Schepdaal

**Schepdaal**
Deelgemeente in België
	;
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Gemeente	Dilbeek
Fusie	1977
Coördinaten	50° 50′ NB, 4° 11′ OL
Algemeen
Oppervlakte	8,32 km²
Inwoners ; (1/1/2020)	6.085 ; (732 inw./km²)
Hoogte	88 m
Overig
Postcode	1703
NIS-code	23016(F)
Detailkaart
	; Locatie in Vlaams-Brabant
Portaal	België

Schepdaal is een plaats in de Belgische provincie Vlaams-Brabant en deelgemeente van Dilbeek gelegen in het Pajottenland. Schepdaal was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977.

Toponymie

De oudste vermelding luidt Scepdale (1260). De naam is afgeleid van scherp dal, de kern van Schepdaal ligt dan ook op een heuvel.

Geschiedenis

De naam "Scerpdaele" werd reeds in 1046 vermeld als plaatsnaam waar een aloude kapel van het Heilig Kruis was gelegen. De gemeente Schepdaal is ontstaan uit een aantal kleine gehuchten die behoorden tot Sint-Martens-Lennik. De voornaamste gehuchten waren Goudveerdegem, Kelegem, Zierbeek, Zibbeek en een deel van Sint-Gertrudis-Pede.^[1] Pas in 1826, onder Hollands bestuur, werden deze gehuchten afgescheiden van Sint-Martens-Lennik en werd Schepdaal een gemeente op zichzelf.^[2] Kerkelijk werd het pas onafhankelijk van Sint-Martens-Lennik in 1842.

Schepdaal was vroeger een centrum van lambiek en geuze. Er waren vier brouwerijen: Eylenbosch en De Troch in het gehucht Spanuit en De Neve en Goossens in het gehucht Sint-Gertrudis-Pede. Er was ook een belangrijke markt gespecialiseerd in aardbeien, waarrond zich ettelijke handelaars en herbergiers vestigden. De aardbeienemarkt werd opgericht in 1913 en was de eerste in het Pajottenland.^[3]. De eerste buurtspoorlijn in de provincie Brabant werd op 8 augustus 1887 geopend en verbond Brussel (stad) (Ninoofsepoort) met Schepdaal. In 1888 werd er de eerste herstelplaats voor de buurtspoorweg in Brabant gebouwd.^[4]

In 1977, onder het bestuur van Jef Valkeniers, fusioneerde de gemeente met Dilbeek, en werd hiervan een deelgemeente. De Schepdalenaars blijven echter historisch meer georienteerd op het nabijere Lennik. De gemeentegrens loopt dan ook bijna door het centrum van Schepdaal.

Bezienswaardigheden

De Sint-Rumolduskerk
Het Hof te Zierebeek in het gehucht Zierbeek, Brabantse vierkanthoeve (18e eeuw)
De voormalige brouwerij Eylenbosch (1893)
Het Trammuseum (1962)
Het Kasteel van Schepdaal (op het grondgebied van Sint-Martens-Lennik) met opvoedingsproject sinds 1957
Het Pajottenland is een landelijke glooiende streek met mooie vergezichten op Brussel.

Natuur en landschap

Schepdaal ligt op een hoogte van 35-93 meter.

Demografische ontwikkeling

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Politiek

Voormalige burgemeesters

Periode		Burgemeester^[5]
	1847 - 1859	Jean François De Camps
	1859 - 1860	JJ Van Dalem^[6]
	1860 - 1872	J. Appelmans
	1872 - 1886	E. Jean Mackens
	1886 - 1898	P.J. De Troch
	1898 - 1900	M. Appelmans (dienstdoend)
	1900 - 1927	Joannes De Troch
	1927 - 1933	Emile Eylenbosch
	1933 - 1938	Joannes De Troch

Periode		Burgemeester
	1939 - 1940	Emile Eylenbosch
	1940 - 1945	Hendrik Lodewijk Baudewijns^[7]
	1940 - 1942	Emile Eylenbosch (waarnemend)
	1945 - 1949	Emile Eylenbosch^[8]
	? - 1952	Albert Boeykens
	1953 - 1963	Louis De Dobbeleer
	1963 - 1965	Victor Valkeniers
	1965 - 1970	Jozef De Neve
	1971 - 1976	Jef Valkeniers (VU)

Mobiliteit

Openbaar vervoer

De diensten van De Lijn in Schepdaal verbinden Ninove met de hoofdstad. Er is eveneens een busverbinding naar station Brussel-Zuid. Op vier kilometer afstand is het treinstation Sint-Martens-Bodegem.

Buurtspoorwegen

Museumingang. Was oude stelplaats

Op 8 september 1887 werd de eerste buurtspoorweglijn, Schepdaal - Brussel Ninoofsepoort in dienst gesteld. De stelplaats van deze tramlijn was in Schepdaal. Deze stelplaats werd in de nadagen van de buurtspoorwegexploitatie in de jaren 1960 omgebouwd tot een nationaal museum van de buurtspoorwegen. Het museum werd beheerd door vrijwilligers en in 1998 gesloten voor renovatie. Op 1 juli 2009 is het trammuseum heropend door de vzw "Erfgoed Vlaanderen".^[9] Er moet nog veel gebeuren, waaronder de elektrificatie van de stelplaats, om kleine ritjes met trams mogelijk te maken.

Sport

Voetbalclub FC Schepdaal is aangesloten bij de KBVB Voetbal Vlaanderen en actief in de provinciale reeksen. Verder is er een volleybalclub.

Cultuur

Van 1993 tot 2019 vond in Schepdaal jaarlijks het muziekfestival Jospop plaats.^[10] Tegenwoordig is Jospop vervangen door een kleiner festival Peloes.Elk jaar is er een jaarmarkt in de herfst en een loopwedstrijd in de lente, beiden met de nodige randanimatie.

Bekende personen

Amaat Hullebroeck, journalist, hoofdredacteur, beeldhouwer
Berre, artiestennaam van zanger Berre Vandenbussche.
Bob Savenberg, muzikant die hier woonde ten tijde van zijn huwelijk met een plaatselijke leerkrachte
Brasser, pseudoniem van cartoonist Paul De Valck (kreeg in 2018 een monument 'Het Brasserke')
Edgard Van Cauwelaert,(1916-1987) advocaat, rechter, actief in het Vlaamse verenigingsleven in Brussel.
Goedele Liekens, seksuologe, psychologe
Gustaaf Van Vaerenbergh, wielrenner, Kampioen van België in 1953
Jef Valkeniers, Schepdaals laatste burgemeester
Remco Evenepoel, wielrenner, wereldkampioen 2022, olympisch kampioen wegrit en tijdrit 2024, (ereburger van Schepdaal)
Urbain Servranckx, beter bekend als de komiek Urbanus, is geboren in het gehucht Sint-Gertrudis-Pede, dat ten dele op Schepdaals grondgebied ligt

Nabijgelegen kernen

Sint-Gertrudis-Pede, Eizeringen, Wambeek, Sint-Martens-Bodegem, Sint-Anna-Pede, Itterbeek

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Schepdaalse geschiedenis.[1]. Bezocht 13/10/2022.
↑ Koninklijk besluit 15 november 1826, in werking op 1 juli 1827 volgens Sven Vrielinck, De territoriale indeling van België 1795-1963, Universitaire Pers Leuven, 2000, p. 1894
↑ E. Vandervelde, E. Doms, Au Pays des Fraises, Brussel 1924, p.50. Geraadpleegd 9 aug 2020
↑ Rail Atlas Vicinal, Uitgever: Rail memories. Door Stefan Justens & Dick van der Spek
↑ Overzicht burgemeesters Schepdaal; Gemeenschapsraad Schepdaal. (N.B.: In het excelsheet over de burgemeesters staat verkeerdelijk dat E. Eylenbosch H. Baudewijns verving tijdens de bezetting tussen 1940-1942. H. Baudewijns was een niet verkozen oorlogsburgemeester en verving de verkozen burgemeester E. Eylenbosch, wat blijkt uit het feit dat E. Eylenbosch zijn mandaat slechts één jaar kon uitoefenen na zijn verkiezing in 1939 en hij het terug kon opnemen na de bevrijding van België. (Get.Pajot- De Wolf)
↑ Was molenaar op de Koutermolen en gehuwd met Maria Orinx
↑ oorlogsburgemeester
↑ Nog verder na te kijken, aangezien het Overzicht burgemeesters Schepdaal op de website van de Gemeenschapsraad Schepdaal 1953 vermeldt als einddatum van het burgemeesterschap van Emile Eylenbosch, hij was toen echter reeds overleden.
↑ website trammuseum
↑ Jospop verdwijnt

Zie de categorie Schepdaal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Schepdaalse geschiedenis.[1]. Bezocht 13/10/2022.

[2] Koninklijk besluit 15 november 1826, in werking op 1 juli 1827 volgens Sven Vrielinck, De territoriale indeling van België 1795-1963, Universitaire Pers Leuven, 2000, p. 1894

[3] E. Vandervelde, E. Doms, Au Pays des Fraises, Brussel 1924, p.50. Geraadpleegd 9 aug 2020

[4] Rail Atlas Vicinal, Uitgever: Rail memories. Door Stefan Justens & Dick van der Spek

[5] Overzicht burgemeesters Schepdaal; Gemeenschapsraad Schepdaal. (N.B.: In het excelsheet over de burgemeesters staat verkeerdelijk dat E. Eylenbosch H. Baudewijns verving tijdens de bezetting tussen 1940-1942. H. Baudewijns was een niet verkozen oorlogsburgemeester en verving de verkozen burgemeester E. Eylenbosch, wat blijkt uit het feit dat E. Eylenbosch zijn mandaat slechts één jaar kon uitoefenen na zijn verkiezing in 1939 en hij het terug kon opnemen na de bevrijding van België. (Get.Pajot- De Wolf)

[6] Was molenaar op de Koutermolen en gehuwd met Maria Orinx

[7] rlogsburgemeester

[8] Nog verder na te kijken, aangezien het Overzicht burgemeesters Schepdaal op de website van de Gemeenschapsraad Schepdaal 1953 vermeldt als einddatum van het burgemeesterschap van Emile Eylenbosch, hij was toen echter reeds overleden.

[9] website trammuseum

[10] Jospop verdwijnt

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]