Kadaversynode: verschil tussen versies

[[AfbeeldingBestand:Jean Paul Laurens Le Pape Formose et Etienne VIIVI 1870.jpg|thumb|200px300px|Jean Paul Laurens, ''Paus Formosus en Stefanus VII''<br><small>(1870), 1870[[Jean-Paul Laurens]], [[Musée d'Arts de Nantes]]</small>]]

De '''Kadaversynode''' is een in januari [[897]] in [[Rome (stad)|Rome]] gehouden kerkelijk schijnproces waarvoor [[paus Stefanus VI (VII)]] het lijk van zijn een jaar eerder overleden voorganger [[paus Formosus|Formosus]] liet opgraven.<ref>Voor de datering, zie: {{Aut|Joseph Duhr|J. Duhr}}, Le Concile de Ravenne en 898. La Réhabilitation du pape Formose, in ''Recherches de science religieuse'' 22 (1932), p. 541 (noot 1) (''non vidi'').</ref>

Hij liet het lichaam, voorzien van pauselijke gewaden, op een troon neerzetten om het te veroordelen wegens [[meineed]], bewust zoeken van het pausschap en het in de steek laten van zijn [[bisdom]] ten gunste van een ander bisdom.<ref>[[Paus Johannes VIII]], ''Iohannis VIII. papae epistolae passim collectae'' 9 (= {{Aut|E.L.E. Caspar}} (ed.), ''[[Monumenta Germaniae Historica]] Epistolae Karolini Aevi'', V, Berlijn, 1928, p. [https://web.archive.org/web/20150402104959/http://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00000540.html?pageNo=327 327]). Vgl. [[Liutprand van Cremona]], ''Antapodosis'' I 30 (= ''Continuatio Mediaevalis'' 156, p. 23, ll. 639-43). De verdediging van Formosus wordt wel opgenomen door een zekere [[Auxilius van Napels]] (vermoedelijk een [[pseudoniem]]) in diens ''In defensionem sacrae ordinationis papae Formosi''.</ref> Formosus was namelijk bisschop van het Italiaanse [[Portus]] voordat hij [[paus]] en dus bisschop van Rome werd. Dit was in strijd met de kerkelijke leerstellingen. Bijzonder detail is, dat Stefanus VI (VII) aan het begin van het proces zelf in overtreding was, daar hij nota bene door Formosus was aangesteld als bisschop van [[Anagni]]. Door de ongeldigverklaring van zijn voorgangers daden was dit probleem voor Stefanus opgelost.

Formosus' officiële daden als paus werden tijdens de Kadaversynode ongeldig verklaard.<ref name="Liutprand 1.30">Liutprand van Cremona, ''Antapodosis'' I 30 (''His expletis, sacratis mox exutum vestimentis digitisque tribus abscisis, in Tiberim iactare praecepit, cunctosque quos ipse rdinaverat, gradu proprio depositos, iterum ordinavit.''). Vgl. ''[[Liber pontificalis]]'' II 115 (p. [https://archive.org/stream/duchesne02/duchesne2#page/n314/mode/1up 229]) (''Stephanus sextus, natione Romanus, sedit annum I menses III; et cessavit episcopatus diebus tribus. Hic a Formoso papa episcopus Avergnie ordinatus ipsum persequitur; qui omnes ordinationes ipsius irritas decrevit esse. Legitur etiam quod corpus Formosi in concilio positum et veste papali exutum laycali induitur, et duobus digitis dextre manus eius abscisis in Tyberim iactari precepit.'').</ref> De drie vingers van zijn rechterhand waarmee hij wijdingen had verricht, werden afgehakt.<ref name="Liutprand 1.30"/> Zijn lichaam werd opnieuw begraven, vervolgens nogmaals opgegraven en in de rivier de [[Tiber]] gegooid.<ref name="Liutprand 1.30"/> Een kluizenaar haalde het daaruit en begroef het weer. Stefanus' opvolger, [[Pauspaus Theodorus II]], groef het lichaam later opnieuw op en liet het in de [[Sint-Pietersbasiliek|Sint-Pieterskerk]] bijzetten.

Als aanleiding voor de Kadaversynode wordt vaak een politieke kwestie genoemd: tijdens zijn pausschap had Formosus weerstand geboden tegen [[Guido van Spoleto]], door [[Arnulf van Karinthië]] uit te nodigen Italië binnen te vallen (wat echter zou falen).<ref name="Liutprand 1.28">Liutprand van Cremona, ''Antapodosis'' I 28 (''Hoc in tempore Formosus papa religiosissimus a Romanis uehementer aflictabatur, cuius et hortatu Romam rex Arnulfus aduenerat.'').</ref> De Kadaversynode zou als blijk van Stefanus' loyaliteit aan Spoleto hebben gediend.

Een half jaar na de Kadaversynode werd paus Stefanus tijdens een volksopstand afgezet, in een kerker opgesloten en uiteindelijk gewurgd.<ref>{{Aut|Giovanni Battista de Rossi|G.B. de Rossi}} (ed.), ''Inscriptiones Christianae urbis Romae septimo saeculo antiquiores'', II, Rome, 1888, nr. 81, p. 215 (vv. 9-10: "''carceris interea vinclis constrictus in imo/strangulatus ubi exuerat hominem''").</ref>