken honen hedapenarekin, ataujia hitza damaskinatuaren sinonimotzat hartzeko joera zabaldu da, baina espezialistek oraindik teknika biak ongi bereizten dituzte.[9]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b «ARMAS DE CAZA - HUNTING GUNS: Página 1 - EL GRABADO, sus diferentes técnicas artesanales» ARMAS DE CAZA - HUNTING GUNS (Noiz kontsultatua: 2019-06-29).
- ↑ a b Larrañaga, Ramiro. El damasquinado de Eibar. .
- ↑ (Gaztelaniaz) «ATAUJÍA» Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras (Noiz kontsultatua: 2019-06-29).
- ↑ Salin, Édouard. (1951). «Les techniques de la damasquinure en Gaule mérovingienne» Gallia 9 (1): 31–52. doi: . (Noiz kontsultatua: 2019-07-04).
- ↑ (Gaztelaniaz) AGUIRRE SORONDO, Antxon. (2008-07-18). «María Asunción Nogués. Damasquinado: Historia» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-29).
- ↑ «Ve stopách předků - Keltoi - Boiohaemum - Boios Jak žili Keltové, Germáni, Slované, archeologie a archeoparky - 3.27 Kovotepectví - techniky - Tauzování» www.keltoi.cz (Noiz kontsultatua: 2019-07-04).
- ↑ (Gaztelaniaz) Alonso, Juan Luis. (2009-03-15). «El damasquinado o damasquino de Toledo» Leyendas de Toledo (Noiz kontsultatua: 2019-06-29).
- ↑ «ataujia | Eibarko euskara» www.eibarko-euskara.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-29).
- ↑ Laffineur, Robert. (1974). «L'incrustation à l'époque mycénienne» L'Antiquité Classique 43 (1): 5–37. doi: . (Noiz kontsultatua: 2019-07-04).