Himeji gaztelua
Himeji gaztelua | |
---|---|
UNESCOren gizateriaren ondarea | |
three great castles 100 Fine Castles of Japan Japan's Top 100 Cherry Blossom Spots | |
Kokapena | |
Estatu burujabe | Japonia |
Japoniako prefekturak | Hyōgo |
Core city of Japan | Himeji |
Kokapen fisikoa | Harima Plain (en) |
Ur-masa | Senba River (en) |
Koordenatuak | 34°50′22″N 134°41′37″E / 34.8394°N 134.6936°E |
Historia eta erabilera | |
Kontserbazio-zaharberritzea | 2010eko apirila - 2015eko martxoaren 27a |
Eraikuntza | 1580 |
Expansion | 1601 |
Jabea | Japoniako Gobernua |
Erabilera | domain office (en) |
Arkitektura | |
Estiloa | Japanese castle architecture (en) |
Azalera | 107 ha |
Gizateriaren ondarea | |
Irizpidea | (i) eta (iv) |
Erreferentzia | 661 |
Eskualdea[I] | Asia eta Ozeania |
Izen-ematea | 1993 (XVII. bilkura) |
[https://www.himejicastle.jp/ Webgune ofiziala | |
|
Himeji gaztelua (japonieraz
Gaztelu hau sarri agertzen da japoniar telebistan fikziozko telesail eta filmeen eskenategi bezala, Tokioko Edo gazteluak gaur egun ez baitu Himeji gazteluak duenaren pareko dorre nagusirik. Himeji hiri barnean bertan oso erabilia den erreferentzia puntu bat da, gaztelua bera muino baten tontorrean kokatuta dagoenez, hiriaren zati handi batetik ikusi baitaiteke.
Himeji gaztelua Himeji hiriko iparraldeko zatian kokatua dago, Himeyama eta Sagiyama mendien gainean eraikia, eta bere giroa aro feudalarekin lotua duen Japoniako toki gutxietako bat da.
Gaztelu honen historia Erdi Aroan abiatzen da, Akamatsu klanak Himeyama mendian gaztelu bat eraiki zuenean (iritzi ezberdinak dauden arren. Sengoku aroaren amaieran Toyotomi Hideyoshi daimyōaren gazteluetako bat bihurtu zen, eta ondoren, Edo Aroan Himeji domeinuaren gobernu feudalaren egoitza izan zen, hasiera batean Ikeda klanarena eta jarraian Honda eta Sakai klanetako fudai daimyōena. Meiji aroan Japoniako Armada Inperialaren egoitza bat bihurtua izan zen, Infanteriako 10. Erregimenduak okupatu zuelarik. Garai honetan zehar gaztelua botatzea pentsatu zen, baina hau eta beste batzuk gobernuaren finantzaketaren bidez mantentzeko bultzatu zen. Ozeano Bareko Gerran su bonbak erori ziren dorre nagusiko (tenshukaku) goi solairuaren gainean, baina bonba hauek ez zuten eztanda egin, gertakari honen ondoren gaztelua kaltegabe mantentzea ia miraria izan zelarik.
Gaur egun gaztelua bere dorre nagusiak osatzen du (
Toki hau jidaigeki (drama historikoa) telesailen eta Sengoku eta Edo aroetan girotutako filmeen eskenategi bihurtu da bere giroa dela eta, eta aipaturiko giroei buruzko erreferentzia irudi bezala erabili da.
Etimologia eta izenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Dorre nagusia kokatuta dagoen muinoa Himeyama deitzen da, eta Nishi-no-marua kokatuta dagoena Sagiyama. Himeyama mendia (
Himeji gazteluak hartzen duen Hakuro-jō (
- Sagiyama muinoaren izenagatik, bertan kokatuta baitago gaztelua
- Gazteluaren hormak estaltzen dituen eta bere edertasuna ematen dion igeltsu zuriagatik
- Inguru hartan bizi diren lertxunengatik (horien artean zuriak)
- Okayama gazteluarekin kontrastea egiteko, U-jō (
烏 城 , literalki "belearen gaztelua") bezala ezagutzen dena eta horma beltzak dituena.
Gaztelu hau Shirasagi-jō bezala ere ezagutzen da (
Gazteluak jaso dituen beste izen berezi batzuk honako hauek dira:
- Shusse-jō (
出世 城 , literalki "gaztelu nabarmena"): Izena Toyotomi Hideyoshi daimyōaren gaztelu bat izateagatik eta posizio nabarmenki estrategiko bat lortzeagatik jaso zuen.
- Fusen no shiro (
不戦 の城 , literalki "gerraren aurkako gaztelua"): Bere defentsa gotorragatik jaso zuen, kanpoko etsaiak erasorik egitea eragotzi zuena.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Himeji gazteluaren gotorlekuak Nanbokuchō aroan dute jatorria, zehazki 1346an, Akamatsu Sadanorik gotorlekua eraikitzea agindu zuenean. Istorio hau Himeji hiriak eta Himeji-jōshi (
Himeji San'yōdo bidearen goi ibilguko toki estrategiko batean zegoen, eta ondorioz, Kuroda klana eta Toyotomi Hideyoshi toki hartako jauntxo feudal bihurtu ziren. Edo aroan, Ikeda Terumasaren agintaldian eraiki zen dorre nagusia. Terumasa zein bere ondorengoak shinpan daimyōtzat hartuak izan ziren, Tokugawa shogunerriarekin senidetutako daimyōak alegia, eta fudai daimyō edo maila altuko daimyō bezala oinordekotzazko posizio bat lortu zuten, gaztelua eta inguruko tokiak gobernatuz. Ondoren, gazteluaren agintea tozama daimyōetara pasa zen, Tokugawa shogunerriaren "etsaiak" zirenak, aroa amaitu arte mantenduz.
Muromachi eta Azuchi-Momoyama aroak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Esan bezala, gazteluaren historia Nanbokuchō aroan hasten da, Akamatsu klaneko Akamatsu Norimura 1336an, Kenmu Berrezarpenaren erorketaren eta Ashikaga shogunerria boterera iristearen alde egin ondoren Harima probintziako shugo izendatua izan zenean. Norimura budista porrokatua zen eta Shōmyō tenplua (Shōmyō-ji) eraiki zuen Himeyama mendiaren oinean. Agintean bere bigarren semea zen Sadanorik ordeztu zuenean, honek, 1346 inguruan gotorleku bat eraiki zuen mendiaren tontorrean. Klan honek okupatu zuen eraikina 1441ean erori zen arte, Kakitsu Gerran garaituak izan zirenean. Yamana klanak laburki okupatu zuen Ōnineko gerraraino (1467-1477) Hosokawa klanak ahuldu zuenean, Akamatsu klanak gotorlekua birkonkistatzea lortzea eragin zuena.
XVI. mendearen lehen erdian, handik gertu, Himeji inguruan Gochaku gaztelua eraiki zen, Kodera klanak okupatu zuena, Akamatsu klanaren zergaria zena eta Harimako lautada inguruan eragin handiagoa sortzen ari zena. Arrazoi horregatik Kuroda Shigetakak gaztelu berri bat eraiki zuen Himeyama mendiaren tontorrean. Shigetakak jatorrizko gotorlekuaren edukia handitzea pentsatu zuen, tokia berreraikiz eta gaztelu bat eraikiz, Himeyama mendiaren topografia probestuz.
1573 arte gaztelua Kuroda klanak okupatu zuen, Shigetakaren semea zen Kuroda Mototakaren eta haren biloba zen Kuroda Yoshitakaren komandante bezala nabarmendu zirenak. 1576an gaztelua Toyotomi Hideyoshik okupatu zuen, Oda Nobunagaren aginduetara zegoena. Yoshitakak Nobunagaren basailu bihurtzea erabaki zuen, Harima eta Chugōku inguruan Kuroda klanaren boterea sendotuz, zenbait guduren ondoren Kodera eta Mōri klanak deseginez.