Keerkring: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 9 nov 2023 21:27

Van noord naar zuid:
De Kreeftskeerkring
De evenaar
De Steenbokskeerkring

De keerkringen zijn bijzondere parallellen die de maximale afstand van de evenaar weergeven waar de zon in de middag in het zenit staat, dus loodrecht boven de waarnemer. De Kreeftskeerkring bevindt zich op ongeveer 23°26' noorderbreedte en de Steenbokskeerkring op ongeveer 23°26' zuiderbreedte. Het gebied tussen de keerkringen heet de tropen.

Doordat de axiale variatie van de aarde niet constant is, varieert de uiterste plaats waar de zon in het zenit staat volgens de milanković-parameters met een periode van 41.000 jaar tussen de 22 en 24,5°. Het laatste maximum was 10.700 jaar geleden op 24,4° en het volgende minimum ligt over 9800 jaar op 22,6°.

Zonnestand

Doordat de aardas een hoek maakt ten opzichte van de baan rond de zon, bereikt de zon voor een waarnemer niet op elke datum dezelfde maximale hoogte.

Op of rond 21 juni staat de zon loodrecht boven de Kreeftskeerkring. Traditioneel wordt deze keerkring genoemd naar het sterrenbeeld Kreeft, waarin de zon aanvankelijk op dat moment stond. Ten gevolge van precessie is de positie van de zon op het moment van de zomerzonnewende op het noordelijk halfrond verschoven van Kreeft, via Tweelingen naar, sinds 1990, het sterrenbeeld Stier. Op het noordelijk halfrond zijn dan de dagen het langst en is het midzomer.

Bij het passeren van de evenaar, op ongeveer 21 maart of 21 september wisselen de seizoenen van zomer naar winter of omgekeerd. Vervolgens staat op ongeveer 22 december de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring, zijn de dagen het langst op het zuidelijk halfrond en is het daar dan midzomer. En op het noordelijk halfrond midwinter. De zon staat op dat moment volgens de astrologische traditie in het sterrenbeeld Steenbok, in werkelijkheid is dat nu Boogschutter.

Zenit

Alleen op of tussen de keerkringen kan de zon 's middags in het zenit staan, dat is loodrecht boven de waarnemer. Ten noorden van de Kreeftskeerkring staat de zon 's middags altijd in het zuiden. Ten zuiden van de Steenbokskeerkring staat zij 's middags altijd in het noorden. Tussen de keerkringen zijn beide mogelijk naargelang het seizoen en staat de zon twee keer per jaar in het zenit. Op de keerkringen zelf is dat eenmaal het geval.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+{{Zie dp}}
-hoi
+[[Bestand:Wendekreise.png|thumb|Van noord naar zuid:<br />De [[Kreeftskeerkring]]<br />De [[evenaar]]<br />De [[Steenbokskeerkring]]]]
+De '''keerkringen''' zijn bijzondere [[Parallel (geografie)|parallellen]] die de maximale afstand van de [[evenaar]] weergeven waar de [[zon]] in de middag in het [[Zenit (astronomie)|zenit]] staat, dus loodrecht boven de waarnemer. De [[Kreeftskeerkring]] bevindt zich op ongeveer 23°26' [[noorderbreedte]] en de [[Steenbokskeerkring]] op ongeveer 23°26' [[zuiderbreedte]]. Het gebied tussen de keerkringen heet de [[Tropen (geografie)|tropen]].
+Doordat de [[Obliquiteit|axiale variatie]] van de aarde niet constant is, varieert de uiterste plaats waar de zon in het zenit staat volgens de [[milanković-parameters]] met een periode van 41.000 jaar tussen de 22 en 24,5°. Het laatste maximum was 10.700 jaar geleden op 24,4° en het volgende minimum ligt over 9800 jaar op 22,6°.
 == Zonnestand ==
 Doordat de aardas een hoek maakt ten opzichte van de baan rond de zon, bereikt de zon voor een waarnemer niet op elke datum dezelfde maximale hoogte.
-Op of rond [[21 juni]] staat de [[zon]] loodrecht boven de Kreeftskeerkring. Op het [[noordelijk halfrond]] begint dan de [[zomer]], op het [[zuidelijk halfrond]] begint dan de [[winter]]. Volgens de astrologische traditie staat de zon op dat moment in het sterrenbeeld [[Kreeft (sterrenbeeld)|Kreeft]] (''Cancer''). Ten gevolge van [[precessie]] is dit astronomisch beschouwd niet juist. In werkelijkheid staat de zon sinds 1990 tijdens de zomerzonnewende op het noordelijk halfrond in het sterrenbeeld [[Stier (sterrenbeeld)|Stier]].
-Als op of rond [[22 december]] de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring staat, is de situatie net omgekeerd. Dan begint op het [[noordelijk halfrond]] de winter, terwijl het [[zuidelijk halfrond]] aan het begin van de zomer staat. De zon staat op dat moment volgens de astrologische traditie in het sterrenbeeld [[Steenbok (sterrenbeeld)|Steenbok]] (''Capricornus''), in werkelijkheid is dat de [[Boogschutter (sterrenbeeld)|Boogschutter]].
+Op of rond [[21 juni]] staat de zon loodrecht boven de Kreeftskeerkring.  Traditioneel wordt deze keerkring genoemd naar het sterrenbeeld [[Kreeft (sterrenbeeld)|Kreeft]], waarin de zon aanvankelijk op dat moment stond. Ten gevolge van [[precessie]] is de positie van de zon op het moment van de zomerzonnewende op het noordelijk halfrond verschoven van Kreeft, via [[Tweelingen (sterrenbeeld)|Tweelingen]] naar, sinds 1990, het sterrenbeeld [[Stier (sterrenbeeld)|Stier]]. Op het noordelijk halfrond zijn dan de dagen het langst en is het midzomer.
+Bij het passeren van de [[evenaar]], op ongeveer [[21 maart]] of [[21 september]] wisselen de seizoenen van [[Zomer (hoofdbetekenis)|zomer]] naar [[Winter (hoofdbetekenis)|winter]] of omgekeerd. Vervolgens staat op ongeveer [[22 december]] de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring, zijn de dagen het langst op het [[zuidelijk halfrond]] en is het daar dan midzomer. En op het noordelijk halfrond midwinter. De zon staat op dat moment volgens de astrologische traditie in het sterrenbeeld [[Steenbok (sterrenbeeld)|Steenbok]], in werkelijkheid is dat nu [[Boogschutter (sterrenbeeld)|Boogschutter]].
 == Zenit ==
-Enkel op of tussen de keerkringen kan de zon 's middags in het [[zenit (astronomie)|zenit]], dat is; loodrecht boven de waarnemer, staan.
+Alleen op of tussen de keerkringen kan de zon 's middags in het zenit staan, dat is loodrecht boven de waarnemer. Ten noorden van de Kreeftskeerkring staat de zon 's middags altijd in het zuiden. Ten zuiden van de Steenbokskeerkring staat zij 's middags altijd in het noorden. Tussen de keerkringen zijn beide mogelijk naargelang het seizoen en staat de zon twee keer per jaar in het zenit. Op de keerkringen zelf is dat eenmaal het geval.
-Ten noorden van de kreeftskeerkring staat de zon 's middags altijd in het zuiden. Ten zuiden van de steenbokskeerkring staat zij 's middags altijd in het noorden. ''Tussen'' de keerkringen zijn beide mogelijk naargelang het seizoen en staat ze twee keer per jaar in het zenit. ''Op de keerkringen zélf'' is dat eenmaal het geval.
-[[Meetkunde|Meetkundig]] gezien zijn de keerkringen [[kleincirkel]]s van een bol.
 {{Navigatie parallellen}}
 [[Categorie:Breedtegraad]]
-[[en:Circle of latitude#Tropical Circles]]