یاران چه غریبانه
«یاران چه غریبانه» یا «غریبانه» یا «یاران» یکی از ترانههای مربوط به جنگ ایران و عراق است.
یاران چه غریبانه، رفتند از این خانه/ هم سوخته شمع ما، هم سوخته پروانه
بشکسته سبوهامان، خون است به دلهامان/ فریاد و فغان دارد، دردیکش میخانه
هر سوی نظر کردم هر کوی گذر کردم/ خاکستر و خون دیدم، ویرانه به ویرانه
افتاده سری سویی، گلگون شده گیسویی/ دیگر نبود دستی، تا موی کند شانه
تا سر به بدن باشد، این جامه کفن باشد/ فریاد اباذرها، ره بسته به بیگانه
لبخند سروری کو، سر مستی و شوری کو/ هم کوزه نگون گشته، هم ریخته پیمانه
آتش شده در خرمن، وای من و وای من/ از خانه نشان دارد، خاکستر کاشانه
ای وای که یارانم، گلهای بهارانم/ رفتند از این خانه، رفتند غریبانه[۱]
تاریخچه
[ویرایش]پرویز بیگی حبیبآبادی این شعر را پس از آزادسازی خرمشهر سرود. داستان سرودن «غریبانه» به نقل از او چنین است: «من در آذر سال ۱۳۶۰ همراه با جمعی از شاعران به جنوب کشور سفر کردم و زمانیکه وارد خرمشهر شدم؛ با مشاهده اوضاع شهر پس از حمله دشمن این غزل را سرودم. دیدن اجساد کشتهشدگان در کامیونهای ارتشی و دیدن سربازان و زخمیها در شهرهای خرمشهر و آبادان مرا تحت تأثیر قرار داده بود و من این شعر را در نیم ساعت سرودم.»[۲][۳] این ترانه ابتدا توسط مهدی سلحشور و بعد توسط حسامالدین سراج و غلام کویتیپور و صادق آهنگران اجرا شد. این ترانه در چند فیلم سینمایی و چند نمایشنامه خوانده شد.[۴][۵]
بازخوانی در تیتراژ فیلم ویلاییها
[ویرایش]کویتیپور این ترانه را برای تیتراژ پایانی فیلم ویلاییها بازخوانی کرد.[۶][۷]
منابع
[ویرایش]- ↑ یزدان سلحشور (۹ بهمن ۱۳۸۶). «گذری بر آثار سرآمدان شعر انقلاب اسلامی (۷): پرویز بیگی حبیب آبادی: غریبانههای شاعر انقلاب و جنگ». روزنامه ایران- شماره ۳۸۴۹. صص. ص ۱۸.
- ↑ «جنگ و تولد یک اثر هنری/ شعر معروف «یاران چه غریبانه...» چرا و چگونه سروده شد؟ - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۴.
- ↑ «آنچه درباره آلبوم «غریبانه» کویتی پور نمی دانستید | شاعرش کیست و این شعر چگونه سروده شد؟». همشهری آنلاین. ۲۰۲۳-۰۹-۲۶. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۴.
- ↑ «ماجرای سرودن غزل "یاران چه غریبانه …"». مشرقنیوز.
- ↑ ««غریبانه» چگونه سروده شد؟». مشرقنیوز.
- ↑ ««یاران چه غریبانه» دوبارهخوانیِ یک نوستالوژیِ قدیمی». مشرقنیوز.
- ↑ «بشنوید/ چند نوای ماندگار؛ از «شیار ۱۴۳» تا «اخراجیها»». ایسنا. ۲۰۲۳-۰۹-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۴.