(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Микронезия - Википедия Мазмунга өтүү

Микронезия

Шилтемелерди түзөтүү
Википедия дан
Микронезиянын картасы
Меланезия, Микронезия, Полинезия жана Австралия аймактара, ошондой эле Океаниянын эгемендүү жана көз каранды аймактары
Эгемендүү жана көз каранды аймактардын чек аралары

Микронезия («Кичи аралдар», б.-грек. μικρός — кичинекей + νにゅーῆσος — арал) — Океаниядагы майда аралдардын топторунун жалпыланган аталышы. Гилберт аралдарынан, Мариана аралдарынан, Маршалл аралдарынан жана башка майда аралдардан турат[1].

Микронезияда кургактыктын жалпы аянты жана калкынын саны өтө аз, бирок бул аралдардын айланасында,аянты жагынан абдан чоң деңиз экономикалык аймактары орун алган.

Тарых

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Микронезия элдери бул аймактарга бир нече миң жыл мурун келип отурукташкан.

XVI кылымда Микронезиянын дээрлик баардык аймагы Испаниянын колониясына айланган. XIX кылымда Науру Германиянын колониясына, ал эми Гилберт аралдары Британиянын колониясына айланган.

1898-жылы Испан-америкалык согушунан кийин Гуам аралы АКШга, башка мурунку испаниянын колониясы Германияга өткөн.

1914-жылы Германия Микронезиясын Жапония басып алган. Экинчи дүйнөлүк согуш аяктагандан кийин, жапондордун бардыгы Микронезиядан чыгарылган, мурунку жапон аймактары АКШ башкарган БУУ тарабынан калкаланган аймактарга айланган.

1950-жылдары АКШ бул жерде өзөктүк куралдарды сыноолорду өткөргөн.

Гуамдан башка бардык Микронезиянын аймактары көз карандысыздыка жетишип, азыр өз алдынча мамлекеттер болуп саналышат[2].

География

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Микронезия — Океаниядагы болжол менен 2100 аралды камтыган аймак, жалпы аянты 2700 км2, аралдарынын аянты жагынан эң ириси Гуам, анын аянты 582 км2. Аралдардын периметриндеги жалпы океан аянты 7,400,000 км2[3].

Микронезияда төрт аралдардын негизги топтору бар:

Науру өзүнчө аралда жайгашкан мамлекет жана курамына кандайдыр бир аралдардын топторун камтыбайт.

Мамлекеттер жана көз каранды аймактар

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Микронезия төмөнкү мамлекеттерди жана көз каранды аймактарды камтыйт:

Өлкө Калкы Аянты

(км2)

Калкынын жыштыгы (адам/км2) Шаар калкы Жашоо узактыгы Сабаттуулуктун деңгээли Расмий тилдери Диний курамы
 Микронезия Федеративдик Штаттары 113,131 702 158 22% 71.2 89% Англис тили Рим католиктери 50%, Протестанттар 47%, башка диндер 3%
 Гуам 170,534 540 299 93% 78.2 99% Англис тили 38.3%, Чаморро тили 22.2%[4] Рим католиктери 85%, Будисттер 3.6, башка диндер 11.4%
 Кирибати 128,874 811 152 44% 64.0 92% Англис тили Кирибати тили (де-факто) Рим католиктери 55%, Протестанттар 36%
 Маршалл Аралдары 42,050 181 293 71% 71.5 93.7% Маршалл тили 98.2%, Англис тили Протестанттар 54.8%, ж.б. христиандар 40.6%
 Науру 12,511 21 480 100% 65.0 99%[5] Науру тили, Англис тили (де-факто) Науру чиркөөсүнүн жолдочуулары 35.4%, Рим католиктери 33.2%, Наурунун көз карандысыз чиркөөсүнүн жолдочуулары (Протестанттар)[6] 10.4%, Бахаилер 10%, будисттер 9%
 Түндүк мариана аралдары 49,481 464 113 91% 76.9 97% Англис тили, Чаморро жана Кародин тилдери[7] Рим католиктери, Будисттер 10.6%
 Палау 18,024 459 47 81% 71.5 92% Палау тили 64.7%, Англис тили Рим католиктери 41.6%, Протестанттар 23.3%
Жалпы 534,606 3,178

Булактар

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
  1. ↑ Where Is Micronesia?
  2. ↑ Micronesia History, Geography, Economy and Important Events
  3. ↑ Kirch, Patrick Vinton (2001). On the Road of the Winds: An Archaeological History of the Pacific Islands Before European Contact. University of California Press. ISBN 978-0-520-92896-1
  4. ↑ Languages of Guahan, The Guam Website - Afa Adai
  5. ↑ Nauru. TalkTalk. Tiscali UK Limited (2010).
  6. ↑ Nauru. TravelBlog. TravelBlog.org (24 August 2006).
  7. ↑ Commonwealth of the Northern Mariana Islands: Overview. Office of Insular Affairs. U.S. Department of the Interior, Office of Insular Affairs. Текшерилген күнү 29 -июль (теке) 2024. Түп булактан архивделген күнү 9 -июнь (кулжа) 2007.

Тышкы шилтемелер

[түзөтүү | булагын түзөтүү]
"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Микронезия&oldid=484276" булагынан алынды