Schilderen in de openlucht, overvloedig licht, het uitgaansleven van Parijs, felle kleuren, afbeeldingen van de moderne stad, losse penseelstreken, maar vooral het vangen van het moment! Een Venster op.. het Impressionisme!
Er is een nieuwere versie van dit artikel beschikbaar: Wat is het impressionisme?
Kenmerken
Het impressionisme ontstond als reactie op de strenge neoclassicistische kunst die werd onderwezen aan de academie. Een jonge generatie kunstschilders begon in felle kleuren, met een losse toets, het dagelijks leven te schilderen. Ze zetten zich hiermee af tegen de mythologische en bijbelse onderwerpen die volgens strakke regels op het doek werden gezet.
Geschiedenis
In het begin van de 19e eeuw kwam verf beschikbaar in tubes en dit inspireerde een groep landschapskunstenaars (Barbizon groep) om in de openlucht te gaan schilderen. De impressionisten werden door deze schilders geinspireerd en gingen ook op eenzelfde manier aan het werk. Ze probeerden ‘het moment’ te vangen in hun schilderijen en zochten met felle kleuren naar de juiste lichtval.
Kunstenaars
Het impressionisme begon in Frankrijk waar een groep jonge kunstenaars in een nieuwe stijl begon te werken en werd afgewezen door de kunstcritici van de salon. Hun voorbeelden waren schilders als Edouard Manet en Camille Corot, die zich respectievelijk qua onderwerp en qua stijl afzetten tegen de heersende academische schilders. Zij zijn de voorgangers van het impressionisme en worden meestal niet tot de impressionisten zelf gerekend.
Claude Monet is de absoluut beroemdste meester van het impressionisme, zijn schilderij ‘Impression, soleil levant’ gaf de stroming zijn naam. Monet schilderde buiten en weet als geen ander ‘het moment te vangen’, zo maakte hij series schilderijen van hetzelfde onderwerp. Hij schilderde bijvoorbeeld 20 keer d kathedraal van Rouen, ieder schilderij met een eigen lichtval en sfeer.
Tegelijk met Monet, exposeerden ook Edgar Degas en Pierre-Auguste Renoir op de eerste gezamenlijke tentoonstelling van de impressionisten in 1874. Zij presenteerden zichzelf als schilders van het stadsleven. Renoir had veel succes met portretten en schilderijen van feesten, terwijl Degas zich meer richtte op het theaterleven en dansers. Gustave Caillebotte werd beroemd met schilderijen van Parijse straten. Andere beroemde impressionisten zijn Alfred Sisley en Camille Pissarro. Hun belangrijkste kunstwerken zijn te zien in verschillende musea in Parijs.
De vroegste Nederlandse schilder die gedeeltelijk in een impressionistische stijl schilderde was Johan Barthold Jongkind. Hij werkte in Frankrijk en exposeerde al vroeg met de andere impressionisten. In Nederland kreeg het impressionisme pas op grote schaal navolging vanaf ongeveer 1880, toen de Amsterdamse school opkwam met onder andere George Henrik Breitner en Isaac Israels.
