Citerea

Citerea
	Κύθηρα (el)
Localización
	36°15′27″N 22°59′51″L / 36.2575, 22.9975
Estado	Grecia
Axencia gobernamental	administración descentralizada de Ática
Periferias	Periferia de Ática
Unidades periféricas	unidade periférica das Illas
Concello	concello de Kythira
Poboación
Poboación	3.973 (2011) (14,3 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Illas Xónicas
Superficie	277,746 km²
Medición	16 () × 29 () km ;
Bañado por	Mar Exeo e Mar Xónico
Altitude	506 m
Identificador descritivo
Código postal	801 00
Fuso horario	UTC+02:00, horario estándar; UTC+03:00, horario de verán
Páxina web	kythira.gr

Citera (ou Citerea) grego Kythera, latín Cythera, italiano Cèrigo é unha illa grega nas Illas Xónicas, na prefectura do Ática e ao suroeste do Peloponeso. A extensión da illa é de 284 Km² e ten 5.000 habitantes. Na época do rococó creouse unha imaxe de citerea como lugar de libertinaxe. Como reflexo diso o pintor Watteau pintou o "Embarque a Citerea". Tamén é un dos nomes da deusa Afrodita na mitoloxía grega.

Ten uns 30 km de longa por 15 de ancho, pero é irregular.

Pero foi un estado independente e non se atoparon moedas insulares e só algunhas de fóra (romanas e bizantinas).

O seu nome atribúese a Citeros, o fillo de Fénix e tamén lla chamou Porfirs ou Porfirusa. Foi centro do culto a Afrodita, que a mitoloxía fai nacer na illa levada polas ondas. A illa produce viño e mel.

Historia

Historia antiga

Os fenicios tiveron unha factoría que comerciaba coa costa de Laconia. Logo da conquista dórica dependeu de Argos xunto coa costa de Laconia do Peloponeso oriental. Nun momento posterior e non datado pasou aos espartanos que a gobernaron por medio dun maxistrado anual que levaba o título de Cytherodice, e tiña guarnición espartana. Na guerra do Peloponeso, o xeneral ateniense Nicias ocupóu a illa (-424) desde a que atacou a costa de Laconia. Neste tempo a illa tiña tres ciutadades: Scandeia, Citera de mar e Citera de terra; 10 trirremes de Nicias ocuparon Scandeia e as outras 50 desembarcaron preto de Citera de mar e ocuparon esta e despois a Citera de terra. Scandeia é probablemente a actual Citera ou Cerigo; alí había un lugar para desembarcar que se chamaba Foénicos (segundo Xenofonte) e que probablemente estaba na desembocadura do actual regato Avlémona e a vila deste nome, que polo seu nome cabe supor que foi o lugar do antigo establecemento fenicio. A uns 5 km ven os restos dunha cidade, hoxe chamada Paleópolis, seguramente Citera de terra, onde estaba o templo de Afrodita.^[1]

Os atenienses perdérona no 413 a.C., pero no 393 a.C. recuperouna Conón, inmediatamente logo da batalla naval de Cnido. Permaneceu en poder de Atenas ata a dominación romana.

Dominio romano

Durante o mandato de Augusto, este cedeuna como propiedade privada a Euricles. No 365 foi arrasada por un terremoto.

O templo de Afrodita foi centro do culto pagán ata finais do século IV e os emperadores Teodosio I (379-395) e Arcadio (395-408), intentaron extirpar estes cultos sen éxito. O lugar de Kastri xurdiu no século V e foi habitado ata a menos o século VII, en que foi abandonado polos ataques dos eslavos (que no 623 xa desembarcaran en Creta). E os árabes chegaron cara ao 651 e no 655 atacaron Creta). Tres igrexas existen destes ano: Aghios Panteleimon na montaña de Palaiokastro, Aghios Kosmas e Damianos, e Aghios Georgios tou Bounou (que despois foi mosteiro).

Abandono e soberanía bizantina

A illa permaneceu abandonada e ata a triunfal expedición bizantina dirixida por Stravrakios ao centro e sur de Grecia no 783 non se comezou a restaurar o dominio bizantino, pero non parece que tampouco houbese establecementos permanentes militares ata despois de que Creta fose reconquistada no 961. Osios Theodoros, que visitou a illa en tempos de Romano II (959-963) non atopou ningún. Theodoros morreu como ermitán na illa nunha igrexa que atopou no centro; outro acompañante, Antonio, que era moi grande, houbo de marchar pola falta de comida. O corpo de Theodoros foi achado por visitantes do Peloponeso e os déspotas de Esparta ordenaron enterralo no que foi a orixe do mosteiro de Osios Theodoros.

Os Eudaimonoioannis de Monemvàsia e os Venieri

A finais do século XII que a familia Eudaimonoioannis tivo a illa como propiedade privada; esta familia xunto cos Mamonades e os Sophianoi, dominaban en Monemvasia e aguantaran o asedio dos normandos en 1147. No 1204 Citera non foi mencionada na repartición do Imperio, pero se dá por suposto que estaba dentro da zona veneciana; no 1205 aínda estaba gobernada por Nikolaos Eudaimonoioannis, pero no 1207 foi nomeado marqués (Marquese dei Cèrigo, o nome italiano Cerigo deriva do eslavo Tzerígo) o patricio veneciano Marco Venieri (que como tamén tiña terras en Creta preferiu vivir alí). Pero non por iso acabouse o poder da familia Eudaimonoioannis; no 1238 os Venieri e os Eudaimonoioannis enlazaron por matrimonio (a filla de Nikolaos e o fillo de Marco, Bartolomeo Venieri) e Nikolaos cedeu a illa como dote á súa filla.

No 1248 a cidade de Monemvasia, de quen nominalmente aínda dependía a illa foi tomada polos venecianos e franceses logo de tres anos de asedio, e iso fixo diminuír a influencia da familia grega, e os Venieri, ocupados en Creta, non se preocuparon dela. Logo de 1261 coa recuperación de Constantinopla, os emperadores bizantinos tomaron posesión da illa sen oposición, sen dúbida pola submisión voluntaria do seu gobernador, un membro da familia dos Eudaimonoioannis. No 1275 un enviado de Venecia chegou a Citera, que era gobernada por un oficial bizantino de nome Paulus Savastos, (?homine domini Imperatoris et capitaneus dicti loci Cedrigi') que era membro da familia dos Monoioannis, unha rama dos Eudaimonoioannis. Nos anos 80 estivo na illa Licarios, gran duque da frota bizantina, polo que de feito o dominio veneciano non se exerceu ata que en 1309 os Venieri, con outro enlace matrimonial, conseguiron controlar outra vez a illa. Os catro netos de Bartolomeo Venieri dividiron a illa en 24 feudos, e quedaron seis cada un; a illa enteira foi asignada a un deles como marquès (Nicolò Venieri), pero excluía a área de Palaipolis (Kastri) e as terras próximas a Kapsali que quedaron indivisas. Os habitantes foron convertidos en servos e a illa usada só como base contra os cataláns entón inimigos de Venecia.

Pronto uns piratas turcos establecéronse na illa e levaron un continxente de 900 soldados desde Creta para expulsalos. Tamén os venecianos levaron alimentos para os habitantes; as relacións entre os Venieri e Venecia empeoraron progresivamente porque os Venieri permitían a piratería contra os aliados de Venecia e pola falta de cooperación na guerra contra Xénova; cando no 1354 os Venieri pediron unha licenza de exportación concedéuselles só a metade do solicitado, os Venieri convertéronse en oposición ao goberno da República e favoreceron a revolta en Creta e a proclamación en Creta da República de San Titus (1363). Pero a derrota dos rebeldes derivou nun maior control veneciano das posesións nos mares Exeo e Xónico. Os catro irmáns Venieri foron depostos e 11 dos 24 feudos fóronlles confiscados; a illa foi declarada posesión veneciana administrada por un gobernador ou Castellani. Establecéronse posicións fortificadas en Kapsali, Mylopotamos e especialmente en Palaiochora, (a cidade grega onde está Aghios Demetrios, fundada polos Eudaimonoioannis antes do 1205) e os portos de Kapsali e Aghios Nikolaos (Avlemon) foron reforzados, e quixeron levantar un castelo á beira de Aghios Georgios, que nunca foi construído.

Dominio veneciano

A partir do 1301 Citera era sede dun obispado ortodoxo dependente de Monemvàsia (o Chysobullon), e o dominio veneciano directo desde o 1365 non cambiou a liberdade relixiosa dos gregos, pero pronto o bispo converteuse no protopapas, título equivalente a delegado episcopal. No século XV os bispos recuperaron o seu título.

Cuandos os turcos conquistaron o Peloponeso no 1461, Korone, Modone, Monemvàsia e Citera permaneceron en mans de Venecia, e os venecianos dominaron a illa sen un inminente perigo turco ata o 1537 cando foi ocupada polos otomans dirixidos por Barbarroxa e algunhas cidades foron destruídas (entre elas Palaiochora que tiña máis de sete mil habitantes e era sede do bispo). Miles de cativos foron feitos polos otománs e vendidos como escravos e os seguintes gobernadores venecianos, fixeron chamamentos para o establecemento de colonos, pero non conseguiron recuperar a situación. Monemvasia caeu en mans dos otománs en 1540 e o castellani de Cerigo ofreceu aos seus habitantes reacollerse na illa, pero moi poucos fixérono e case todos marcharon a Creta, Chipre, Cefalonia ou Corfú. No 1540 os bispos recibiron o dereito exclusivo de ordenar sacerdotes en Creta. Ao final do século XVI o bispo Maximos Margounios foi un famoso erudito grego, teólogo, poeta e escritor. No 1715 os turcos desembarcaron en Citera e ocuparon unha parte da illa, pero se retiraron no 1718.

Gobernadores (Castellani e Proveditori)

1698 - 1700 Marcantonio Trevisano
1700 - 1702 Marco dá Riva
1702 - 1704 Teodoro Trevisano
1704 - 1708 Nicolò Bondú
1708 - 1710 Marco Venier
1710 - 1712 Domenico Quirini
1712 - 1714 Angelo Foscarini
1714 - 1716 Sebastiano Marcello
1716 - 1719 Giovanni Quirini
1719 - 1721 Marcantonio Bono
1721 - 1724 Girolamo Bolini
1724 - 1726 Paolo Donato
1726 - 1729 Marino Donato
1729 - 1731 Nicolò Venier
1731 - 1733 Jacopo Bragadino
1733 - 1735 Antonio Marin
1735 - 1737 Scipione Boldu
1737 - 1739 Giuseppe Barbaro
1739 - 1741 Pietro Falier
1741 - 1744 Marcantonio Trevisano
1744 - 1746 Matteo Soranzo
1746 - 1748 Francesco-Antonio Paruta
1748 - 1751 Pietro-Maria dá Mosto
1751 - 1753 Gianfrancesco Gritti
1753 - 1755 Giorgi Loredano
1755 - 1757 Pietro Donato
1757 - 1759 Cesar dá Riva
1759 - 1761 Lodovico Morosini
1761 - 1763 Alessandro Bollani
1763 - 1766 Giovan-Paolo Pasta
1766 - 1768 Pietro Semitecolo
1768 - 1770 Leonardo Bono
1770 - 1772 Lorenzo Sorazo
1772 - 1774 Vincenzo Diedo
1774 - 1776 Maroco Cicogna
1776 - 1778 Antonio Dondolo (primeira vegada)
1778 - 1781 Pietro Marcello
1781 - 1783 Vincenzo Bembo
1783 - 1786 Davidde Trevisano
1786 - 1788 Antonio Pasqualigo
1788 - 1790 Giovannandrea Catti
1790 - 1792 Antonio Dondolo (segona vegada)
1792 - 1794 Francesco Dei Mosto
1794 - 1796 Vincenzo Cornaro
1796 - 1797 Jacopo Soranzo

Franceses e británicos

No 1797 pasou a Francia e foi incluída nas provincias Ilíricas. No 1798 a illa foi outra vez arrasada por un terremoto. Desde o 1800 formou parte da República das Sete Illas e logo da segunda ocupación francesa (1807-1809), foi ocupada polos británicos en outubro de 1809 e en 1815 integrada na República das Illas Xónicas. Coas illas xónicas pasaron a Grecia en 1864.

Tempos modernos dentro de Grecia

No 1903 outra vez foi teatro dun devastador terremoto. No 1917 unha efémera administración autónoma instaláronse na illa durante a confusión da guerra, pero a soberanía grega nunca estivo en discusión. Na segunda guerra mundial a illa foi ocupada polos alemáns. A resistencia organizouse sobre todo en Potamos e foi liberada polos partisanos o 4 de setembro de 1944. A illa continuou perdendo poboación pola emigración e nos anos oitenta eran só tres mil persoas, pero ultimamente o turismo fixo que se recupere levemente.