Тројаци
| Тројаци | |
Поглед на селото Тројаци | |
  Тројаци Местоположба на Тројаци во Македонија
Тројаци на карта
| |
| Координати 41°22′21″N 21°44′23″E / 41.37250° СГШ; 21.73972° ИГД | |
| Регион |  Пелагониски
|
| Општина |  Прилеп
|
| Област | Раец |
| Население | 7 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 7500 |
| Повик. бр. | 048 |
| Шифра на КО | 20104 |
| Надм. вис. | 600 м |
|
Тројаци на општинската карта  Атарот на Тројаци во рамките на општината | |
 Тројаци на Ризницата
| |
Тројаци или Тројак[2] — село во областа Раец, во Општина Прилеп, на патот помеѓу градовите Кавадарци и Прилеп.
Географија и местоположба
[уреди | уреди извор]Тројаци се наоѓа во источниот дел на Општина Прилеп, во горното сливно подрачје на реката Раец, во близина на превојот Плетвар, од десната страна на регионалниот пат Прилеп-Кавадарци. Селото е ридско и се наоѓа на надморска височина од 600 м. Од градот Прилеп е оддалечено околу 20 км. Неговиот атар зафаќа површина од 19,7 км2.[3]
Историја
[уреди | уреди извор]Подрачјето на Тројаци е населено уште од неолитот, за што сведочи наоѓалиштето Ридот сместено на висорамнина од југоисточната страна на селото.[4]
Во XIX век, селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство.
Пролетта 1907 настанала борба помеѓу еден дел од четата на Петар Ацев, предводена од Стефан Шиндилов и аскерот. Четата била опколена во една пештера кај Тројаци при што загинале сите нејзини членови — 6 четници и 1 селанец.[5]
Стопанство
[уреди | уреди извор]Селото има полјоделско-сточарска функција. Во селскиот атар преовладуваат пасиштата на површина од 893 ха, обработливото земјиште зафаќа површина од 357 ха, а на шуми отпаѓаат 281 ха.[3]
Население
[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Во делото „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Тројаци било село со 40 домаќинства и 173 жители.[2]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Тројаци имало 380 жители.[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во селото имало 280 жители.[7]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Тројанци се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 42 куќи.[8]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Македонци.[9]
Селото броело 224 жители во 1961 година, додека во 1994 година во селото живееле 30 жители.
Според пописот од 2002 година, во селото живееле 11 жители, сите Македонци.[10] Од нив 4 биле мажи, а 7 жени.
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 7 жители, сите Македонци.
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 380 | 280 | 216 | 264 | 224 | 119 | 34 | 29 | 30 | 11 | 7 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]
Родови
[уреди | уреди извор]Тројаци е македонско село.
Според истражувањата од 1920-тите, Родови во селото се:
- Староседелци: Чеповци (9 к.), Марковци-Ќимовци (5 к.), Шипинковци (2 к.), Трајановци (1 к.), Шутевци-Утковци (3 к.), Митковци (3 к.), Стојковци (5 к.) и Станковци-Цуцуловци (2 к.).
- Доселеници: Стојановци (1 к.) доселени се од селото Топлица , Кушовци (1 к.) доселени се од селото Беловодица.[15]
Самоуправа и политика
[уреди | уреди извор]Селото влегува во рамките на Општина Прилеп од 1962 година. Претходно, во периодот од 1950 до 1952 година, тоа било дел од Прилепската околија; во периодот од 1952 до 1955 година било седиште на истоимената Општина Тројаци; а во периодот од 1955 до 1962 година, селото влегувало во склоп на Општина Плетвар.
Избирачко место
[уреди | уреди извор]Во селото се наоѓа избирачкото место бр. 1426 кое е сместено во приватна куќа.[16]
Во вториот круг на претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 6 гласачи.[17]
Културни и природни знаменитости
[уреди | уреди извор]
- Археолошки наоѓалишта[4]
- Василички Гробишта — некропола од римско време
- Грамаѓе — населба од римско време
- Дебел Рид — осамен наод (монети) од римско време
- Манастирче — населба од римско време
- Ракида — некропола од железно време
- Ридот — неолитска населба
- Солишта — осамен наод (монети) од доцноантичко време
- Црква Св. Ѓорѓија — осамени наоди од римско време
- Црквиче — осамен наод од римско време
- Цркви
- Црква „Св. Ѓорѓи“ — главна селска црква изградена во 1838 година.[18]
- Реки
Личности
[уреди | уреди извор]
- Родени во Тројаци
- Никола Бошков, наречен Тројачанец (1867 - 1946) — револуционер на ВМОРО
- Петре Николов — селски учител, татко на Ѓорче Петров[20]
- Таше Колев (? - 1905) — милиционер на ВМОРО, загинал во родното село во борба со Турци[21]
- Христо Трајков — борец во Руско-турската војна (1877-78), починал пред 1918 г.[22]
- Починати во Тројаци
- Никола Станев (? – 1907) — револуционер на ВМОРО, роден во Крн, Бугарија, четник на Стефан Шиндилов[23]
- Стефан Шиндилов - Шиндил (п. 1907) — прилепски војвода на ВМОРО.
Иселеништво
[уреди | уреди извор]Од 1870 до 1910 година од селото има иселеници на следните места. Прилеп, Алексинац, Крагуевац, Белград, Софија и САД.[15]
Галерија
[уреди | уреди извор]-
Селска чешма -
Чешма во близина на црквата
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 184-185.
- ↑ 3,0 3,1 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (PDF). Скопје: Патрија. стр. 302.
- ↑ 4,0 4,1 Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 314-315. ISBN 9989-649-28-6.
- ↑ Трайчевъ, Георги. Градъ Прилѣпъ. Историко-географски и стопански прегледъ. София, Печатница „Фотиновъ“ № 1, 1925. с. 268.
- ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 246.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 150-151.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 23.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 7 јуни 2019.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ 15,0 15,1 Радовановиќ, Воислав. Тиквеш и Раец.
- ↑ „Изборна единица 4: Општина Прилеп“ (PDF). Посетено на 7 јуни 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019 (Втор круг)“. Архивирано од изворникот на 2019-06-07. Посетено на 7 јуни 2019.
- ↑ „Црква „Св. Георгиј“, село Тројаци“. OldPrilep. 4 јуни 2015.
- ↑ Петрушевски, Илија; Маркоски, Благоја (2014). Реките во Република Македонија (PDF). Скопје: Геомап. стр. 63. ISBN 978-9989-2117-6-8.
- ↑ Българската възрожденска интелигенция (енциклопедия), ДИ „Д-р Петър Берон“, София, 1988, стр. 520.
- ↑ „Списъкъ на падналитѣ и умрѣли борци за свободата на Македония и обединението на българското племе и тѣхни последователи въ Прилепъ и околията“ (PDF). Илюстрация Илиндень. Издание на Илинденската Организация. XV (1 (151): 16. 1944. Занемарен непознатиот параметар
|month=(help) - ↑ Македонцитѣ въ културно-политическия животъ на България: Анкета отъ Изпълнителния комитетъ на Македонскитѣ братства (PDF). София: Книгоиздателство Ал. Паскалевъ и С-ие, Държавна печатница. 1918. стр. 37.
- ↑ Град Крън. www.svetimesta.com.
_1941.jpg){kind=link}