Heskîf
Xuyakirin
Heskîf | |
---|---|
Hasankeyf | |
Koordînat: 37°42′50″Bk 41°24′47″Rh / 37.71389°Bk 41.41306°Rh | |
Welat | Bakurê Kurdistanê |
Dewlet | Tirkiye |
Parêzgeh | Batman (parêzgeh) |
Serbajar | Heskîf (îro, Heskîfa Nû) |
Îdarî | |
• Qeymeqam | Cevat Uyanık |
Hejmara nahiyeyan | 1 nahiye |
Hejmara bajarokan | 1 bajarok |
Hejmara gundan | 18 gund |
Qada rûerdê | |
• Giştî | 530 km2 (200 sq mi) |
Bilindahî | 490 m (1610 ft) |
Nifûs (2008) | 7.412[1] |
• Berbelavî | 14/km2 (40/sq mi) |
• Serbajar (2008) | 3.251 |
Koda postayê | 72350 |
Koda telefonê | (+90) 488 |
biguhêre |
Heskîf[2] (1928: حسنكیف [3] (Ḧesenkîf), 1946: Hasankeyf[4], bi tirkî, Hasankeyf) yek ji navçeyên Batmanê ye. Mîraseke dîrokî ya dewlemend û taybet bû. Heskîf bi bermayiyên xwe yên dîrokî hatiye nasîn.
Dewleta tirk li vir bendava Germavê (Îlîsûyê) ji bo hilberîna elektrîkê çêkiriye û hemî bermayiyên dîrokî û bajarê Heskîfê di bin avê de mane.
Heskîf, warê zana û fîlozofan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Li Heskîfê gelek zana û fîlozofên navdar bûne, wekî Elaedîn Heskîfî (1612-1677), Xatib el-Heskîfî (1068-1158).
Avahiyên dîrokî yên Heskîfê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Mizgefta Rizq û minareya wê, di 1409an de ji aliyê Silêmanê Eyûbî ve hate avakirin. Bilindbûna minareya wê zêdeyî 30 m e. Li serê minareyê leqleqan hêlîna xwe çêkiriye.
- Mizgefta Silêman
- Mizgefta Qoç, di dawiya sedsala 14an, di destpêka sedsala 15an de hate avakirin.
- Tirbeya Îmam Ebdila û zawiyeya wî nêzîkî pira nuh a Heskîfê ye. Di 1478an de hatine çêkirin.
- Pira ertuqî ya kevn a Heskîfê
- Tirbeya Zeynel Begê kurê Uzun Hesen, li hemberî zinara Keleha Heskîfê ye. Avahiyeke ji dema osmanî heye ku jê re dibêjin Hemam.
- Keleha Heskîfê (Dergehê yekê yê Kelehê, Dergehê diduyan ê Kelehê, Dergehê navîn ê Kelehê, Dergehê çaran ê Kelehê, Birca Heskîfê an jî Seraya Biçûk, Seraya Mezin, Birca Çavdêriyê, Mizgefta Mezin a Heskîfê, Kuliyeya Qonaxê, Bajarê Jor ê Heskîfê, Dergehê Paş)
- Bajarê Jêr
- Mizgefta Keçan
- Medreseya Şehabedîn Xazî
- Xana Heskîfê
- Mescîda Biçûk
- Dêra Heskîfê
- Qesra Heskîfê û Mala Axa
- Keleha Darphaneyê
- Kuliyeya Biçûk
- Mizgefta Mewlana
- Kuliyeya Berwar
- Firinên seramîkî
- Camiya Mardînikê
Gundên navçeya Heskîfê, 1928
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Gotara bingehîn: Gundên navçeya Heskîfê, 1928
Avakirina Bendava Îlîsuyê li Germavê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çêkirina Heskîfa nû
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Bicihbûna avahiyên dîrokî ber bi Heskîfa Nû ve (2017-2019)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Di navbera salên 2017 û 2019an de çend avahiyên dîrokî ji Heskîfa berê li Qada Parka Çandî ya Nû ya Heskîfê (Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı) bi cih bûne.
- Tirbeya Zeynel Beg, di gulana 2017an de
- Hemama Ertuqî, di tebaxa 2018an de
- Minareya Mizgefta Rizq, di kanûna pêşîn a 2019an de
- Mizgefta Silêman
- Mizgefta Qoç
- Tirbeya Îmam Ebdila
- Dergehê navîn ê Kela Heskîfê
- Mizgefta Keçan
Valakirin û wêrankirina Heskîfê (2019)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Heskîf di bin avê de dimîne, nîsana 2020
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Heskîf di bin avê de ye 2020 li ser Youtubê (07.05.2020)
Projeyên geşt û guzarî (turîstîk) li Heskîfê (2022-2023)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Arkeoparka Heskîfê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Projeya peyzajê ya geliyê Heskîfê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Galerî (Heskîf berî wêrankirina wê)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]-
Birca Keleha Heskîfê.
-
Dergehê çaran ê Keleha Heskîfê.
-
Seraya Mezin û Birca Çavdêriyê, Heskîf.
-
Bajarê Jor ê Heskîfê.
-
Tirbeya Îmam Ebdila, Heskîf.
-
Tirbeya Zeynel Abîdîn û li paşê Serayê Mezin a li serê zinarê Heskîfê.
-
Heskîf, li çepê minareya mizgefta Silêman û li rastê minareya mizgefta Rizq.
-
Şikeftên ser çemê Dîcleyê
-
Bermayiyên pira ertuqî ya kevn a Heskîfê (2012).
-
Hemam, Heskîf.
-
Minareya mizgefta Rizq.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ tuik
- ^ Salihê Kevirbirî, Bajarekî kevnare û dîrokî Heskîf, Azadiya Welat, 18:1996, r. 16.
- ^ Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları. İstanbul: Hilal Matbaası, T. C. Dahiliye Vekaleti Nüfus Müdiriyet-i Umumiyesi Neşriyatından. 1928.
- ^ Türkiye'de Meskûn Yerler Kılavuzu I-II. Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara, 1946.
- Harita Umum Müdürlügü 1:800,000 (1934).
- "Köylerimizin adlari" (1928).
- Dr Abdullah Gafur (1994). Kuzey Kurdistan'da yerleşim yerleri 1980. Stokholm.
Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Li Wikimedia Commons medyayên di warê Heskîf de hene.
- Wêneyên Heskîfê Girêdana arşîvê 2006-09-11 li ser Wayback Machine
- Sauvez Hasankeyf Girêdana arşîvê 2008-12-19 li ser Wayback Machine Kampanya îmzayan ji bo parastina Heskîfê dijî bendavê.
- Sadeqat bo Heskîfê Girêdana arşîvê 2008-09-19 li ser Wayback Machine Kampanya îmzayan ji bo parastina Heskîfê dijî bendavê.
- Rewşa Heskîfê di 7ê adara 2020an de, di bin avê de dimîne.