şehîd

Kurmancî

Navdêr

şehîd mê û nêr

1. Kesa/ê di şer de hatiye kuştin (d riya welat yan dînê xwe de)
   • Were nîşanê Nişanî de xwe bêperde seher
     Lê ji xwînê bike perhîz ko şehîdan çi hisab — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Herwiha

• şehît (di bin tesîra tirkî de)
• şihîd
• şihît

Jê

• şehîdbûyî
• şehîdî
• şehîdkirî
• şehadet
• (lêker) şehîd bûn
• (lêker) şehîd ketin
• (lêker)şehîd kirin
• (navdêr) şehîdbûn
• (navdêr) şehîdketin
• (navdêr) şehîdkirin
• (rengdêr) şehîdketî

Nêzîk

• pakrewan
• pejmûrde

Bide ber

• birîndar

Binêre herwiha

• egîd
• gernas
• mêrxas
• qehreman
• veteran
• xweşmêr

Etîmolojî

Ji erebî شَهِيد‎ (šahīd /şehîd/) ji aramî ܣܗܕܐ‎ (sehda), têkilî şahid, şehade, şehadet. Bo têkiliya "şahid" û "şehîd" bide ber yûnaniya kevn μάρτυς (martus: 1. şahid 2. şehîd) ku serekaniya hevwateya peyva "şehîd" ya bi bi zimanên ewropî ye: îngilîzî û fransî martyr, almanî Märtyrer, spanî mártir. Ji eynî rehê aramî bi rêya erebî: şuheda, mişahid, meşhed.

Werger

• Albanî: dëshmor → sq n
• Almanî: Märtyrer → de n, Märtyrerin → de m
• Aramî: ܣܗܕܐ‎ (sahdah)
• Azerî: şəhid → az
• Başkîrî: шаһит (šahit)
• Belarusî: паку́тнік n (pakútnik), паку́тніца m (pakútnica), му́чальнік n (múčalʹnik), му́чальніца m (múčalʹnica), му́чанік n (múčanik), му́чаніца m (múčanica)
• Bengalî: শহীদ (śôhid)
• Bulgarî: мъчени́к → bg n (mǎčeník), мъчени́чка m (mǎčeníčka)
• Çeçenî: ӏазапхо (ʿazapχかいo)
• Çekî: mučedník → cs n, mučednice m
• Çînî:

  Mandarînî: 烈士れっし → zh (lièshì), 殉道者しゃ (xùndàozhě)

• Danmarkî: martyr → da g
• Endonezyayî: syahid → id, martir → id
• Erebî: شَهِيد‎ → ar n (šahīd), شَهِيدَة‎ m (šahīda)
• Ermenî: մարտիրոս → hy (martiros), նահատակ → hy (nahatak), վկա → hy (vka)
• Erzayî: майсиця (majsicja)
• Esperantoyî: martiro
• Estonî: märter
• Farisî: شهید‎ → fa (šahid)
• Fînî: marttyyri → fi, shahid
• Fransî: martyr → fr n, martyre → fr m, chahîd n, chahid n
• Gaelîka skotî: martair n
• Galîsî: mártir n an m
• Gurcî: წამებული (c̣amebuli), მოწამე (moc̣ame), მარტვილი → ka (marṭvili)
• Hindî: शहीद → hi n (śahīd), शहीदा m (śahīdā)
• Holendî: martelaar → nl n, martelares → nl m
• Îbranî: קָדֹושׁ‎ → he n (kadósh), מַרְטִיר‎ n (martír), שָׁהִיד‎ → he n (shahíd), קָדֹושׁ מְעֻנֶּה‎ n (kadósh me'uné)
• Îngilîzî: martyr → en
• Îrlendî: mairtíreach n
• Îtalî: martire → it n
• Îzlendî: píslarvottur n
• Japonî: 殉教者じゅんきょうしゃ → ja (じゅんきょうしゃ, junkyōsha), シャヒード (shahīdo)
• Katalanî: màrtir → ca n an m
• Koreyî: 순교자 (sun-gyoja), 샤히드 (syahideu)
• Kumikî: шагьит (şahit)
• Makedonî: маченик n (mačenik), маченичка m (mačenička)
• Malayalamî: രക്തസാക്ഷി → ml (raktasākṣi)
• Malezî: syahid → ms, martir → ms
• Maorî: matira
• Mecarî: mártír → hu, vértanú → hu
• Normandî: martyr n
• Norwecî: martyr → no n
• Osmanî: شهید‎
• Oygurî: شاھىت‎ (shahit)
• Ozbekî: shahid → uz
• Peştûyî: شهيد‎ → ps n (šahíd)
• Polonî: męczennik → pl n, męczennica → pl m
• Portugalî: mártir → pt n
• Puncabî: ਸ਼ਹੀਦ → pa (śahīd)
• Qazaxî: шаһит (şahit), шейіт (şeiıt)
• Romanyayî: mucenic → ro n, muceniță → ro m
• Rusî: му́ченик → ru n (múčenik), му́ченица → ru m (múčenica), шахи́д → ru n (šaxíd), шахи́дка → ru m (šaxídka)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: мученик n, шехид n

  Latînî: mučenik → sh n, šehid n

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: мѫченикъ n (mǫčenikŭ)

• Slovakî: mučeník n, mučeníčka m, martýr n, martýrka m
• Slovenî: mučenik n, mučenica m
• Spanî: mártir → es n
• Swêdî: martyr → sv g
• Tacikî: шаҳид (šahid)
• Tayî: มรณสักขี → th
• Teterî: шаһит → tt (şahit)
• Tirkî: şehit → tr, gazi → tr, şehitler pj, gaziler pj, mücahit → tr, mücahid → tr
• Tirkmenî: şahit
• Urdûyî: شہید‎ n (šahīd)
• Ûkraynî: му́ченик n (múčenyk), му́чениця m (múčenycja)
• Volapûkî: martüran → vo, himartüran → vo, jimartüran → vo
• Weylsî: merthyr → cy n
• Yûnanî: μάρτυρας → el n an m (mártyras)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.