veer

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  veer    (hulp, bestand)
• IPA: / ver / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /vɪːr/
  • (Limburg): /veːr/

Woordafbreking

• veer

Woordherkomst en -opbouw

• [A] erfwoord samentrekking van veder, via Middelnederlands vedere van Oudnederlands fethera, in de betekenis van ‘huidbekleedsel van vogel’ voor het eerst aangetroffen in 901
• [B] erfwoord via Middelnederlands vere van Oudnederlands fera, als toponiem aangetroffen vanaf 1174

A	enkelvoud	meervoud
naamwoord	veer	veren
verkleinwoord	veertje	veertjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de veer v / m

1. (zoötomie) lichaamsbedekking van een vogel

   • Vogels in de rui verliezen hun veren. 

2. (techniek) mechanische tong of spiraal waarop door buiging spanning gezet kan worden

   • Het veertje was gebroken en dit bracht het uurwerk tot stilstand. 

• 
  Een witte veer.
• 
  2. Een veer in de vorm van een spiraal.
• 
  [B] Een begrafenisstoet wordt door een veer over de Leie bij Afsnee gezet
  (Joseph Pauwels ; 1875)

Synoniemen

• [1]: pluim

Hyponiemen

1. lichaamsbedekking van een vogel

• dekveer
• donsveer
• ganzenveer
• hanenveer
• luizenveer
• pauwenveer
• reigerveer
• slagveer
• staartveer
• struisveer
• uilenveer
• vogelveer
• zwanenveer

2. mechanische tong of spiraal waarop door buiging spanning gezet kan worden

• bladveer
• borgveer
• brilveer
• buigveer
• deurveer
• drijfveer
• drukveer
• gasveer
• luchtveer
• meetveer
• ontstoppingsveer
• ringveer
• schotelveer
• schroefveer
• slagveer
• spiraalveer
• springveer
• torsieveer
• trekveer
• windveer
• zolderveer
• zuigerveer

Afgeleide begrippen

1. lichaamsbedekking van een vogel

• veerdelig
• veerlobbig
• veerspletig
• veervormig
• verenkleed
• veerlicht
• verentooi

2. mechanische tong of spiraal waarop door buiging spanning gezet kan worden

• veerbalans
• veerenergie
• veerkracht
• veermechanisme
• veerpasser
• veerplank
• veerploeg
• veerring
• veertoestel
• veerunster
• vering

Vertalingen

    1. lichaamsbedekking van een vogel   

Cornisch: pluven (kw) v Duits: Feder (de) v Catalaans: ploma (ca) v Engels: feather (en) Frans: plume (fr) v Hoogsilezisch: fyjder (szl) m

Italiaans: piuma (it) v Occitaans: pluma (oc) v, ploma (oc) v Pools: pióro (pl) o Russisch: перо (ru) o Spaans: pluma (es) v Welsh: pluen (cy) v, plufyn (cy) m Zweeds: fjäder (sv) g

    2. mechanische tong of spiraal waarop door buiging spanning gezet kan worden   

Afrikaans: veer (af) Arabisch: نابض (ar) Azeri: yaylar (az) Bulgaars: пружина (bg) Catalaans: molla (ca) Chinees: 弹簧 (zh) Deens: fjeder (da) Duits: Feder (de) v Engels: spring (en) Esperanto: risorto (eo) Estisch: vedru (et) Fins: vieteri (fi) Frans: ressort (fr) Galicisch: resorte (gl) Grieks: Ελατήριο (el) Hebreeuws: קפיץ (he) Hindi: कमानी (hi) Hongaars: rugó (hu) Ido: resorto (io) Indonesisch: pegas (id) Italiaans: molla (it) v Japans: ばね (ja) Jiddisch: ספרונזשינע (yi)

Kazachs: серіппе (kk) Koreaans: 용수철 (ko) Kroatisch: opruga (hr) Latijn: elater (la) Lets: atspere (lv) Luxemburgs: ressort (lb) Maleis: spring (ms) Nedersaksisch: fedder (nds) Noors: fjær (no) Nynorsk: maskindelen fjør (nn) Oekraïens: пружина (uk) Perzisch: فنر (fa) Pools: sprężyna (pl) v Portugees: mola (pt) v Russisch: пружина (ru) v Servisch: опруга (sr) Sloveens: vzmet (sl) Slowaaks: pružina (sk) Spaans: resorte (es) m, muelle (es) m Tsjechisch: pružina (cs) Turks: yay (tr) Vietnamees: lò xo (vi) Wit-Russisch: спружына (be) Zweeds: fjäder (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
veren

[A] veer

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van veren
   

   • Ik veer. 

2. gebiedende wijs van veren
   

   • Veer! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van veren
   

   • Veer je? 

B	enkelvoud	meervoud
naamwoord	veer	veren
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

[B] het veer o

1. (scheepvaart) boot of schip toegewijd aan het onderhouden van een regelmatige verbinding over een rivier of een ander water

   • Het veer tussen Perkpolder en Kruiningen is uit de vaart genomen. 

2. (bedrijf) dienstverlening die mensen en hun vervoermiddelen naar de overkant van een rivier of ander water brengt
3. (aardrijkskunde) plaats waar men over een rivier of andere watervlakte kan worden overgezet

   • Toen de brug vernield was, moest men zich met een veer behelpen 
   • Hij toog over het veer van de Jabbok (Gen. 32 : 22) 

Synoniemen

• [1]: pont

Hyponiemen

1. boot of schip toegewijd aan het onderhouden van een regelmatige verbinding over een rivier of een ander water

• Papenveer
• Slikkerveer
• Wedderveer
• Wormerveer
• beurtveer
• fietsveer
• overzetveer
• pontveer
• ruimteveer
• voetveer
• wagenveer
• zweefveer

Afgeleide begrippen

1. boot of schip toegewijd aan het onderhouden van een regelmatige verbinding over een rivier of een ander water

• Veerbrug
• Veergat
• veerboot
• veerbrug
• veerdam
• veerdienst
• veergat
• veergeld
• veerhaven
• veerhoofd
• veerhuis
• veerloon
• veerman
• veerpont
• veerpoot
• veerrecht
• veerschip
• veerschuit
• veersteiger
• veerstoep
• veerverbinding
• veerwagen

Vertalingen

    1. boot of schip toegewijd aan het onderhouden van een regelmatige verbinding over een rivier of een ander water   

Duits: Fähre (de) v Italiaans traghetto (it) m

Engels: ferry (en) Frans: bac (fr) m Russisch: паром (ru) m

Anagrammen

• erve, ever, vere, vree

Gangbaarheid

• Het woord veer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "veer" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

Hoofdtelwoord

veer

1. vier; het getal tussen de drie en de vijf, in Arabische cijfers 4, in Romeinse cijfers IV

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	veer	vere

Uitspraak

• geluid

Woordafbreking

• veer

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nederlandse veer

Zelfstandig naamwoord

1. (zoötomie) veer; lichaamsbedekking van een vogel
2. veer; mechaniche tong of spiraal waarop door buiging spanning gezet kan worden
3. (scheepvaart) veer; boot of schip toegewijd aan het onderhouden van een regelmatige verbinding over een rivier of een ander water

Anagrammen

• vere

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Uitspraak

• Geluid:

enkelvoud	meervoud
veer	veers

Zelfstandig naamwoord

veer

1. koerswijziging

vervoeging
onbepaalde wijs	to  veer
he/she/it	veers
verleden tijd	veered
voltooid deelwoord	veered
onvoltooid deelwoord	veering
gebiedende wijs	veer

Werkwoord

veer

1. onovergankelijk van koers/richting veranderen
2. onovergankelijk, (scheepvaart) halzen [3]
3. overgankelijk van koers/richting doen veranderen

Limburgs

Telwoord (lim)
0
1	11	10	100	103
2	12	20	200	106
3	13	30	300	109
4	14	40	400	1012
5	15	50	500	1015
6	16	60	600	1018
7	17	70	700	1021
8	18	80	800	1024
9	19	90	900	1027

Uitspraak

• IPA: /veː^ɐ/ (Etsbergs)

Hoofdtelwoord

veer

1. vier

hoofdtelwoord	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	onafhankelijk
	veer	veer	veertj	veer
rangtelwoord	mannelijk	vrouwelijk	onzijdig	meervoud
	veerdje	veerdj	veerdj	veerds

Afgeleide begrippen

• veerdje

Zelfstandig naamwoord

veer v

1. vier

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	veer	-	veerke	-	veer	-	veerkes	-
genitief	veers	-	veerkes	-	veer	-	veerkes	-
locatief	veres	-	vereske	-	verese	-	vereskes	-
datief	vere	-	veerke	-	veer	-	veerkes	-
accusatief	veer	-	veerke	-	veer	-	veerkes	-

Persoonlijk voornaamwoord

veer

1. wij, we

   «Veer motte gaon.»

   Wij moeten gaan.

Nedersaksisch

Hoofdtelwoord

veer

1. vier; het getal tussen de drie en de vijf, in Arabische cijfers 4, in Romeinse cijfers IV

Schrijfwijzen

• vaaier
• vare
• vier
• vöre

Oost-Fries

Hoofdtelwoord

veer

1. vier; het getal tussen de drie en de vijf, in Arabische cijfers 4, in Romeinse cijfers IV

Westfaals

Hoofdtelwoord

veer

1. (Münsterlands), (Zuidwestfaals) vier; het getal tussen de drie en de vijf, in Arabische cijfers 4, in Romeinse cijfers IV

Schrijfwijzen

• vöre