Nara
Nara | |||
---|---|---|---|
core city of Japan (en) | |||
Administrazioa | |||
Herrialdea | Japonia | ||
Uhartea Eskualdea Prefektura | Honshu Kansai Nara | ||
Alkatea | Motonobu Nakagawa (en) | ||
Izen ofiziala | |||
Jatorrizko izena | |||
Posta kodea | 630-8580 | ||
Geografia | |||
Koordenatuak | 34°41′06″N 135°48′17″E / 34.685°N 135.80478°E | ||
Azalera | 276,84 km² | ||
Mugakideak | Iga (en) , Kizugawa (en) , Kasagi (en) , Seika (en) , Minamiyamashiro (en) , Ikoma, Yamatokoriyama (en) , Tenri (en) , Sakurai (en) , Uda (en) eta Yamazoe (en) | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 352.377 (2021eko martxoaren 1a) −7.933 (2015) | ||
Dentsitatea | 1.273 bizt/km² | ||
Informazio gehigarria | |||
Sorrera | 1898ko otsailaren 1a eta 1889ko apirilaren 1a | ||
Telefono aurrizkia | 742 | ||
Ordu eremua | UTC+09:00 | ||
Hiri senidetuak | Versailles, Canberra, Gyeongju (en) , Toledo, Xi'an, Yangzhou, Tagajō (en) eta Kōriyama | ||
http://www.city.nara.nara.jp/ www.city.nara.nara.jp |
Nara (japonieraz:
Etimologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hainbat teoria daude Nara izenaren jatorria azaltzeko.
- Nihon Shoki liburuan idatzitakoa: Narasu aditzak "lautada bihurtu" esan nahi du. Sujin enperadorearfen garaian soldaduen mendialdean zeuden errebeldeak gainditu eta basoa soildu (lautu) zuten. Mendi hauei Narayama deitu zitzaien, mendi laua, eta honek eman zion beranduago izena hiriari.
- Kunio Yanagida folkloristak dioena: Teoria onartuena da. Nara izenak "aldapa txikiko lurra" esan nahi du. Kanji idazkerako sinboloek frogatzen omen dute teoria hau.
- Yoshida Togo linguistak dioena: Nara haritz japoniarraren izena da. VIII mendean zuhaitz hau bazela forgatu da.
- Matsuoka Shizuo linguistak dioena: Korearrez Nara hitzak "nazioa"edo "erresuma" esan nahi du.
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Nara prefeturaren iparraldean dago, Kyoto prefeturarekin eta Mie prefeturarekin muga egiten duelarik. Guztira 276.84 km²-ko azalera dauka. Hiriak Heijō jauregia zenaren ekialdea hartzen du, garai hartan hiriburuaren kanpoaldea zena.
Punturik altuena Kaigahirayama mendia da, 822 metro, eta baxuena Ikeda-cho barrutian dago, 56'4 metrotan.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Datu klimatikoak (Nara (1981~2010)) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 18.9 | 23.9 | 25.9 | 30.5 | 32.7 | 35.8 | 37.3 | 39.3 | 36.9 | 32.0 | 26.8 | 21.7 | 39.3 |
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.7 | 9.6 | 13.4 | 19.8 | 24.1 | 27.2 | 30.8 | 32.6 | 28.2 | 22.2 | 16.5 | 11.4 | 20.4 |
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | −0.2 | −0.1 | 2.3 | 7.4 | 12.5 | 17.5 | 21.8 | 22.6 | 18.8 | 12.1 | 6.4 | 1.9 | 10.3 |
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | −7.0 | −7.8 | −5.0 | −2.4 | 1.4 | 7.3 | 12.2 | 12.8 | 7.7 | 2.3 | −2.6 | −6.6 | −7.8 |
Pilatutako prezipitazioa (mm) | 49.6 | 63.3 | 103.2 | 97.7 | 143.5 | 188.8 | 165.1 | 111.8 | 163.3 | 111.1 | 71.4 | 47.3 | 1316.1 |
Prezipitazio egunak (≥ 0.5 mm) | 7.9 | 7.9 | 12.3 | 10.6 | 11.3 | 12.9 | 11.8 | 8.6 | 11.5 | 9.8 | 8.3 | 7.7 | 120.6 |
Elur egunak (≥ 1 mm) | 1.4 | 1.9 | 0.8 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.7 | 4.8 |
Eguzki orduak | 116.7 | 115.5 | 147.4 | 180.3 | 184.8 | 143.5 | 162.7 | 205.4 | 150.3 | 154.5 | 134.5 | 127.3 | 1822.9 |
Hezetasuna (%) | 69 | 69 | 68 | 65 | 69 | 75 | 77 | 74 | 77 | 77 | 76 | 72 | 72.3 |
Iturria (1): Japoniako Meteorologia-Elkartea[1] | |||||||||||||
Iturria (2): Japoniako Meteorologia-Elkartea (errekorrak)[2] |
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ez da ezagutzen noiz populatu zen Narako harana baina III-IV menderako Yamato probintzia (gaur egungo Nara prefeturaren eremua) Japoniako politikaren erdigunea zen. Orain Nara dagoen lurraldean Asuka-kyō (
VIII mendean monje budistek gobernu inperialean eragin nahi izan zuten eta 784 urtean Kammu enperadoreak budisten influentziatik urruti egongo zen toki berria aukeratu zuen, gaur egungo Kyoto ondoan dagoen Nagaoka-kyō eta 794ean Heian-kyō (
1185 urtean Minamoto no Yoritomo shogunak Kamakura shogunerria eskuratu zuenean bere Fujiwara arbasoen Kōfuku-ji tenplua babestu zuen eta Tōdai-ji-rekin batera Nara bi tenpu indartsu hauen inguruan haziz joan zen. 1336tik aurrera ordea hegoaldeko eta iparraldeko (Kōfuku-ji) jauntxoen artean botere eta kontrol goseak ezegonkortasuna ekarri zuen, eta hirian hasi zena Yamato probintzia guztira hedatu zen Sengoku Aroan. XVII mendetik aurrera Tokugawa shogunerriak zuzenean gobernatu zuen Nara eta istiluak bukatu egin ziren.
XVIII mendean industria eta merkataritzaren garapenarekin Yamato probintzia osoa aberatsa zen Osaka prefeturan sartu zen. 1887an Nara prefetura banatu egin zen Osakatik eta Nara hiri modernoa 1898ko otsailaren 1ean eratu zen.
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gizateriaren Ondarea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1998an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituen tenplu eta santutegiak Aintzinako Narako monumentu historikoak izenpean.
-
Tōdai-ji tenplua.
-
Kōfuku-ji tenplua.
-
Gangō-ji tenplua.
-
Yakushi-ji tenplua.
-
Tōshōdai-ji tenplua.
-
Kasuga-taisha santutegia.
Besterik
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Saidai-ji tenplua.
-
Enjō-ji tenplua.
-
Ryōsen-ji tenplua.
-
Nara parkea.
-
Nara Tokae jaialdia Nara parkean.
-
Isuien lorategiak.
Hiri senidetuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Canberra (Australia)
- Gyeongju (Hego Korea)
- Toledo (Espainia)
- Versailles (Frantzia)
- Xi'an (Txina)
- Yangzhou (Txina)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Japoniako Meteorologia-Elkartea.
平年 値 (年 ・月 ごとの値 ). . - ↑ Japoniako Meteorologia-Elkartea.
観測 史上 1~10位 の値 (年間 を通 じての値 ). .
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Japonieraz)(Ingelesez) Narako webgune ofiziala