Bingen Zupiria

Bingen Zupiria
	; (2017) Irudi gehiago
; Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburua
; Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea
; Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailburua
Bizitza
Jaiotza	Hernani, 1961 (62/63 urte)
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	kazetaria, politikaria eta filosofoa
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Eusko Alderdi Jeltzalea

Bingen Zupiria Gorostidi (Hernani, Gipuzkoa, 1961) euskal herritar kazetari eta politikaria da, 2024ko ekainetik aurrera Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburua dena. Euskal Telebistan hasi zuen bere ibilbidea 1983an eta 1985 eta 1989 bitartean, albistegietako editore izatera iritsi zen. 1990eko hamarkadan Eusko Jaurlaritzako Prentsa Bulegoko zuzendaria eta Lehendakaritzako komunikazio-arduraduna izan zen, Jose Antonio Ardanza lehendakariarekin. 1999tik 2009ra ETBko zuzendaria izan zen, eta 2012tik 2016ra Deia egunkariko zuzendaria. 2016an Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailburu izendatu zuen Iñigo Urkulluk. 2020tik aurrera, Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea ere izan zen III. Urkullu gobernuan. 2024ko ekainean, Imanol Pradales lehendakariaren gobernuan Segurtasun sailburu kargua hartu zuen.^[1]

Lehen urteak

Hernanin jaioa, Urumea ikastolan egin zituen unibertsitate aurreko ikasketak: bertako lehen promozioko ikaslea izan zen.^[2] Filosofia eta Letretan lizentziatu zen Deustuko Unibertsitatean, Euskal Filologian espezializatua. 1984an lizentziatu zen, Bikain kalifikazioarekin. 2002an, Enpresa Kooperatiben Zuzendaritzan masterra gauzatu zuen Mondragon Unibertsitatean.^[3]

"Miren eta Bingen" musika taldeko kidea izan zen, Miren Etxanizekin batera.^[4] Bikoteak euskal musika tradizionala jotzen zuen, Zupiriak panderoa eta Etxanizek, trikitixa.^[5] Taldeak Euskadiko Trikitilari Gazteen Txapelketa irabazi zuen 1981ean, eta Txapelketa Nagusian finalista izan zen 1982an.^[6]^[7] Lau urtez jardun zuten eta 1982an, album bat kaleratu zuten, IZ diskoetxearekin.^[8]

Ibilbidea

1983an kazetari ibilbidea hasi zuen Euskal Irrati Telebistan. Hasieran Zopa Haundi sukaldaritza programako aurkezlea eta erreportaria izan zen, eta gero lehiaketa programa bat ere aurkeztu zuen.^[9]^[2] Ondoren, ETBko albiste zerbitzuetan editore eta aurkezle gisa egin zuen lan. ETB1eko Gaur egun aurkeztu zuen 1984tik 1985era, eta bertako zein ETB2ko Teleberri albistegiaren editorea izan zen 1986 eta 1989 bitartean.^[9]^[10]

1989ko iraila eta 1999ko urtarrila bitartean, Eusko Jaurlaritzako Prentsa Bulegoko zuzendaria eta Lehendakaritzako komunikazio-arduraduna izan zen, Jose Antonio Ardanza lehendakariaren gobernuetan. 1999ko martxoan EITBra itzuli zen, Euskal Telebistako albistegietako erredaktore buru gisa. Handik bi hilabetera, 1999ko maiatzean, ETBko zuzendari izendatu zuten. Hamar urtez aritu zen postu horretan, 2009ra arte, 2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen ondoren eratutako gobernuak kargutik kendu zuen arte. Urtebetez, 2008tik 2009ra, EITBko zuzendari nagusia izan zen jardunean, Andoni Ortuzar ordezkatuz.^[11]

2005etik 2007ra EITBk eta Deustuko Unibertsitateak antolatutako Komunikazio masterraren zuzendaria izan zen. Bi urtez irakasle bisitaria izan zen Mondragon Unibertsitatean, 2007tik 2009ra, Ikus-entzunezko Komunikazioko Graduko azken urteko ikasleen Kalitatea ikasgaian. Euskal Herriko Unibertsitatearen Komunikazio Korporatibo masterrean eta Berrikuntza eta Ezagutzaren Kudeaketa masterrean ere irakasle izan zen.^[12]

2009ko udan Mugaldekoak telesailaren gidoiak gainbegiratzen egin zuen lan. EITBko zuzendaritza utzi ondoren, 2009ko azarotik aurrera, Giza Quest edo G-Quest enpresako zuzendaria izan zen. Enpresa horrek Bilbon zuen egoitza, eta marketin estrategikoa, ikerketa eta komunikazioa lantzen zituen.^[13] Deia egunkariko zutabegilea (Hitzaren kupela tartean) eta Cadena Ser irratiko La Ventana Euskadi saioko kolaboratzailea ere izan zen.^[12]

2012an Deia egunkariko zuzendari izendatu zuten, Iñigo Camino ordezkatuz.^[14] 2016an utzi zuen postua, Iñigo Urkullu lehendakariak Kultura eta Hizkuntza Politika sailburu izendatu zuenean bere bigarren gobernuan.^[15] 2020ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen ondoren, Zupiriak sail beraren ardura izaten jarraitu zuen Urkulluren hirugarren gobernuan, eta gobernuaren bozeramaile izatera ere igaro zen, Josu Erkorekaren lekua hartuz.^[16]

2024ko ekainean Imanol Pradales lehendakariak gobernu berria eratu zuen. Urkulluren azken gobernuko hiru kidek baino ez zuten jarraitu jauraritza berrian, horien artean Zupiriak. Segurtasun sailburu izatera igaro zen, Josu Erkoreka ordezkatuz.^[17]

Bizitza pertsonala

Bixente Zupiriaren semea da, Hernaniko Santa Barbara Elkarteko presidente izandakoa.^[2]^[18] 18 urte zituenetik Bilbon bizi da.^[2] Aintzane Bolinagarekin ezkonduta dago, EITBko albistegietako editorea.^[19] Bikoteak bi seme eta alaba bat ditu.^[20]

Erreferentziak

↑ «Hauek dira Pradalesen exekutiboa osatuko duten sailburuak» EITB 2024-06-22 (Noiz kontsultatua: 2024-06-23).
↑ ^a ^b ^c ^d Zugasti Arizmendi, Arantzazu. (2005). «Bingen Zupiria, Euskal Telebistako zuzendari hernaniarra» (pdf) Hernaniko Urtekaria (Hernaniko Udala): 6-10..
↑ (Gaztelaniaz) Irekia, Eusko Jaurlaritza. (2009). «Bingen Zupiria Gorostidi CV» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ «Trikitixa gazte eta kaletarra» Argia (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ «Bingen Zupiria eta Agus Barandiaran, pandero eta trikitilari bikote berria» EITB Euskal Irrati Telebista (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ «Soinuaren hotsa - Txapelketak» trikitixa.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ «Soinuaren hotsa - Bikoteak» trikitixa.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ (Gaztelaniaz) «Miren eta Bingen» www.soinuenea.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ ^a ^b «Zupiria Gorostidi, Bingen - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ Irekia, Eusko Jaurlaritza. (2020). (pdf) Bingen Zupiria Gorostidi CV. .
↑ (Gaztelaniaz) «Zupiria, el colaborador de Ardanza que vuelve al Gobierno tras dirigir medios» El Diario Vasco 2016-11-24 (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ ^a ^b «Bingen Zupiria, nuevo Director del Deia» www.infoperiodistas.info (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ Erredakzioa. «Bingen Zupiria izango da martxotik 'Deia' egunkariko zuzendaria» Berria (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ (Gaztelaniaz) «Bingen Zupiria sustituirá a Iñigo Camino como director de Deia» Diario de Noticias de Navarra (Editorial Iparragirre) 2020-02-18.
↑ «Sailburuak» Berria 2016-11-25.
↑ Begiristain, Edurne. «Gotzone Sagardui izango da Osasun sailburua, eta Josu Erkoreka Segurtasunekoa» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-09-08).
↑ «Pradalesen Jaurlaritzak hamabost sailburu izango ditu, inoiz baino gehiago» Berria 2024-06-22 (Noiz kontsultatua: 2024-06-23).
↑ «Historia - Sociedad Recreativa Santa Barbara Elkartea» www.elkartea.com (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ (Gaztelaniaz) «El PP critica que ETB nombre editora de informativos a la mujer del consejero de Cultura» El Correo 2017-07-19 (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).
↑ «Bingen Zupiria hunkitu egin da anaien eta seme-alaben mezuekin» EITB Euskal Irrati Telebista (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

Kanpo estekak

Bingen Zupiriaren Curriculuma irakurgai

Datuak: Q12255259
Multimedia: Bingen Zupiria / Q12255259

Aurrekoa Cristina Uriarte	Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailburua 2016ko azaroaren 28a - gaur egun	Ondorengoa Karguan
Aurrekoa Josu Erkoreka	Eusko Jaurlaritzako bozeramailea 2020ko irailaren 8a - gaur egun	Ondorengoa Karguan

[1] «Hauek dira Pradalesen exekutiboa osatuko duten sailburuak» EITB 2024-06-22 (Noiz kontsultatua: 2024-06-23).

[:0-2] Zugasti Arizmendi, Arantzazu. (2005). «Bingen Zupiria, Euskal Telebistako zuzendari hernaniarra» (pdf) Hernaniko Urtekaria (Hernaniko Udala): 6-10..

[3] (Gaztelaniaz) Irekia, Eusko Jaurlaritza. (2009). «Bingen Zupiria Gorostidi CV» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[4] «Trikitixa gazte eta kaletarra» Argia (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[5] «Bingen Zupiria eta Agus Barandiaran, pandero eta trikitilari bikote berria» EITB Euskal Irrati Telebista (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[6] «Soinuaren hotsa - Txapelketak» trikitixa.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[7] «Soinuaren hotsa - Bikoteak» trikitixa.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[8] (Gaztelaniaz) «Miren eta Bingen» www.soinuenea.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[:2-9] «Zupiria Gorostidi, Bingen - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[10] Irekia, Eusko Jaurlaritza. (2020). (pdf) Bingen Zupiria Gorostidi CV. .

[11] (Gaztelaniaz) «Zupiria, el colaborador de Ardanza que vuelve al Gobierno tras dirigir medios» El Diario Vasco 2016-11-24 (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[:1-12] «Bingen Zupiria, nuevo Director del Deia» www.infoperiodistas.info (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[13] Erredakzioa. «Bingen Zupiria izango da martxotik 'Deia' egunkariko zuzendaria» Berria (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[14] (Gaztelaniaz) «Bingen Zupiria sustituirá a Iñigo Camino como director de Deia» Diario de Noticias de Navarra (Editorial Iparragirre) 2020-02-18.

[15] «Sailburuak» Berria 2016-11-25.

[16] Begiristain, Edurne. «Gotzone Sagardui izango da Osasun sailburua, eta Josu Erkoreka Segurtasunekoa» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-09-08).

[17] «Pradalesen Jaurlaritzak hamabost sailburu izango ditu, inoiz baino gehiago» Berria 2024-06-22 (Noiz kontsultatua: 2024-06-23).

[18] «Historia - Sociedad Recreativa Santa Barbara Elkartea» www.elkartea.com (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[19] (Gaztelaniaz) «El PP critica que ETB nombre editora de informativos a la mujer del consejero de Cultura» El Correo 2017-07-19 (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[20] «Bingen Zupiria hunkitu egin da anaien eta seme-alaben mezuekin» EITB Euskal Irrati Telebista (Noiz kontsultatua: 2021-04-21).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

	Eusko Jaurlaritza (2016-2020)
Iñigo Urkullu (Lehendakaritza) Josu Erkoreka (Gobernantza Publikoa eta Autogobernua / Bozeramailea) • Arantza Tapia (Ekonomiaren Garapena eta Azpiegiturak) • Beatriz Artolazabal (Enplegua eta Gizarte Politikak) Iñaki Arriola (Ingurumena, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza) • Pedro Azpiazu (Ogasuna eta Ekonomia) • Cristina Uriarte (Hezkuntza) • Jon Darpon eta Nekane Murga (Osasuna) Alfredo Retortillo eta Sonia Pérez (Turismoa, Merkataritza eta Kontsumoa) • Bingen Zupiria (Kultura eta Hizkuntza Politika) Estefania Beltran de Heredia (Segurtasuna) • Maria Jesus San Jose (Lana eta Justizia)

	Eusko Jaurlaritza (2020-2024)
Iñigo Urkullu (Lehendakaritza) Josu Erkoreka (Lehen lehendakariordea, Segurtasuna) • Idoia Mendia (Bigarren lehendakariordea, Enplegua eta Lana) Olatz Garamendi (Gobernantza eta Autogobernua) • Arantxa Tapia (Ekonomiaren Garapena, Jasangarritasuna eta Ingurumena) • Pedro Azpiazu (Ekonomia eta Ogasuna) • Jokin Bildarratz (Hezkuntza) Iñaki Arriola (Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioak) • Gotzone Sagardui (Osasuna) • Beatriz Artolazabal (Berdintasuna, Justizia eta Gizarte Politikak) Bingen Zupiria (Kultura eta Hizkuntza Politika eta bozeramailea) • Javier Hurtado (Turismoa, Merkataritza eta Kontsumoa)

	Eusko Jaurlaritza (2024-2028)
Imanol Pradales (Lehendakaritza) Ibone Bengoetxea (Lehenengo lehendakariordea, Kultura eta Hizkuntza Politika) • Mikel Torres (Bigarren lehendakariordea, Ekonomia, Enplegua eta Lana) Noël d'Anjou (Ogasuna eta Finantzak) • Maria Ubarretxena (Gobernantza, Administrazio Digitala eta Autogobernua eta bozeramailea) Mikel Jauregi (Industria, Trantsizio Energetikoa eta Jasangarritasuna) • Bingen Zupiria (Segurtasuna) • Begoña Pedrosa (Hezkuntza) • Denis Itxaso (Etxebizitza eta Hiri Agenda) Alberto Martinez (Osasuna) • Nerea Melgosa (Ongizatea, Gazteria eta Erronka Demografikoa) • Susana Garcia (Mugikortasun Jasangarria) • Juan Ignacio Pérez (Zientzia, Unibertsitateak eta Berrikuntza) Javier Hurtado (Turismoa, Merkataritza eta Kontsumoa) • Amaia Barredo (Elikadura, Landa Garapena eta Arrantza) • Maria Jesus San Jose (Justizia eta Giza Eskubideak)