Cedd

Cedd (Oudengels: Cedda) (circa 620 – 26 oktober 664) was een Angelsaksische monnik en bisschop uit de zevende eeuw en een heilige van de Anglicaanse Kerk. Hij was de broer van Chad, Cynibil en Caelin. Hij is heilig verklaard, evenals zijn broer Chad. Hij werd herdacht op 26 oktober en ook op sommige kalenders op 7 januari.

Albanus (links) en Cedd (met de bisschopsmijter, rechts) op een retabel van de Engelse beeldhouwer Nathaniel Hitch (1845-1938) in de All Saints-kerk van Great Braxted, Essex

Leven

Volgens de Angelsaksische monnik Beda (672/3-735) werd Cedd geboren in het Koninkrijk Northumbria en groeide hij op in de buurt van het klooster van Lindisfarne op het eiland Lindisfarne. Cedd is bekend als bekeerder van de Angelsaksen net zoals zijn broers Chad, Cynibil en Caelin. Zij zijn alle vier heiligen van de anglicaanse, rooms-katholieke, en oosters-orthodoxe kerk.
Als heilige is Cedd belangrijker voor de anglicaanse kerk dan voor de rooms-katholieke. Volgens de rooms-katholieke heiligenkalender is Cedd een vrije gedachtenis, dat wil zeggen, een heilige waaraan niet bijzonder veel aandacht hoeft te worden besteed.

Cedd was een belangrijke deelnemer aan de Synode van Whitby, een synode waar belangrijke verschillen binnen de kerk in Engeland zijn opgelost. Hij is aan de pest gestorven.

Bronnen en afbeeldingen

Het meeste van wat bekend is over Cedd en Chad is opgetekend in het werk Historia ecclesiastica gentis Anglorum ('Kerkelijke geschiedenis van het Angelsaksische volk'), geschreven omstreeks 730 in het Latijn door de monnik Beda. Alle verdere werken over Cedd zijn van het werk van Beda afgeleid en meestal vele eeuwen later geschreven, gekleurd door hun tijd. Alles wat bekend is over Cedd is gebaseerd op mondelinge overleveringen verteld door mensen die Cedd gekend (zouden) hebben. Deze overleveringen zijn opgetekend door Beda.

Gedurende het actieve religieuze leven van Cedd heerste er in Engeland een pestepidemie. Sommige bronnen beweren dat ook zijn broer Chad aan de pest is gestorven toen deze in 672 stierf. Dit laatste is zeer wel mogelijk maar speculatief omdat er geen primaire bron van bekend is. Van Cedd zijn geen contemporaine afbeeldingen bekend. De portretten van Cedd die wij kennen zijn interpretaties door degene die ze vervaardigd heeft.

Bronnen, noten en/of referenties

---