Преглед на кодот на Аторвастатин

{{Drugbox
| Verifiedfields =
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 477861573
| image = Atorvastatin.svg
| width = 275
| alt               = 
| image2 = Atorvastatin-from-xtal-3D-bs-17.png
| width2 = 250
| alt2              = 
| caption           =

<!-- Clinical data -->
| pronounce = {{IPAc-en|ə|ˌ|t|ɔr|v|ə|ˈ|s|t|æ|t|ən}}
| tradename = Lipitor, others
| Drugs.com = {{drugs.com|monograph|lipitor}}
| MedlinePlus = a600045
| DailyMedID        = Atorvastatin
| pregnancy_AU = D
| pregnancy_AU_comment = <ref name="Drugs.com pregnancy">{{cite web | title=Atorvastatin (Lipitor) Use During Pregnancy | website=Drugs.com | date=3 February 2020 | url=https://www.drugs.com/pregnancy/atorvastatin.html | access-date=26 February 2020 | archive-date=4 December 2019 | archive-url=https://web.archive.org/web/20191204214758/https://www.drugs.com/pregnancy/atorvastatin.html | url-status=live }}</ref>
| pregnancy_category= Contraindicated<ref name="Drugs.com pregnancy" />
| routes_of_administration = [[Oral administration|By mouth]]
| class             = 
| ATCvet            = 
| ATC_prefix = C10
| ATC_suffix = AA05
| ATC_supplemental  = {{ATC|C10|BX08}} {{ATC|C10|BX03}} {{ATC|C10|BA05}} {{ATC|C10|BA08}} {{ATC|C10|BX15}} {{ATC|C10|BX12}} {{ATC|C10|BX06}} {{ATC|C10|BX11}}

<!-- Legal status -->
| legal_AU = S4
| legal_AU_comment = 
| legal_BR =  <!-- OTC, A1, A2, A3, B1, B2, C1, C2, C3, C4, C5, D1, D2, E, F-->
| legal_BR_comment = 
| legal_CA = <!-- OTC, Rx-only, Schedule I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII -->
| legal_CA_comment = 
| legal_DE = <!-- Anlage I, II, III or Unscheduled-->
| legal_DE_comment = 
| legal_NZ = <!-- Class A, B, C -->
| legal_NZ_comment = 
| legal_UK = POM
| legal_UK_comment = 
| legal_US = Rx-only
| legal_US_comment = <ref name="Lipitor label" />
| legal_EU = Rx-only
| legal_EU_comment = {{cite web | title=Lipitor | website=European Medicines Agency | date=17 September 2018 | url=https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/lipitor | access-date=26 February 2023}}</ref>
| legal_UN = <!-- N I, II, III, IV / P I, II, III, IV-->
| legal_UN_comment = 
| legal_status      = <!--For countries not listed above-->

<!-- Pharmacokinetic data -->
| bioavailability = 12%
| protein_bound     = 
| metabolism = [[Liver]] ([[CYP3A4]])
| metabolites       = 
| onset             = 
| elimination_half-life = 14 hours
| duration_of_action = 
| excretion = [[Bile duct]]

<!-- Identifiers -->
| CAS_number_Ref = {{cascite|correct|??}}
| CAS_number = 134523-00-5
| CAS_supplemental  = 
| PubChem = 60823
| IUPHAR_ligand = 2949
| DrugBank_Ref = {{drugbankcite|changed|drugbank}}
| DrugBank = APRD00055
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpiderID = 54810
| UNII_Ref = {{fdacite|changed|FDA}}
| UNII = A0JWA85V8F
| KEGG_Ref = {{keggcite|correct|kegg}}
| KEGG = D07474
| ChEBI_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEBI = 39548
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEMBL = 1487
| NIAID_ChemDB      = 
| PDB_ligand = 117
| synonyms          =

<!-- Chemical and physical data -->
| IUPAC_name = (3''R'',5''R'')-7-[2-(4-Fluorophenyl)-3-phenyl-4-(phenylcarbamoyl)-5-propan-2-ylpyrrol-1-yl]-3,5-dihydroxyheptanoic acid
| C=33 | H=35 | F=1 | N=2| O=5
| SMILES = O=C(O)C[C@H](O)C[C@H](O)CCn2c(c(c(c2c1ccc(F)cc1)c3ccccc3)C(=O)Nc4ccccc4)C(C)C
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/C33H35FN2O5/c1-21(2)31-30(33(41)35-25-11-7-4-8-12-25)29(22-9-5-3-6-10-22)32(23-13-15-24(34)16-14-23)36(31)18-17-26(37)19-27(38)20-28(39)40/h3-16,21,26-27,37-38H,17-20H2,1-2H3,(H,35,41)(H,39,40)/t26-,27-/m1/s1
| StdInChI_comment  = 
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = XUKUURHRXDUEBC-KAYWLYCHSA-N
| density           = 
| density_notes     = 
| melting_point     = 
| melting_high      = 
| melting_notes     = 
| boiling_point     = 
| boiling_notes     = 
| solubility        = 
| sol_units         = 
| specific_rotation = 
}}

'''Аторвастатин''' е лек од групата на [[статин]]и кој се користи во превенција на [[кардиоваскуларни болести]] кај лица со висок ризик и во третманот на [[дислипидемија|зголемено ниво на липиди]].<ref name=AHFS2018/> За превенција на кардиоваскуларни болести статините се лекови од прв избор.<ref name=AHFS2018/> Се зема [[перорална администрација|преку уста]].<ref name=AHFS2018/>

Вообичаени несакани ефекти се болка во зглобовите, дијареа, жиговина, гадење и мускулна болка.<ref name=AHFS2018/> Сериозни нескани ефекти може да вклучуваат [[рабдомиолиза]], оштетување на црниот дроб и [[дијабетес]].<ref name=AHFS2018/> Употребата за време на [[бременост]]а може да влијае штетно врз плодот.<ref name=AHFS2018/> Како и сите статини, аторвастатинот дејствува преку инхибиција на [[HMG-CoA редуктаза]], [[ензим]] во [[црн дроб|црниот дроб]] кој игра клучна улога во синтезата на [[холестерол]]от.<ref name=AHFS2018/>

Аторвастатинот бил патентиран во 1986, и бил одобрен за медицинска употреба во САД во 1996.<ref name=AHFS2018>{{cite web |title=Atorvastatin Calcium Monograph for Professionals |url=https://www.drugs.com/monograph/atorvastatin-calcium.html |website=Drugs.com |publisher=AHFS |access-date=23 December 2018 |archive-date=25 October 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101025140429/https://www.drugs.com/monograph/atorvastatin-calcium.html |url-status=live }}</ref><ref name=Fis2006>{{cite book |vauthors=Fischer J, Ganellin CR |title=Analogue-based Drug Discovery |date=2006 |publisher=John Wiley & Sons |isbn=9783527607495 |page=473 |url=https://books.google.com/books?id=FjKfqkaKkAAC&pg=PA473 |access-date=10 May 2020 |archive-date=12 January 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230112030119/https://books.google.com/books?id=FjKfqkaKkAAC&pg=PA473 |url-status=live }}</ref> Се наоѓа на [[Список на есенцијални лекови на СЗО|Списокот на есенцијални лекови на СЗО]].<ref name="WHO22nd">{{cite book | vauthors = ((World Health Organization)) | title = World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021) | year = 2021 | hdl = 10665/345533 | author-link = World Health Organization | publisher = World Health Organization | location = Geneva | id = WHO/MHP/HPS/EML/2021.02 | hdl-access=free }}</ref> Достапен е како [[генерички лек]].<ref name=AHFS2018/><ref name=Hit2014/> Во 2023, е деветти најчесто пропишуван лек во Македонија, со повеќе од 840.000 рецепти.<ref>{{cite web | title=Извештаи | website=Е-здравство | url=https://e-zdravstvo.mk/mk/reports | access-date=2024-02-26}}</ref>

== Наводи ==
{{наводи}}

{{Липидо-модифицирачки агенси}}

[[Категорија:Статини]]