Gula (mitologia)
| Gula (mitologia) | |
|---|---|
 | |
| Ezaugarriak | |
| Sexua | emakumezkoa |
| Baliokideak | Bau (en)  , Ninisina (en) , Nintinugga (en) eta Ninkarrak (en) |
| Familia | |
| Aita | Anu |
| Ezkontidea(k) | Ninurta |
| Seme-alabak | Ninazu (en) |
Gula (sumerreraz: 𒀭𒄖𒆷) Mesopotamiako jainkosa izan zen, sendaketaren jainkosa eta Ninurtaren emaztea izan zena. Bere animalia sinbolikoa txakur sakratua izango zen, ondoan irudikatzen zitzaiona eta sendatzea ekarriko zuen mezulari eta elementu gisa jardungo zuena. "Ama Handia", "Ama Gula" edo "Bizitzaren Andrea" epitetoak ere bazituen.
Ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Baba jainkosaren ezaugarri berak izango zituen, baina badirudi biak jatorriz independenteak izan zirela. Babaren izena ohikoagoa da garairik zaharrenean, eta Hammurabiren ondorengo aldian, Gula, hartu zuen.
Gerraren jainkoak, Ninibek (Ninurta), eguzkiaren jainko txikiagoen kultuak xurgatu zituenez, bi izenek jainko ezberdinen ezkontideak irudika ditzakete. Dena dela, bien nolakotasunak berdinak dira, eta biek izendapen sinonimoak egiten dituzte Niniben emazte gisa. Isin hirian, non bere gurtza-gune nagusia izan zuen, E-galmaj tenplu sakratuaren esparrua Pabilsag hiriko jaunari ematen zitzaion ezkontide. Zazpi seme-alaba izan zituen, eta horien artean Damu nabarmentzen zen, Isinen gurturiko sendabidearen eta berraragitzearen jainkoa, eta Ninazu, sendatzearen eta azpimunduaren jainkoa.
Uholde Handiaren ondoren, Gulak gizateriari "bizi-arnasa" ematen lagundu zuen. Izendapen honek bi jainkosen ezaugarri nagusia ere azpimarratzen du, sendagailuena (edo mediku funtzioena). "Mediku handia" esaten zitzaion askotan, eta, beraz, gaixotasunetako sufrimenduak arintzera bideratutako erritual eta konjuruetan bereziki nabarmentzen zen. Hala ere, gobernarien eskubideak zapaltzen zituztenak edo pozoiekin gaizki jokatzen zutenak madarikatzeko ere hel egiten zuten.
Niniben kasuan bezala, jainkosaren gurtzak leku nabarmena du Umman, Shirgullan eta Nippurren. Bere senarrarekin harreman estua duen arren, bere kabuz ere babesa erregutzen zioten, eta, beraz, Babilonia eta Asiriako jainkosa gehienek baino independentzia handiagoa zuen. Otoitz-gutunetan eta ereserkietan ere aipatzen zuten, eta batzuetan itunetan eta lege-kodeetan ere.
Mugen babesle gisa, leku nabarmenean agertzen da orube edo kudurru babiloniarrak mugatzen dituzten harrizko hilarrietan, eta estatua batek irudikatzen du, beste jainko eta jainkosa batzuk beren santutegiek, animalia sakratuek edo armek bakarrik deskribatzen zituztenean. Garai neobabiloniarrean, bere gurtzak leku nabarmena zuen oraindik, eta Nabukodonosor II.ak Borsippa hiriko E-zidako barruti sakratuen barruan hiru kapera edo santutegi aipatu zituen, gutxienez, baita haren omenezko tenplu bat ere, Babilonian.
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- George A. Barton, The Problem of the Origin and early History of the Deity Nin-Ib (Nin-Urta, Nin-Urash). Journal of the American Oriental Society 46, 1926.
- C. J. Mullo-Weir, Four Hymns to Gula, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 1, 1929.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q1028642
 | ||
|
Artikulu hau mitologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |