زبان‌های کارتوِلی یا قفقازی جنوبی (به گرجی: ქართველური ენები (kartveluri enebi)) یک خانوادهٔ زبانی مربوط به منطقهٔ قفقاز است. زبان‌های این خانواده در گرجستان، روسیه، آمریکا، ترکیه، ایران و برخی مناطق اروپا پراکنده‌است. بیشتر گویشوران این زبان را مردم گرجی تشکیل می‌دهند. زبان‌های کارتولی به دلیل صرف پیچیده و نظام‌های صیغه، شناخته شده‌اند.[۱]
زبان سوانی:(سوانی:ლუშნუ ნინ، lušnu nin) حدود۳۵٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ گویشور دارد و عمدتاً در گرجستان و آبخازیا پراکنده‌اند.
زبان‌های کارتو-زان:
زبان گرجی:(ქართული ენა، kartuli ena) حدود ۱۵ میلیون گویشور در سراسر جهان دارد که بجز کشور گرجستان در ایران، ترکیه و روسیه و کانادا و آلمان و یونان گویشورانی دارد. همچنین شماری از آنان به‌صورت مهاجر در ایالات متحده آمریکا، اسراییل و اتحادیه اروپا بسر می‌برند.
Boeder, W. (2002). Speech and thought representation in the Kartvelian (South Caucasian) languages. In: Güldemann, T. ، von Roncador, M. (Eds.), Reported Discourse. A Meeting-Ground of Different Linguistic Domains. Typological Studies in Language, vol. 52. Amsterdam/Philadelphia: Benjamins, pp. ۳–۴۸.
Dalby, A. (2002). Language in Danger; The Loss of Linguistic Diversity and the Threat to Our Future. Columbia University Press.
Fähnrich, H. & Sardzhveladze, Z. (2000). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (in Georgian). Tbilisi.
Farshid Delshad (2010) Georgica et Irano-Semitica, Studies on Iranian and Semitic Loanwords in Classical Georgian, Philological Approaches towards Historical-Comparative Linguistics, Deutscher Wissenschafts-Verlag (DWV) Baden-Baden.
