Atxinsk
Atxinsk | |||
---|---|---|---|
| |||
Geografia | |||
Hiriburua | 56°16′54″N 90°30′14″E | ||
Azalera | 103 km² | ||
Administrazioa | |||
Demografia | |||
Biztanleria | 2.300 | ||
Dentsitatea | 22,33 bizt/km² | ||
Historia | |||
Sorrera data: 1683 | |||
Bestelako informazioa | |||
Ordu eremua | ikusi
| ||
adm-achinsk.ru |
Atxinsk (errusieraz: Ачинск[1]) Krasnoiarsk Kraia-ko hiria da; Errusian, Siberia hegoaldean, Txulim ibaiaren eskuin ertzean dago, Ob ibaiaren ibaiadarrean, aintziraz jositako taiga eskualde batean; Krasnoiarsk, kraiaren hiriburua, mendebaldetik 160 km-ra dago, eta, 2009an, 110.336 biztanle zituen.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Atxinsk Raioneko historiako kokaleku zaharrenetako batean egindako ikerketek erakutsi dute jendea K.a. 28.000-20.000 urteen inguruan bizi zela han. Gordailu horietako batzuk hiriaren ekialdetik 2 km eskasera daude.
Egungo hiria 1683ko uztailaren 25ean sortu zen Chulim ibaiaren gaineko pasabidearen puntu bat defendatzeko. Tokiaren izena Atxi edo Atxigi tribu turkiarrengatik dator. Lehenengo gotorlekua (ostrog) egurrezko oholesi altuak zituen plaza karratu gisa eraiki zen. Txokoetan, talaiak zeuden. Hasieran, soldadu-taldeak 15 kosako zituen. 1710ean, gotorleku berria eraiki zuten Atxinka ibaiaren eskuinaldean, Txulimekin bateratzean. 1782an, hiri estatusa jaso zuen. Garrantzi handia hartu zuen transiberiar trenbidearen eraikuntzarekin, Txinarekin negozio gune garrantzitsu bihurtuz. Ondorengo garapena, neurri batean, inguruko lignito-gordailuen ustiapenari eta trenbide-pasagune gisa duen posizioari zor dio. 1930ean, dekulakizazio prozesuan, Atxinsk ingurua deportazio lehen lekuetako bat izan zen.
Armategi militarraren eztanda
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2019ko abuztuan, herriak leherketa bat jazo zuen armategi militar batean (errusieraz: 60-й Инженерно-Сапёрный Берлинский Краснознамённый полк, в/ч 12202), Kamenka herritik gertu[2].
Demografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1897 | 1939 | 1959 | 1962 | 1967 | 1970 |
---|---|---|---|---|---|
6.700 | 32.500 | 50 300 | 60.000 | 69.000 | 97.000 |
1973 | 1979 | 1989 | 1998 | 2002 | 2008 |
106.000 | 116.900 | 121 572 | 123 300 | 118 744 | 110 838 |
Ekonomia eta garraioa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hiriko enpresa nagusiak aluminio ekoizteko fabrika eta petrolio findegi bat dira.
Hiria komunikazio gune bat da, transiberiar trenbidearekin, eta M51, Novosibirsk - Irkutsk, errepide nazionalean dago. Atxinsken hasten da Khakasia Errepublikara doan autobidea. Bigarren mailako bi trenbide abiatzen dira Atxinsketik: bata, hiriaren iparraldeko eskualderako, Lesosibirsk aldera, egurra garraiatzeko, eta, bigarrena, Abakanekin, Khakasia hiriburuarekin, lotzen duena.
Hiriak ibai portua eta aireportua ditu. 1967az geroztik, Atxinsk hiru lineadun tranbia sare batek zerbitzatzen du.
Galeria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Atxinsk (А́чинск) Chulim ibaiaren mapan,
-
Atxinskeko tren geltokia
-
Geltokia, 1890eko hamarkadan
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Datu klimatikoak (Atxinsk (1991-2020)) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 4.8 | 6.0 | 16.5 | 29.0 | 34.8 | 35.3 | 37.2 | 34.1 | 31.0 | 24.2 | 13.8 | 6.1 | 37.2 |
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | -11.7 | -8.0 | -0.5 | 8.4 | 16.7 | 22.9 | 24.7 | 21.9 | 14.6 | 6.2 | -4.2 | -9.5 | 6.8 |
Batez besteko tenperatura (ºC) | -15.3 | -12.2 | -5.1 | 3.1 | 10.4 | 16.8 | 19.0 | 16.2 | 9.4 | 2.2 | -7.6 | -13.0 | 2 |
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -18.3 | -15.5 | -9.0 | -1.1 | 5.3 | 11.7 | 14.1 | 11.8 | 5.6 | -0.7 | -10.5 | -16.1 | -1.9 |
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -59.9 | -45.4 | -42.1 | -27.9 | -19.2 | -3.8 | -0.5 | -2.8 | -10.0 | -34.1 | -45.8 | -48.3 | -59.9 |
Pilatutako prezipitazioa (mm) | 17 | 14 | 16 | 25 | 42 | 64 | 59 | 70 | 52 | 40 | 34 | 29 | 462 |
Iturria: Погода и климат[3] |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia, alfabeto zirilikoz idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema, 156. araua
- ↑ Взрывы на территории воинской части в Красноярском крае. Главное, Tass-en webgunean, 2021-04-25ean kontsultatua
- ↑ «
平年 値 (年 ・月 ごとの値 )主 な要素 » (en ruso). Weather and Climate (Погода и климат). Consultado el 16 de noviembre de 2021.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Áchinsk |
- Hiriaren webgunean (Errusieraz)
- Atxinski buruzko informazioa (Errusieraz)