Գուլնազար Կելդի
Գուլնազար Կելդի տաջ.՝ Гулназар Келдӣ / گلنظر کلدی / Gulnazar Keldi | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 20, 1945 |
Ծննդավայր | Դարդար, Ayni District, Q4476477?, Տաջիկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Վախճանվել է | օգոստոսի 13, 2020[1] (74 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Դուշանբե, Տաջիկստան |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, լրագրող և գրող |
Լեզու | տաջիկերեն |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Տաջիկստան |
Կրթություն | Տաջիկստանի ազգային համալսարան (1966) |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն և Տաջիկստանի գրողների միություն |
Պարգևներ | |
Gulnazar Keldi Վիքիպահեստում |
Գուլնազար Կելդի (Գուլնազար Կելդիև, տաջ.՝ Гулназар Келдӣ / گلنظر کلدی / Gulnazar Keldi, սեպտեմբերի 20, 1945, Դարդար, Ayni District, Q4476477?, Տաջիկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 13, 2020[1], Դուշանբե, Տաջիկստան), տաջիկ բանաստեղծ, լրագրող։ Տաջիկստանի ժողովրդական բանաստեղծ։ ԽՍՀՄ և Տաջիկստանի գրողների միության անդամ, Տաջիկստանի լրագրողների միության անդամ։ Հայտնի որպես Տաջիկստանի Ազգային հիմնի բառերի հեղինակ (Ռուդաքիի անվան պետական մրցանակ, 1995 թ.): Մի շարք ազգային մրցանակների դափնեկիր։ Տաջիկստանի ազգային մեջլիսի պատգամավոր։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գուլնազար Կելդին ծնվել է 1945 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Տաջիկական ԽՍՀ Լենինգրադի մարզի (այժմ՝ Սոգդիյան մարզ) Ֆալգարսկի շրջանի (այժմ՝ Այնիյան շրջանի) Դարդար լեռնային գյուղում[2][3], Կելդի Միրզոևի (ծնվ. 1906 թ.) և Լոլա Միրզոևայի (ծնվ. 1906 թ.) ընտանիքում։
1966 թվականին ավարտել է Տաջիկստանի պետական համալսարանի գրականության և լեզվի ֆակուլտետը։ Ավարտելուց անմիջապես հետո սկսել է աշխատել որպես թղթակից, իսկ ավելի ուշ`որպես «Комсомоли Тоджикистон» (Տաջիկստանի Կոմերիտմիություն) երիտասարդական թերթի գլխավոր խմբագրի տեղակալ։ 1968 թվականին Կելդիևը դարձել է Տաջիկստանի ԽՍՀ ժուռնալիստների միության անդամ։ 1973 թվականին զբաղեցրել է «Садои шарк» («Արևմուտքի ձայն») գրական ամսագրի տեղակալի պաշտոնը։ 1975-1977 թթ. Աֆղանստանում եղել է խորհրդային մասնագետների թարգմանիչ։ 1977 թվականին վերադարձել է «Садои шарк» գրական ամսագիր, մինչև 1991 թվական եղել է ամսագրի ղեկավար։
1991 թվականից հանդիսանում է «Адабиёт ва санъат» («Գրականություն և արվեստ») շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր[4]։ Լրագրողի աշխատանքին զուգահեռ գրում է բանաստեղծություններ։ Նրա առաջին հրատարակած ստեղծագործությունը տաջիկերեն բանաստեղծությունների ժողովածուն էր՝ «Расми сарбози» («Ինքնասպանություն»), հրատարակվել է 1969 թվականին, որին հաջորդել են «Дастархон» (1972), «Нардбон» (1975), «Агба» (1978), «Пахно» (1981), «Лангар» (1983), «Пай дарё» (1985), «Чашми нигин» (1988), «Табхола» (1992) բանաստեղծական ժողովածուները, ռուսերեն՝ «Ուլուգբեկի աստղը» (1981 թ.) և «Անմիտ աղբյուր» (1986) ժողովածուները, որոնք լույս են տեսել «Խորհրդային գրող» հրատարակչության կողմից, ինչպես նաև «Թթենու ստվեր» (1989), հրատարակված Դուշանբեում։ 1988 թվականին Դուշանբեում լույս է տեսել պարսկական գրաֆիկայի բանաստեղծությունների ժողովածուն`«Тахти Рустам»: 1973 թվականին Գուլնազար Կելդին դարձել է ԽՍՀՄ և Տաջիկստանի գրողների միության անդամ։ Կելդիևը տաջիկերեն է թարգմանել Մարինա Ցվետաևայի, Ռիմմա Կոկկովայի, Միխայիլ Սվետլովի, Ռոբերտ Ռոժդեստվենսկու, Նիկոլայ Գումիլյովի, ինչպես նաև Միխայիլ Լերմոնտովի բանաստեղծությունները և պոեմները։ Տաջիկստանում անցկացված երկարատև մրցույթի արդյունքում Կելդիևը դարձել է Տաջիկստանի պետական օրհներգի (1994 թ.) բառերի հեղինակը։ Հանդիսանում է նաև աշխարհի տաջիկների օրհներգի հեղինակ (1996)։ Բանաստեղծի ստեղծագործության բազմակողմանի հաստատումը նրա ստեղծած երկու պիեսներն են, առաջինը՝ «Мансури Халладж», որը պատմում է մի մարդու մասին, ով 10-րդ դարում դուրս եկավ հրապարակ և ասաց. «Ես եմ Աստվածը» և դաժանորեն սպանվեց։ Երկրորդը`«Итот Газзали», նվիրված է հայտնի հոգևորական գիտնականին, որը հաղթել է Օմար Խայամին, Ալ-Ֆարաբիին, Նիզամուլկային[5]։
Ստեղծագործություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- "Расми сарбозӣ" (1969)
- "Дастархон" (1972)
- "Нордбон" (1975)
- "Ағба" (1978)
- "Паҳно" (1981)
- "Лангар" (1983)
- "Пайи дарё" (1985)
- "Чашми нигин" (1988)
- "Табхола" (1992)
- “Туву хубиву раъноӣ”
Պարգևներ, մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Տաջիկստանի «Լենինյան կոմերիտմիության» մրցանակ (1985 թ.)
- Թուրսուն-Զադեի անվան մրցանակ (1991 թ.)
- Ռուդաքիի անվան պետական մրցանակ օրհներգի բառերի ստեղծման համար (1994 թ.)
- Տաջիկստանի ժողովրդական բանաստեղծ (1995 թ.)
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Տաջիկական գրականության անթոլոգիա։ Երևան։ ՀԳՄ հրատարակություն։ 2009։ ISBN 978-9939-58-036-4
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://asiaplustj.info/ru/node/286048
- ↑ Sobir, Bozor (1996). "Three Tajik Poets". World Literature Today. 70.
- ↑ Soviet Literature. Foreign Languages Publishing House. 1981. p. 188. Retrieved 27 May 2013.
- ↑ Eastern Europe, Russia and Central Asia 2004. Europa Publications. 2003. p. 460. ISBN 978-1-85743-187-2.
- ↑ Шоирони Тоҷикистон / Душанбе / 1999
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գուլնազար Կելդի» հոդվածին։ |
|
- Սեպտեմբերի 20 ծնունդներ
- 1945 ծնունդներ
- Օգոստոսի 13 մահեր
- 2020 մահեր
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Տաջիկ բանաստեղծներ
- Տաջիկստանի ժողղովրդական բանաստեղծներ
- ԽՍՀՄ գրողներ
- ԽՍՀՄ լրագրողներ
- 20-րդ դարի բանաստեղծներ
- Խորհրդային բանաստեղծներ
- Խորհրդային լրագրողներ
- Բանաստեղծներ այբբենական կարգով