Satornaly
Ny Satornaly na Satornalia dia firavoravoana ankalazaina mba hanomezam-boninahitra ny andriamanitra Satorna, tany Rôma tamin' ny Andro Taloha, manomboka amin' ny 17 ka hatramin' ny 23 Desambra, izany hoe alohan'ny fotoana maha lava indrindra ny alina amin’ ny ririnina, sady andrehetana labozia sy afolava. Atao hoe Saturnalia izany ety izany amin' ny teny latina. Mandritra ny fankalazana dia rava ny efitrefitra eo amin' ny fiarahamonina: tsy misy ny ambony sy ny ambany.
Izany fankalazana izany dia andro iray anatanterahana zava-mahafinaritra sy fifaliana isan-karazany. Manomboka amin' ny fanaovan-tsorona ao amin' ny tempolin' i Satorna ny firavoravoana, eo am-pototry ny havoana Capitole, avy eo misy ny fihinanam-be izay anasana ny olona rehetra. Ampitovin' ny Rômana amin’ ny andriamanitra grika Krônôsy, izay mpanjaka mpanao soa amin' ny andro volamena, i Satorna. Mandritra ny fotoana ankalazana ny Satornaly dia afahana fotoana fohy amin' ny asa fanompoany ny andevo ka mifamadika andraikitra amin’ ny tompony, afaka mitsikera ny tompony izy ireo, ary manompo azy ireo ny tompony. Misy ny fifanakalozana fanomezana, ny fanomezana sariolona na sarim-biby madinika ho an' ny ankizy, ny fametrahana zavamaniry maitso ao an-trano.
Misy ny mihevitra fa fakana tahaka amin' ny ampahany ny Satornaly, izay fetin' ny mpanompo sampy, ny fankalazana ny Noely ao amin' ny fivavahana kristiana.