Denderleeuw
Denderleeuw is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 21.000 inwoners. Denderleeuw ligt langs de rivier de Dender in de Denderstreek. De inwoners van Denderleeuw zijn de Denderleeuwenaars of de Denderleeuwen[1] en hun dialect is het Denderleeuws, dat taalkundig tot het Brabants (en niet het Oost-Vlaams) behoort. Amandus van Gent is de patroonheilige van Denderleeuw.
Gemeente in België | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | Vlaanderen | ||
Provincie | Oost-Vlaanderen | ||
Arrondissement | Aalst | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
13,86 km² (2022) 53,95% 25,17% 20,87% | ||
Coördinaten | 50° 53' NB, 4° 5' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
21.056 (01/01/2024) 49,12% 50,88% 1518,66 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 22,33% 59,51% 18,17% | ||
Buitenlanders | 10,03% (01/01/2024) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Jo Fonck (LvB) | ||
Bestuur | LvB, CD&V, Groen | ||
Zetels Vlaams Belang LvB CD&V N-VA Groen Plus |
27 9 7 5 3 2 1 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 20.485 euro/inw. (2021) | ||
Werkloosheidsgraad | 6,05% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 9470 9472 9473 |
Deelgemeente Denderleeuw Iddergem Welle | ||
Zonenummer | 053 | ||
NIS-code | 41011 | ||
Politiezone | Denderleeuw / Haaltert | ||
Hulpverleningszone | Zuid-Oost | ||
Website | www | ||
Detailkaart | |||
ligging binnen het arrondissement Aalst in de provincie Oost-Vlaanderen | |||
|
Geschiedenis
bewerkenVan de Karolingische tijd tot de elfde eeuw lag het grondgebied van Denderleeuw in de Brabantgouw.
In de elfde eeuw veroverde de graaf van Vlaanderen heel Brabant tussen de Schelde en de Dender, evenals Liedekerke, ten oosten van de Dender. De hertogen van Brabant hadden als hertogen van Lotharingen louter in theorie het opperleenrecht over dat gebied. Toch streed de heer van Gavere en Liedekerke-Denderleeuw in 1288 aan de zijde van hertog Jan I te Woeringen. De burcht van de heren van Liedekerke-Denderleeuw stond op de oostelijke oever van de Dender.
De Fransen deelden op het einde van de achttiende eeuw Denderleeuw in bij het Scheldedepartement en Liedekerke bij het Dijledepartement. Het Scheldedepartement werd in 1815 de provincie Oost-Vlaanderen, het Dijledepartement werd de provincie Zuid-Brabant.
In 1977 werden de voormalige gemeenten Iddergem en Welle bij Denderleeuw gevoegd.
Kernen
bewerkenDenderleeuw is een van de dichtstbevolkte gemeenten van Vlaanderen. Naast het centrum heeft de gemeente nog de deelgemeenten Welle en Iddergem. Welle en Denderleeuw zijn in grote mate met elkaar vergroeid. Iddergem is, hoewel ook in lichte mate met Denderleeuw samengesmolten, steeds een aparte kern gebleven. In het centrum hebben de wijken Hemelrijk, Huissegem en Leeuwbrug een eigen parochie.
Deelgemeenten
bewerken# | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS code |
---|---|---|---|---|---|
1 | Denderleeuw | 6,76 | 13.025 | 1.928 | 41011A |
2 | Iddergem | 2,95 | 2.774 | 942 | 41011B |
3 | Welle | 4,16 | 4.750 | 1.141 | 41011C |
Bezienswaardigheden
bewerken- De gotische Sint-Amanduskerk die in haar oorsprong dateert van de 13e-14e eeuw
- De pastorie (1783): het gebouw werd opgetrokken op en met stenen van de pastorie die er voorheen stond. De pastorie is een beschermd monument en heeft een ommuurde tuin die zich uitstrekt tot aan de oevers van de Dender. Sinds 1280 (en dat tot de Franse Revolutie) werd de parochie bediend door de Norbertijnenkanunniken van de abdij van Dielegem (bij Jette).
- Het kasteeltje Van Roy (1906) in neogotische stijl.
- Het moderne station van Denderleeuw (1964). Dit station is een belangrijk knooppunt op de lijnen Gent-Aalst-Brussel en Kortrijk-Brussel.
- Op de grens met Liedekerke heeft het Sint-Rafaelbejaardentehuis van de Zusters Kindsheid Jesu een kapel van 1958-1963 waarin ramen zitten van de Parijse glasschilder Pierre Gaudin.
- Zie ook: Leeuwbrug, een wijk van Denderleew.
Natuur en landschap
bewerkenDenderleeuw is een dichtbevolkte plaats die is vastgegroeid aan Welle en Iddergem, en ook wijken kent als Leeuwbrug en Huisegem.
Denderleeuw ligt aan de Dender en het is een spoorwegknooppunt. Het natuurgebied Wellemeersen ligt in het grensgebied tussen Denderleeuw, Welle en Erembodegem. De hoogte bedraagt 12-19 meter.
Demografie
bewerkenDemografische ontwikkeling voor de fusie
bewerken- Bron:NIS - Opm:1876 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; 1976= inwonertal per 1 januari
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
bewerkenAlle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
---|---|---|
jaar | Aantal[2] | Evolutie: 1992=index 100 |
1992 | 16.731 | 100,0 |
1993 | 16.695 | 99,8 |
1994 | 16.827 | 100,6 |
1995 | 16.895 | 101,0 |
1996 | 16.964 | 101,4 |
1997 | 16.969 | 101,4 |
1998 | 16.994 | 101,6 |
1999 | 16.942 | 101,3 |
2000 | 16.984 | 101,5 |
2001 | 16.903 | 101,0 |
2002 | 17.038 | 101,8 |
2003 | 17.017 | 101,7 |
2004 | 17.028 | 101,8 |
2005 | 17.110 | 102,3 |
2006 | 17.357 | 103,7 |
2007 | 17.493 | 104,6 |
2008 | 17.947 | 107,3 |
2009 | 18.276 | 109,2 |
2010 | 18.485 | 110,5 |
2011 | 18.862 | 112,7 |
2012 | 19.069 | 114,0 |
2013 | 19.206 | 114,8 |
2014 | 19.318 | 115,5 |
2015 | 19.556 | 116,9 |
2016 | 19.688 | 117,7 |
2017 | 19.836 | 118,6 |
2018 | 20.086 | 120,1 |
2019 | 20.338 | 121,6 |
2020 | 20.551 | 122,8 |
2021 | 20.730 | 123,9 |
2022 | 20.772 | 124,2 |
2023 | 20.973 | 125,4 |
2024 | 21.056 | 125,9 |
Evenementen
bewerken- Ballonmeeting "Denderleeuw Vliegt"
- Carnaval
- Integreringsfeest "Denderleeuw Kleurt" was jarenlang een feestelijke dag met de nadruk op muziek en diversiteit. N-VA burgemeester Jan De Dier schafte dit af in 2014.
Toerisme
bewerkenDoor dit dorp loopt onder meer de fietsroute Denderende steden. Via de voetgangersbrug over de Dender komt men bij het Dorpsplein. Daar huist ook al 60 jaar het Hof Ter Leeuwe, een speeltuin.
Politiek
bewerkenStructuur
bewerkenDe gemeente Denderleeuw ligt in het kieskanton Ninove in het provinciedistrict Geraardsbergen, het kiesarrondissement Aalst-Oudenaarde en de kieskring Oost-Vlaanderen.
Geschiedenis
bewerkenNa de verkiezingen van 14 oktober 2012 ontstond er in Denderleeuw een patstelling. De zittende burgemeester Fonck wilde zijn mandaat verlengen en had daarvoor, behalve van zijn eigen partij, de steun van Open Vld. Daartegenover stond een verbond van N-VA en CD&V. Geen van beide fracties had een meerderheid, waardoor de vorming van een nieuw college en de benoeming van een nieuwe burgemeester niet per 1 januari 2013 konden plaatsvinden. Uiteindelijk gaf Vlaams Belang de doorslag, door bij een stemming op 9 januari gedoogsteun aan de coalitie van N-VA en CD&V te verlenen. Dit was tot dan toe ongezien, en volgens Open Vld, sp.a en nationaal Groen-voorzitter Wouter Van Besien een breuk van het cordon sanitaire, die voor veel ophef en protest zorgde.[3]
Na bemiddeling van provinciegouverneur André Denys kwam het eind januari 2013 tot een overeenkomst tussen N-VA, CD&V en Open Vld-Plus. Jan De Dier (N-VA) werd burgemeester. Deze partij levert nog 2 schepenen, waarvan een ook OCMW-voorzitter wordt. CD&V krijgt drie schepenen en Open Vld een.[4] In 2015 werd Alberic Sergooris na lang dispuut aangeduid als nieuwe burgemeester ad interim.[5] In 2016 volgde voormalig burgemeester Jo Fonck hem op nadat hij buiten verdenking werd gesteld in een gerechtelijk onderzoek.[6]
Burgemeesters
bewerken- 1666-1669: Joos Sonck[7]
- 1818-1825: 'meier' Henricus Sonck (nakomeling van Joos[7])
- 1835-1871: Corneille-Jean (Corneel Jan) Sonck[8][9] (broer van Henricus[7])
- 1871-1874: Frans Leopold Sonck (zoon van Corneel-Jan[7])
- 1875-1896: Hendrik Sonck[10] (ook zoon van Corneel-Jan[7])
- 1912-1919: Jean Rollier[11](zoon van Josephine Sonck, dochter van Corneel-Jan[7])
- 1927-1943: Leon Rollier (ook zoon van Josephine Sonck[7])
- 1958-1968: Armand De Pelsmaeker (BSP)
- 1969-1976: Paul Van Der Niepen (BSP)
- 1977-1985: Raymond Van Isterdael
- 1985-1988: Gustaaf De Backer
- 1989-1994: Georges Couck (SP)
- 1995-2000: Jan Eeman (VLD)
- 2001-2006: Mark Van der Poorten (CD&V)
- 2007-2010: Georges Couck (sp.a)
- 2011-2013: Jo Fonck (sp.a)
- 2013-2015: Jan De Dier (N-VA)
- 2015-2016: Alberic Sergooris (CD&V)
- 2016-heden: Jo Fonck (sp.a)
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
bewerkenPartij | 10-10-1976 | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006 | 14-10-2012 | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 27 | % | 27 | |
CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2 | 27,081 | 7 | 28,61 | 8 | 33,211 | 10 | 34,421 | 10 | 26,221 | 8 | 26,29A | 7 | 18,072 | 4 | 17,22 | 5 | 15,72 | 4 | |
VU1 / VU&ID2 / CD&V+N-VAA / N-VA3 | 10,761 | 2 | 11,631 | 2 | 10,91 | 2 | - | 7,682 | 1 | 24,863 | 7 | 12,93 | 3 | 10,63 | 2 | ||||
SP1 / sp.a2 / sp.a OpenB / LvBC / Vooruit Iedereen3 | 32,821 | 9 | 34,241 | 10 | 39,091 | 11 | 28,01 | 8 | 28,311 | 8 | 28,762 | 8 | 30,0B | 8 | 20,9C | 7 | 29,53 | 9 | |
OPEN | - | - | - | - | 7,27 | 1 | 7,33 | 1 | - | ||||||||||
PVV1 / VLD2 / Open Vld/plus3 / PLUS4 | 10,451 | 2 | 9,341 | 1 | 11,951 | 2 | 17,42 | 4 | 20,052 | 5 | 19,842 | 5 | 14,393 | 3 | 6,34 | 1 | - | ||
Agalev1 / Groen2 | - | - | 2,641 | 0 | - | - | - | - | 8,32 | 2 | 4,62 | 0 | |||||||
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | - | 7,281 | 1 | 10,471 | 2 | 17,782 | 4 | 12,672 | 3 | 26,22 | 9 | 38,32 | 12 | ||||
DAENS | - | - | - | 8,93 | 2 | - | - | - | - | - | |||||||||
SLVI | 18,34 | 5 | 15,73 | 4 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Anderen(*) | 0,55 | 0 | 0,46 | 0 | 2,21 | 0 | 3,99 | 0 | - | - | - | 8,1 | 0 | 1,2 | 0 | ||||
Totaal stemmen | 11568 | 12201 | 12514 | 12714 | 12848 | 13265 | 13008 | 13844 | 10385 | ||||||||||
Opkomst % | 97,23 | 95,44 | 95,52 | 96,22 | 95,91 | 94,1 | 69,5 | ||||||||||||
Blanco en ongeldig % | 1,77 | 2,98 | 4,2 | 4,48 | 3,84 | 3,78 | 4,09 | 4,9 | 2,4 |
Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken // 2006-2012: https://www.nieuwsblad.be/regio/gemeente/9470_Denderleeuw/index.aspx?categorie=456
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*) 1976: PVDA / 1982: PVDA / 1988: LDV / 1994: GEMBEL / 2018: DVD (5,0%), ERNA (3,1%) / 2024: Voor U (1,2%)
Sport
bewerken- Basketbalploeg Olympia Denderleeuw
- Basketbalploeg Expo Denderleeuw
- Floorballclub Stimulo Denderleeuw
- Iddergem heeft zijn eigen floorballclub: Juventus Floorball Club
- Voetbalclub FCV Dender EH
- Voetbalclub K Standaard SV Denderleeuw
- Fietsclub Denderleeuwse Trappers
Geboren in Denderleeuw
bewerken- Lize Marke (1936), zangeres
- Mentissa (1999), zangeres
Gestorven in Denderleeuw
bewerkenDe componist Emiel Hullebroeck (1878-1965) overleed in Denderleeuw.
Vervoer
bewerkenIn Denderleeuw lopen de volgende gewest of provinciale wegen
- N8 Aalst-Denderleeuw-Ninove
- N208 Hekelgem (Affligem) - Denderleeuw
In Denderleeuw ligt het op een na drukste station van Oost-Vlaanderen.
Naast het station van Denderleeuw hebben ook deelgemeenten Welle en Iddergem elk een station:
- Station Denderleeuw, langs spoorlijn 50 Gent-Brussel-Noord, spoorlijn 89 Y zandberg (Kortrijk)-Denderleeuw, Spoorlijn 90 Denderleeuw-Jurbeke (Jurbise). Ook zijn er aftakkingen naar spoorlijn 50A Brussel-Gent-Oostende.
- Station Iddergem, langs spoorlijn 90. Enkel de S6 trein (Aalst-)Denderleeuw-Geraardsbergen-Brussel-Schaarbeek en een paar P-treinen tussen Denderleeuw en Geraardsbergen.
- Station Welle, langs spoorlijn 89 Y Zandberg (Kortrijk)-Denderleeuw. Minst bediende van de drie stations: twee treinen per uur, één per richting en enkele P-treinen. Geen weekendbediening.
Alle drie de stations behoren tot het Gewestelijk ExpresNet van Brussel. In Denderleeuw stoppen de volgende S-treinen:
- S3 Zottegem - Denderleeuw - Brussel - Dendermonde
- S4 Aalst - Jette - Brussel-Luxemburg - Merode - Vilvoorde
- S6 (Aalst -) Denderleeuw - Geraardsbergen - Edingen - Brussel - Schaarbeek
- S10 Aalst - Jette - Brussel-Zuid / Brussel-Zuid - Dendermonde
In Denderleeuw stoppen er maar enkele buslijnen doordat Denderleeuw een kleine gemeente is. Denderleeuw bevindt zich op de kruising van verschillende spoorlijnen en heeft daarom een groot en goed bediend station.
in Denderleeuw stoppen anno 2020 de volgende buslijnen:
- Bus 31 Aalst - Welle - Denderleeuw - Iddergem - Denderhoutem - Ninove
- Bus 32 Aalst - Welle - Denderleeuw - Iddergem - Nederhasselt - Aspelare - Outer - Ninove
- Bus 33 Aalst - Welle - Denderleeuw - Iddergem - Nederhasselt - Aspelare - Outer - Ninove
- Belbus 330 Ninove - Haaltert
Nabijgelegen kernen
bewerkenExterne links
bewerken- ↑ VRT Taal. Gearchiveerd op 24 oktober 2021.
- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ De Standaard Online - Vlaams Belang geeft gedoogsteun aan CD&V/N-VA in Denderleeuw. Geraadpleegd op 9 januari 2013.
- ↑ Denderleeuwse liberalen leggen zich neer bij één schepen, deredactie.be, 31 januari 2013
- ↑ Alberic Sergooris legt eed af als burgemeester, Het Nieuwsblad, 19 november 2015. Gearchiveerd op 20 april 2023.
- ↑ Jo Fonck derde burgemeester van Denderleeuw in drie jaar tijd. De Standaard (26 maart 2016). Gearchiveerd op 11 augustus 2016. Geraadpleegd op 26 april 2016.
- ↑ a b c d e f g Familie Sonck te Denderleeuw, Het land van Aalst, 1960, nr. 4. Gearchiveerd op 22 januari 2023.
- ↑ Pasinomie: collection complète des lois, décrets, ordonnances, arrêtés et règlements généraux qui peuvent être invoqués en Belgique, 1843, Bruylant, p.213
- ↑ Moniteur belge: journal officiel. 1869,7/8, p.691. Gearchiveerd op 23 juni 2023.
- ↑ ook lid van de provincieraad sinds 1890, cf. Almanach royal officiel: 1897, p.313
- ↑ William Whyte, Ghent Planning Congress 1913: Premier Congrès international et exposition comparée des villes, Routledge, 2013