derew

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /dɜˈɾɜw/
• Kîtekirin: de·rew

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	derew	derew
Îzafe	derewa	derewên
Çemandî	derewê	derewan
Nîşandera çemandî	wê derewê	wan derewan
Bangkirin	derewê	derewino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	derewek	derewin
Îzafe	dereweke	derewine
Çemandî	derewekê	derewinan

derew mê

1. Gotinên nerast yên ku kesek biqesd dibêje (bi taybetî daku xelkê bixapîne).
   • Şubhetê Beyt-i meqdes û Ke'be dibin du qible ferd
     Ez ko di de'wa 'aşiqî kifşe dikit zeban derew
     Ketmê şehadetê dibit wê se'etê bi şehde ferd — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ده‌ره‌و‎
• (edebiyata klasîk): درو‎ (derew)

Herwiha

• deriwa, deriwe, dero, derow, derwa, derwe, direw, diro, derewnek

Hevmane

• virr
• zirr
• zir
• vir
• diryan

Têkildar

• vir
• çilvir

Jê

 

• derewbêj
• derewbêjî
• derewgo
• derew gotin
• derewgoyî
• derewker
• derewkerî
• derew kirin
• derewkirin
• derewzan
• derewzanî
• (navdêr) derewçûn
• (navdêr) derewîn
• derewîn
• derewînî
• (lêker) deriwandin
• (lêker) deriwîn

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *dʰreugʰ- (xapandin, derew kirin), *drewc-, hevreha avestayî druc- / druj-, pehlewî drûz-, parsî drûc-, farisî دروغ‎ (durûẍ), soranî درۆ‎ (dro) / diro, belûçî derûg/dirûg, sanskrîtî drogh, inglîziya kevn driogan, almanî Trug û Be-trug... A rresen "direw" forma pêşîn bûye. Bo guherrîna i-e- > e-e di zimanên îranî de binêrre farisiya navîn pider > farisiya nûjen peder.

Bi zaravayên din

• Soranî: درۆ‎ → ckb (diro)
• Zazakî: zûr

Werger

• Adîgeyî: пцӏы (pc̣ə)
• Afrîkansî: leuen
• Albanî: gënjeshtër → sq m
• Almanî: Lüge → de m
• Altayiya başûrî: тӧгӱн (tögün)
• Aromanî: minciunã m
• Asamî: মিছা কথা (misa kotha), ফাঁকি (phãki), মিছা (misa)
• Astûrî: mentira m
• Aymarayî: k'ari
• Azerî: yalan → az
• Baskî: gezur → eu
• Başkîrî: ялған (yalğan)
• Belarusî: хлусня́ m (xlusnjá), няпра́ўда m (njapráŭda), брахня́ m (braxnjá)
• Belûçî: دروگ‎ (darog)
• Bengalî: মিথ্যা → bn (mittha), মিছা → bn (micha)
• Bretonî: gaou → br n
• Bulgarî: лъжа́ m (lǎžá)
• Burmayî: မုသား → my (mu.sa:), အလှိုင်း → my (a.hluing:)
• Çeçenî: аьшпаш (äšpaš), пуьчаш (püčaš)
• Çekî: lež → cs m
• Çîçewayî: bodza
• Çînî:

  Mandarînî: 謊言 → zh (huǎngyán), 假かり話はなし → zh (jiǎhuà)

• Dalmatî: bosca m
• Danmarkî: løgn → da
• Dongşîangî: ghudan
• Endonezyayî: bohong → id, kebohongan → id
• Erebî: كَذْبَة‎ m (kaḏba)

  Erebiya fasî: كدبة‎ (kədba)

• Ermenî: սուտ → hy (sut)
• Esperantoyî: mensogo, malvero
• Estonî: vale, väär
• Evenkî: улэк (ulək)
• Eweyî: alakpadada, aʋatsokaka
• Farisiya kevn: 𐎭𐎼𐎢𐎥 (d-r-u-g /drauga/)
• Farisiya navîn: 𐭪𐭣𐭡𐭠‎ (kdbʾ /drôg/)
• Farisî: دروغ‎ → fa (doruğ)
• Ferî: lygn m
• Fînî: vale → fi, valhe → fi, potaska → fi, pöty → fi, lööperi → fi, palturi → fi, puppu → fi, luikuri → fi, fuula → fi
• Fransî: mensonge → fr n
• Friyolî: bausìe, bùzare, gàbule, bausie m
• Gaelîka skotî: breug m
• Gagawzî: yalan
• Galîsî: mintira m, loia → gl m, bouba → gl m, caroca → gl m, grilla m, alburgada m, broza m, drola m, menzoña m, escocha m, mentira → gl m
• Gotî: 𐌲𐌰𐌻𐌹𐌿𐌲 nt (galiug)
• Gurcî: სიცრუე (sicrue)
• Hawayî: punipuni, wahaheʻe
• Hindî: झूठ → hi n (jhūṭh), मिथ्या → hi (mithyā), अबद्ध → hi n (abaddh), असत्य → hi n (asatya)
• Holendî: leugen → nl m
• Îbranî: שֶׁקֶר‎ n (shéker), כָּזָב‎ n (kazáv)
• Îdoyî: mentio → io
• Îlokanoyî: ulbod
• Îngilîzî: lie → en (intentionally false statement)
• Înterlîngua: mendacio, mentita → ia
• Îrlendî: bréag → ga m

  Îrlendiya kevn: bréc m, gáu m

• Îtalî: bugia → it m, menzogna → it m, frottola → it m, baggianata → it m, fola → it m, balla → it m, fandonia → it m
• Îzlendî: lygi → is
• Japonî: 嘘うそ → ja (うそ, uso), 虚言きょげん → ja (きょげん, kyogen)
• Javayî: goroh → jv
• Kabardî: пцӏы (pc̣ə)
• Kalalîsûtî: sallu
• Kalmîkî: худл (xudl)
• Kapampanganî: kalaraman, kelaraman
• Karaçay-balkarî: ётюрюк, жалгъан, джалгъан
• Katalanî: mentida → ca m
• Keçwayî: llulla
• Kirgizî: жалган → ky (calgan), калп → ky (kalp), төгүн → ky (tögün)
• Kîkûyûyî: iheeni 5
• Koreyî: 거짓말 → ko (geojinmal)
• Kumikî: ялгъан (yalğan)
• Latînî: mendācium nt
• Latviyayî: meli → lv n pj
• Lawsî: ມຸສາ (mu sā)
• Lîtwanî: melas → lt
• Luksembûrgî: Ligen m
• Makedonî: лага m (laga)
• Malezî: penipuan
• Maorî: kōpeka
• Maratî: खोट (khoṭ)
• Mecarî: hazugság → hu
• Misrî: (grg)
• Mongolî:

  Kirîlî: худал → mn (hudal)

• Navajoyî: yoochʼííd
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Löög m

• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: løgn n an m

  Norweciya nînorskî: løgn m, lygn m

• Oksîtaniya kevn: menzonga
• Oksîtanî: messorga → oc m, messonja m, mensònja m, mensònega m, mentida → oc m, mentit
• Oromoyî: kijiba, soba
• Oygurî: يالغان‎ → ug (yalghan), يالغانچىلىق‎ (yalghanchiliq)
• Ozbekî: yolgʻon → uz
• Papyamentoyî: mentira
• Peştûyî: درواغ‎ → ps n (darwãǧ), دروغ‎ → ps n (droǧ)
• Plodîşî: Lieej m
• Polonî: kłamstwo → pl nt
• Portugalî: mentira → pt m
• Qazaxî: жалған (jalğan), өтірік (ötırık)
• Romancî: manzegna m, manzigna m, manzögna m
• Romanyayî: minciună → ro m
• Rusî: ложь → ru m (ložʹ), непра́вда m (neprávda), враньё → ru nt (vranʹjó), обма́н n (obmán), вра́ки m pj (vráki), брехня́ m (brexnjá)
• Samiya bakurî: gielis
• Sanskrîtî: मिथ्या → sa (mithyā), असत्य → sa nt (asatya)
• Sardînî: fàba m, fàbula m, fàula m, catòcia m
• Sebwanoyî: bakak
• Sicîlî: minzonga m, buggìa → scn m, bugìa → scn m, fandonia → scn m, fanfonia → scn m, nfanfonia → scn m
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ла̑ж m, нѐистина m

  Latînî: lȃž → sh m, nèistina → sh m

• Sîlhetî: ꠝꠤꠍꠣ (misá), ꠝꠤꠍꠣ ꠝꠣꠔ (misá mat)
• Slovakî: klamstvo nt, lož m
• Slovenî: laž → sl m
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: łdganje nt, łdža m

• Sotoyiya başûr: leshano
• Spanî: mentira → es m, embuste → es n
• Swabî: Luag m, Liag m
• Swêdî: lögn → sv g
• Şîngazîcayî: ndrabo 9 an 10
• Şorî: тайба (tayba), чой (çoy)
• Tacikî: дурӯғ → tg (durüġ)
• Tagalogî: kasinungalingan
• Tamîlî: பொய் → ta (poy), தவரு (tavaru)
• Tayî: คำโกหก (kam-goh-hòk), โกหก → th, กุ → th (gù)
• Telûgûyî: అబద్ధం → te (abaddhaṃ)
• Teteriya krîmî: yalan
• Teterî: ялган (yalgan), ялганлык → tt (yalganlıq), алдак → tt (aldaq)
• Tirkî: yalan → tr, martaval → tr, palavra → tr
• Tirkmenî: ýalan
• Toxarî B: waike
• Tuvanî: меге (mege)
• Urdûyî: جھوٹ‎ n (jhūṭh), متھیا‎ (mithyā)
• Ûkraynî: брехня́ m (brexnjá), непра́вда m (neprávda)
• Viyetnamî: lời nói dối → vi
• Volapûkî: lug → vo, lug e cüt
• Walonî: minte → wa m, boude → wa m, mintreye → wa m
• Warrayî: kaga'
• Weylsî: celwydd → cy n, anwiredd → cy n
• Xakasî: чой (çoy), тайма (tayma)
• Ximêrî: កុហក → km (kŏhkâ)
• Yakutî: сымыйа (sımıya)
• Yidîşî: ליגן‎ n (lign), שקר‎ n (sheker), כּזבֿ‎ n (kozev)
• Yuguriya rojhilat: ghudal
• Yûnanî: ψέμα → el nt (pséma)

  Kevn: ψぷさいεいぷしろんῦδος n (pseûdos)

• Zhuangî: byangz, vahbyangz

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.