იოანე VII (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)

იოანე VII გრამატიკოსი Πατριάρχης Ιωάννης Ζ΄ Γραμματικός
83-ე კონსტანტინოპოლის პატრიარქი
21 იანვარი, 837 — 4 მარტი, 843
ეკლესია:	კონსტანტინოპოლის მართლმადიდებელი ეკლესია
წინამორბედი:	ანტონ I
მემკვიდრე:	მეთოდე I
გარდაცვალება:	არაუგვიანეს 867

პატრიარქი იოანე VII გრამატიკოსი (ბერძ. Πατριάρχης Ιωάννης Ζ΄ Γραμματικός; დ. ? — გ. არაუგვიანეს 867) — კონსტანტინოპოლის პატრიარქი 837-843 წლებში.

იოანე VII-ის ბიოგრაფიული მონაცემები ურთიერთსაწინააღმდეგოა. მისი ხატმებრძოლური მოღვაწეობის გამო ბიზანტიური ისტორიოგრაფია მასზე დამახინჯებულ ცნობებს გვაწვდის. მიიჩნევა, რომ იგი წარმოშობით სომეხი იყო. წყაროების უდიდესი ნაწილი მას კონსტანტინოპოლის მაცხოვრებლად მიიჩნევს, თუმცა მისი მოღვაწეობიდან გამომდინარე ფიქრობენ, რომ იგი სომხური წარმომავლობისაა, რადგან IX საუკუნეში ხატმებრძოლთა უმეტესობა სომხები იყვნენ.

814 წლიდან ხდება ბიზანტიის იმპერატორ ლეონ V-ის ნდობით აღჭურვილი პირი. მას შემდეგ, რაც 815 წელს პატრიარქი ნიკიფორე ხატთაყვანისცემის გამო გადაასახლეს, იმპერატორი ცდილობდა პატრიარქის ტახტზე დაესვა იოანე, მაგრამ სინკლიტიკებმა უარი უთხრეს მისი ახალგაზრდა ასაკის გამო. 837 წელს აირჩიეს პატრიარქად. 842 წელს იმპერატორ თეოფილეს გარდაცვალების შემდეგ მის წინააღმდეგ, როგორც ხატმებრძოლთა მოკავშირე, დაიწყო გამოძიება. დედოფალმა თეოდორამ შესთავაზა ხატთაყვანისცემის აღიარება ან წინააღმდეგ შემთხვევაში დაეტოვებინა პატრიარქის ტახტი. იოანემ უარი განაცხადა, რის გამოც გადაასახლეს.

იოანეს გარდაცვალების თარიღი უცნობია. მისი მემკვიდრე გახდა მეთოდე I, რომელიც სასტიკად აკრიტიკებდა იოანეს 843-844 წწ. დაწერილ ნაწარმოებში „მართლმადიდებლობის ტრიუმფი“.

ლიტერატურა

• Gouillard J. Fragments inédits d’un antirrhétique de Jean le Grammairien // Revue des études byzantines. — 1966. — Т. 24. — С. 171–181.
• Gero S. John the Grammarian, the Last Iconoclastic Patriarsh of Constantinople. The Man and the Legend // Byzantina. — 1974–1975. — Т. 3–4. — С. 25–35.
• Lilie R.-J., C. Ludwig, Th. Pratsch, I. Rochow. Prosopographie der Mittelbyzantinischen Zeit. Erste Abteilung (641–867). — Berlin, 1998. № 3199.
• Lemerle P. Le Premier humanisme byzantin. Notes et remarques sur enseignement et culture à Byzance des origines au Xe siècle. — Paris, 1972 (Bibliothèque Byzantine: Études 6). — С. 135-147.