Trevir
Trevir (Trier in todesch; Treviri in italian; Trèves in frances; Tréier in lussemburghes; Tréveris in spagnoeu, portoghes e catalan; Augusta Treverorum in latin) l'è ona città de la Germania occidental.
L'è sede de on'università (fondada in del 1483 e sarrada sù in del period 1796-1970) e de ona diòcesi cattòliga.
Geografia
La se troeuva in del Land de la Renania-Palatinaa e anca se l'è foeura de tucc i circondariaa, l'è la sede de quell de Trevir-Saarburg.
Trevir l'è situada longh el fiumm Mosella, a quindes chilòmetri del Lussemburgh.
Stòria
De origin molto antigh (di leggend disen che 'l fondador el sia staa vun di fioeu del re assir Nino, Trebata), l'è stada voeuna di città pussee important de l'Impero Roman.
De fatt prima l'è stada el capploeugh de la Gallia Belgiga, poeu, con la tetrarchia, l'è vegnuda voeuna di quatter capitai de l'Impero. L'è staa anca la prima sede vescovil de la Germania.
Al temp del Sacher Roman Impero, el vescov de Trevir l'era vun di princip elettor de l'imperador.
A Trevir hinn nassuu el Karl Marx (el pader del comunismo) el vescov de Ascoli Piceno Sant Emidi e soratutt el sant patrònn de Milan, Sant Ambroeus.
I monument
Di quatter capitai de la tetrarchia romana (con Milan, Sirmi, Nicomedia), Trevir l'è quella con pussee trasc stòrigh anmò in pee al dì d'incoeu. Per esempi, pòdom trovàggh la Porta Nigra, on pont sora el fiumm, i rest de on anfiteater e di term imperiai e la Basiliga de Costantin.
De on period pussee recent a gh'è vari ges compagn de quella de San Paolin o anca la cà indè che l'è nassuu el Karl Marx.
Tant de 'sti monument hinn consideraa de l'UNESCO patrimòni de l'Umanità.