صلیب بازار

صلیب بازار (انگلیسی: Market cross مارکت کراس) یا به زبان اسکاتس مرکات کراس (mercat cross) سازه‌ای است که برای مشخص کردن میدان بازار در شهرهای بازاری استفاده می‌شد. از لحاظ تاریخی در این شهرها حق یا امتیاز برپایی کسب‌وکار دائمی را یک پادشاه، اسقف، یا بارون اهدا می‌کرد. پیشینهٔ صلیب‌های بازار به سازه‌های ایستای تک و مستقل در قرون وسطای آغازین (های کراس) می‌رسد که معمولاً با جزئیات ظریفی تراشیده می‌شدند و از قرن هفتم میلادی نمونه‌های آن در شهرهای اروپایی پیدا شد. گیبینز و کانینگهام باور داشتند که اصالت صلیب بازار به سازه‌های سنگی ایستادهٔ پیش از تاریخ (سنگ‌افراشتها) می‌رسد. یافته‌های باستان‌شناسی این نظریه را تأیید می‌کند، به‌گونه‌ای حتی که در بسیاری از موارد اولیه سنگ‌افراشته‌های کهن با تراشیده شدن صلیب یا آویختن پرچم یا سپر منقش به صلیب تبدیل به صلیب بازار شده‌اند.^[۱] جرج ویلیامز صلیب بازار را «شاهد الهی» بر تراکنش‌های مالی در بازارهای اولیهٔ جهان می‌داند. برخی محققان نیز صلیب بازار را با نمادشناسی نرینگی و مردانگی، اقتدار الهی، یا ارتباط بین زمین و آسمان مرتبط دانسته‌اند.

صلیب‌های بازار را می‌توان در بیشتر شهرهای بازاری بریتانیا دید. مهاجران بریتانیایی چنین صلیب‌هایی را با خود به شهرهای دنیای نو بردند و نمونه‌های آن را می‌تواند در کانادا و استرالیا دید. شکل این سازه‌ها از مارپیچ، ابلیسک، و صلیب سنگی تراشیده به ویژه در شهرهای بازاری کوچکی چون استالبریج دورست تا سازه‌های تزئین شده عظیم مانند صلیب چیشستر یا صلیب بازار مالمزبری متغیر است. برخی صلیب‌های بازار نیز از چوب ساخته شده بودند، که نمونه آن را در ویندام می‌توان دید.