سارایەڤۆ
سارایەڤۆ
ساراژەڤۆ  | |
|---|---|
| ساراژەڤۆ | |
 | |
 ئالا  جۆاتئۆ فئا رمس | |
سارایەڤۆ ل سەر نەخشەیێ | |
  سارایەڤۆ | |
| کۆۆردینات: 43°51′23″بک 18°24′47″ره / 43.85639°بک 18.41306°ره | |
| دەولەت | بۆسنیائوو حەرزەگۆڤینا، کۆمارا یووگۆسلاڤیایێ یا سۆسیالیستئا فەدەرال، کەیانیا یووگۆسلاڤیایێ، Iندەپەندەنت ستاتەئۆ ف جرۆاتا، کەیانیا یووگۆسلاڤیایێ، ستاتەئۆ ف سلۆڤەنەس، جرۆاتسئا ند سەربس، ئیمپەراتۆریائا وستریا-مەجارستانێ، ئیمپەراتۆریائۆ سمانی،ئا وسترۆ-حونگاران رولە ن بۆسنائا ند حەرزەگۆڤنا |
| ل بەشائی داری |
|
| پایتەختا |
|
| دەمائا ڤابوونێ | 1462 |
| ئیداری | |
| • شارەدار | بەنژامنا کارć (2021–) |
| قادا رووەردێ | |
| • گشتی | 141.5 کم2 (546 سق م) |
| بلنداهی | 518 م (1699 فت) |
| نفووس | 275.524 (2013) |
| دەم |
|
| کۆدا تەلەفۆنێ | 033 |
| مالپەر | ووو |
بگوهێرە - ویکیدانەیێ بگوهێرە | |
سارایەڤۆ (ب بۆسنی: ساراژەڤۆ; ب کرلی: Сарајево) پایتەختێ بۆسنیائوو حەرزەگۆڤینا، فەدەراسیۆنا بۆسنیائوو حەرزەگۆڤنا ( فەدەراجژا بۆسنە حەرجەگۆڤنە، فبح)،ئوو کانتۆنا سارایەڤۆیێئە . ل باژێر 291.422 کێس پێک تێنەئوو ل ڤالاگەهێ مەزن 555.000 کێس ن. باشوورێ-رۆژهلاتا باژێر Iستۆčنۆ ژ هێلائی داریا کۆمارا سەربی دە یە.
د سالا 1238/39ان دە ل سەرئا ڤاکرنا کاتەدرالا سانت پەتەر د بەلگەیا پادشاهیا کرۆاتیئوو مەجاری بéلا Iڤ جارا یەکەم بەهسا روونشتگەهەکە سلاڤی یا ب ناڤێ ڤرهبۆسنا هاتیە کرن.[1] ژ سالا 1463ان پێ ڤە، ب دەستپێکا دەستهلاتداریائۆ سمانی یا د بن دەستێ Iسا-بەگ Iسهاکۆڤچ، بۆسناکی کو بوو مسلمان، باژار بەرفرەه بوو. د داویا سەدسالا 15ان دە، والییەکی ترک ل قراخا ملژاجکا روونشتگەها خوەئا ڤا کر. دەمەک شووندا، باژارێ سارایبۆسنووئا ن بۆسنا سەرا کو زوو گەش دبوو، ناڤێ وێ سارایێ (قەسرا ترکان) لێ کرن. تێگەها سەراگلۆ ژی ب سارâیئا ن ژی سارای ۆڤا یا ترکی رە تێکلدارئە .[2]
دئی مپەراتۆریائۆ سمانی دە ساراژەڤۆ ژ سالا 1850ان ڤر ڤە پایتەختا پارێزگەها بۆسنیایێ بوو. د سالا 1878ان دە باژارئوو تەڤاهیا وەلێت ژ هێلا مۆنارشیائا وستریا-مەجارستانێ ڤە هاتە داگرکرن.[1]
د 28ێ هەزیرانا 1914ان دە، باژار بوو قادا هەولا کوشتنائا رشدووک فرانز فەردناندئوو ژنا وی یا بناڤ سۆپهە، کو یەک ژ سەدەمێن سەرەکە یێن شەرێ جیهانێ یێ یەکەم بوو. پشتی سالا 1918ان، ساراژەڤۆ ب بۆسنیایێ رە کەت کەیانیا سەربی، کرۆاتئوو سلۆڤەنی.[3]
د دەما شەرێ جیهانێ یێ دویەم دە، بۆسنیا بەشەک ژ دەولەتا سەربخوە یا کرۆاتیا بوو. ژ سالا 1941 هەتا 6ێ نیسانا 1945، ڤللا لوبورć ل ساراژەڤۆیێ ڤەگوهەری کامپائی نفازئوو ئی دامێ، کو تێ دە ب سەدان سەربئوو جهوویان ژئا لیێئوو ستاشایێ فاشیست ڤە هاتن بنچاڤکرن،ئی شکەنجەکرنئوو کوشتن.[3] پشتی هلوەشینا دەولەتائو ستاشائوو داویا شەرێ جیهانی یێ دویەم، ساراژەڤۆ د سالا 1945ان دە بوو پایتەختا کۆمارا بۆسنیائوو حەرزەگۆڤینا یا د ناڤ یەکتیا یووگۆسلاڤیایێ دە.[1]
یەک ژ بوویەرێن هەری گرینگئێ ن سەردەما یووگۆسلاڤیایێئۆ لیمپیادێن زڤستانێ یێن سالا 1984ان بوو، کو ل چیایێن دەردۆرا باژێر پێک هاتئوو بالا ساراژەڤۆیێ ل سەرانسەرێ جیهانێ کشاند.[4] پشتی راگهاندنا سەرخوەبوونێ پشتی پەرچەبوونا یوگۆسلاڤیایێ، ساراژەڤۆ بوو پایتەختا دەولەتا سەروەرئا بۆسنیائوو حەرزەگۆڤنا. دەمەکی پشتی راگهاندنا سەرخوەبوونێ، ل بۆسنیایێ شەرێ سێ سالان دەست پێ کر.[5][4]
چاڤکانی[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
- ^ ا ب ج اجادەمج.ۆوپ.جۆم https://academic.oup.com/crawlprevention/governor?content=%2fpages%2fop-migration-welcome. رۆژا گهشتنێ 7ئی لۆن 2023.
{{جتە وەب}}:|تتلە=کێمئا ن ڤالا یە (الیکاری) - ^ ڤاجاتۆنس، Iنسگهت (12 تیرمەه 2023). "تهە فاسجناتنگ هستۆریئۆ ف ساراژەڤۆ یۆو'لل دسجۆڤەر وته لۆجالئە خپەرت سامرا". Iنسگهت ڤاجاتۆنس (بئی نگلیزیائا مەریکی). رۆژا گهشتنێ 7ئی لۆن 2023.
- ^ ا ب "موهامەد حادزژاهج، موسلمانسکە رەزۆلوجژە 1941 | پدف". سجربد (بئا لمانی). رۆژا گهشتنێ 7ئی لۆن 2023.
- ^ ا ب "تمەلنە:ئا سهۆرت هستۆریئۆ ف ساراژەڤۆئا ند رەگۆن". لۆسئا نگەلەس تمەس (بئی نگلیزیائا مەریکی). 25 تیرمەه 2014. رۆژا گهشتنێ 7ئی لۆن 2023.
- ^ کام (19 سبات 2015). "تراگج ساراژەڤۆ هستۆری". کامئا ند تهە رەستئۆ ف تهە وۆرلد (بئی نگلیزیائا مەریکی). رۆژا گهشتنێ 7ئی لۆن 2023.
گرێدانێن دەرڤە[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
| ناڤنەتەوەیی | |
|---|---|
| نەتەوەیی | |
| جۆگرافی | |
| یێن دن | |
 | ئەڤ گۆتارا ل سەر باژارەکی شتلەکێ یە. حەکە تو بخوازی بەرفرەه بکی پێ ل بگوهێرە بکە. (چاوا؟) |