Tussenwerpsel: verschil tussen versies
k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: ko:감탄사 |
Versie 61252919 van 91.183.144.26 (overleg) ongedaan gemaakt Label: Ongedaan maken |
||
(14 tussenliggende versies door 13 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
Een '''tussenwerpsel''' is een uitroep, |
Een '''tussenwerpsel''' is een uitroep, die buiten de woordvolgorde staat. Het kan gaan om een enkel [[woord]] ([[grammaticaal partikel|partikel]]), een hele woordgroep, of zelfs een hele zin die een expressie van emotie is. Het is een [[open woordklasse]], want er komen geregeld nieuwe tussenwerpsels bij, zoals het betrekkelijk nieuwe ''oké''. |
||
Imitaties van geluiden, begroetingen, vloeken en scheldwoorden, en uitroepen van ontkenning, bevestiging, vreugde, twijfel, spijt, afkeuring, aansporing, om aandacht te krijgen enzovoort, zijn tussenwerpsels of kunnen als tussenwerpsel worden gebruikt. |
|||
⚫ | |||
Het woord tussenwerpsel is een [[leenvertaling]] van het [[Latijn]]se ''interiectio'' (''inter'' betekent "''tussen"'' of ''"tijdens''" en ''iacere'' "''gooien''" of "''werpen''"). |
Het woord tussenwerpsel is een [[leenvertaling]] van het [[Latijn]]se ''interiectio'' (''inter'' betekent "''tussen"'' of ''"tijdens''" en ''iacere'' "''gooien''" of "''werpen''"). |
||
== Voorbeelden van tussenwerpsels == |
|||
⚫ | |||
Geluidsimitaties (die met name veel in (strip)boeken worden gebruikt) zijn bijvoorbeeld: boink, boem, pats, rinkeldekinkel, kukelekuu, dingdong, pief paf poef. |
|||
Voorbeelden van uitroepen: o, hé, oeps en helaas. Niet al deze woorden zijn per definitie een tussenwerpsel, een aantal (bijvoorbeeld luister, goed, fijn) kunnen ook als gewoon zinsdeel worden gebruikt. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Grammatica == |
|||
Een tussenwerpsel staat buiten de zinsvolgorde: het kan voor of na een zin worden gezet, zonder dat de zinsvolgorde verandert (inversie). Vergelijk: |
|||
:Helaas, hij was weer te laat. ('helaas' is een tussenwerpsel) |
|||
:Helaas was hij weer te laat. ('helaas' is een bijwoord, inversie treedt op) |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{wikt|tussenwerpsel}} |
|||
{{Navigatie woordsoorten}} |
{{Navigatie woordsoorten}} |
||
{{Woordenboek}} |
|||
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Tussenwerpsel-article.ogg|44249729}} |
|||
[[Categorie:Woordsoort]] |
[[Categorie:Woordsoort]] |
||
[[af:Tussenwerpsel]] |
|||
[[az:Nida]] |
|||
[[ba:Ымлыҡтар]] |
|||
[[bg:Междуметие]] |
|||
[[br:Estlammadell]] |
|||
[[bs:Uzvici]] |
|||
[[ca:Interjecció]] |
|||
[[cs:Citoslovce]] |
|||
[[cv:Междомети]] |
|||
[[da:Udråbsord]] |
|||
[[de:Interjektion]] |
|||
[[en:Interjection]] |
|||
[[eo:Interjekcio]] |
|||
[[es:Interjección]] |
|||
[[et:Hüüdsõna]] |
|||
[[fi:Interjektio]] |
|||
[[fr:Interjection]] |
|||
[[fy:Utropwurd]] |
|||
[[gd:Clisgear]] |
|||
[[gl:Interxección]] |
|||
[[he:מילת קריאה]] |
|||
[[hr:Usklici]] |
|||
[[hu:Indulatszó]] |
|||
[[id:Interjeksi]] |
|||
[[io:Interjeciono]] |
|||
[[is:Upphrópun]] |
|||
[[it:Interiezione]] |
|||
[[ja: |
|||
[[kk:Одағай]] |
|||
[[ko:감탄사]] |
|||
[[ku:Baneşan]] |
|||
[[la:Interiectio]] |
|||
[[lt:Jaustukas]] |
|||
[[mhr:Оҥартышмут]] |
|||
[[mk:Извик]] |
|||
[[ml:വ്യാക്ഷേപകം]] |
|||
[[ms:Kata seru]] |
|||
[[nn:Interjeksjon]] |
|||
[[no:Interjeksjon]] |
|||
[[os:Æвастхъæр]] |
|||
[[pl:Wykrzyknik (część mowy)]] |
|||
[[pt:Interjeição]] |
|||
[[ro:Interjecție]] |
|||
[[ru:Междометие]] |
|||
[[sah:Саҥа аллайыы]] |
|||
[[simple:Interjection]] |
|||
[[sk:Citoslovce]] |
|||
[[sl:Medmet]] |
|||
[[sq:Pasthirrma - themelet e ngurtësuara të gjuhës]] |
|||
[[sr:Узвици]] |
|||
[[sv:Interjektion]] |
|||
[[ta:உரையசைக் கிளவிகள்]] |
|||
[[tr:Ünlem]] |
|||
[[tt:Ымлыклар]] |
|||
[[uk:Вигук]] |
|||
[[war:Pankalas]] |
|||
[[zh: |
Huidige versie van 7 mrt 2022 om 17:01
Een tussenwerpsel is een uitroep, die buiten de woordvolgorde staat. Het kan gaan om een enkel woord (partikel), een hele woordgroep, of zelfs een hele zin die een expressie van emotie is. Het is een open woordklasse, want er komen geregeld nieuwe tussenwerpsels bij, zoals het betrekkelijk nieuwe oké.
Imitaties van geluiden, begroetingen, vloeken en scheldwoorden, en uitroepen van ontkenning, bevestiging, vreugde, twijfel, spijt, afkeuring, aansporing, om aandacht te krijgen enzovoort, zijn tussenwerpsels of kunnen als tussenwerpsel worden gebruikt.
Het woord tussenwerpsel is een leenvertaling van het Latijnse interiectio (inter betekent "tussen" of "tijdens" en iacere "gooien" of "werpen").
Voorbeelden van tussenwerpsels
[bewerken | brontekst bewerken]Geluidsimitaties (die met name veel in (strip)boeken worden gebruikt) zijn bijvoorbeeld: boink, boem, pats, rinkeldekinkel, kukelekuu, dingdong, pief paf poef.
Voorbeelden van uitroepen: o, hé, oeps en helaas. Niet al deze woorden zijn per definitie een tussenwerpsel, een aantal (bijvoorbeeld luister, goed, fijn) kunnen ook als gewoon zinsdeel worden gebruikt.
Begroetingen als ha, hoi, hallo, goedemorgen, kunnen veelal als een tussenwerpsel gezien worden, omdat deze doorgaans meer als gevolg van een gewoonte wordt geuit dan als een serieuze wens.
Grammatica
[bewerken | brontekst bewerken]Een tussenwerpsel staat buiten de zinsvolgorde: het kan voor of na een zin worden gezet, zonder dat de zinsvolgorde verandert (inversie). Vergelijk:
- Helaas, hij was weer te laat. ('helaas' is een tussenwerpsel)
- Helaas was hij weer te laat. ('helaas' is een bijwoord, inversie treedt op)